Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti m. M. Tashxodjayev, M. G. Umarxodjayeva
Yüklə 3,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Takrorlash uchun savollar
1. Oliy ta’lim madaniyatining qanday asosiy belgilari mavjud? 2. Boloniya o‘zgarishining mazmuniga ko‘ra oliy ta’lim qanday mezonlarga ega bo‘lishi kerak? 3. Oliy ta’lim muassasasiga nisbatan rivojlangan korporativ identif- ikatsiya qaysi belgilari orqali aniqlanadi? 4. Talabalarning korporativ madaniyatini shakllantirishning qanday asosiy hamkorlarini bilasiz? 5. Korxonaning korporativ madaniyatini shakllantirishga ta’sir qi- luvchi asosiy omillarini sanang va tushuntirib bering. 6. Majburiyatning asosiy tarkibiy qismlarini tushuntiring. 7. Korporativ madaniyatni rivojlantirishning qanday asosiy yo‘nalishlari mavjud? 8. Korxonalarning mavjud korporativ madaniyatiga xos bo‘lgan o‘ziga xos xususiyatlarni sanab bering. 9. Muloqotni qo‘llab-quvvatlashning asosiy tamoyillariga nimalar kiradi? 10. Sizningcha korxona korporativ madaniyati nima, uni o‘z chiz- malaringiz orqali chizib, tushuntirib bering. 65 V BOB. KORXONADA KORPORATIV MADANIYAT TRANSFORMATSIYASI Muammoni hal qilishning bir qismi sifatida korporativ madaniyatni o‘zgartirish mexanizmi ishlab chiqilgan bo‘lib, hozirgi kunda ularning hech biri tadqiqotlar nafaqat transformatsiyalarga, balki korporativ madaniyat holatini har tomonlama baholashga tartibli yondashuvni taklif qilmaydi. Ko‘pgina modellar korporativ madaniyatning hozirgi holatini taqqoslashni taklif qiladi, ya’ni kompaniya ma’lum funksional, ijtimoiy yoki ma’muriy qadriyatlarni qanday amalga oshirayotganini anglatadi, xuddi shu shartlarga asoslangan kerakli holatlarda. Integrat- siyalashgan yondashuvni ta’minlash uchun quyidagi algoritmdan foydalanish taklif etiladi. (3-rasm). Birinchidan, kompaniyada korporativ madaniyat tushunchasini o‘rnatish kerak, korporativ madaniyat sementlash elementi bo‘lib xizmat qilishi uchun tashkilot, buni hech bo‘lmaganda barcha xodimlar bir xil tarzda tushunishlari kerak, agar farqlar bo‘lsa, unifikatsiya muhim tushunchalar bo‘ladi. Ikkinchidan, kompaniyaning asosiy qiymatlarini aniqlash kerak. Muallif tomonidan ko‘rib chiqilgan barcha modellar respondentlarga taklif qilingan qiymatlar ro‘yxati model ishlab chiquvchisi tomonidan tuzilganligi va 15 tadan ko‘p bo‘lmaganligi asosida tuzilgan. Pozitsiya, bu masalaning to‘liq kengligini aks ettirmaydi. Bundan tashqari, ish korxona xodimlarining, ularning fikriga ko‘ra, kompaniyada u yoki bu darajada ustun bo‘lgan qadriyatlar ro‘yxatini shakllantirishda ishtirok etishining maqsadga muvofiqligini aniqladi. Shuningdek, to‘g‘ridan - to‘g‘ri tahlil paytida respondentlar ro‘yxatni, ularning fikriga ko‘ra, yetishmayotgan qadriyatlar bilan to‘ldirishlari mumkin, uchinchi bosqich - korporativ madaniyatning mavjud holatlarini tashxislash va korporativ madaniyat xususiyatlari bilan korporativ madaniyatni modellashtirish. oldingi bosqichlarda aniqlan- gan korxonaning kelishilgan qiymatlari - ikki bosqichni o‘z ichiga oladi va uchinchi vazifada tavsiflanadi. Uslubiyatning to‘rtinchi bosqichi bevosita korporativ madaniyatni o‘zgartirish mexanizmini shakllantirishdir. Transformatsiya mexanizmi bir nechta elementlardan iborat bo‘lib, ular o‘zgaruvchanlik yo‘nalishlarini ketma-ket detallash- tirish, asosiy vositalarni tanlash, fundamental tadbirlarni ishlab 66 chiqish, ixtisoslashgan hodisalarni aniqlash va transformatsiya rejasini shakllantirish orqali amalga oshiriladi. Metodologiyaning asosiy elementi bo‘lib, yuqoridagi barcha bosqichlarning birlashtirilishi hisoblanadi. Unda talab qilinadigan voqea, uni amalga oshirishga mas’ul shaxs, jalb qilingan xizmatlar, rejalashtirilgan tadbirning vaqti va mohiyati to‘g‘risidagi ma’lumotlar, shuningdek ko‘rib chiqilayotgan voqeani amalga oshirish natijalari tavsifi transformatsiya dasturi. Rejaning qo‘shimcha elementi har bir tadbir uchun vaqt jadvalini belgilash. Korporativ madaniyatni o‘zgartirish orqali korxona samaradorligini oshirish bo‘yicha belgilangan vazifalarni hal qilish uchun quyidagilar ishlab chiqildi: 1. Korxonada korporativ madaniyatga yondashishni standartlash- tirish metodikasi. Uslubiyat keyingi o‘zgarishlarni amalga oshirish uchun kompaniya ichidagi korporativ madaniyat tushunchasini birlashtirishga qaratilgan harakatlar ketma-ketligidan iborat. 2. Tashkilot qadriyatlarini e’lon qilish metodikasi. Uslubiyatga kompaniyadagi ustun qiymatlarni aniqlashga imkon beradigan ijtimoiy vositalar to‘plami va olingan natijalarni tahlil qilish uchun matematik apparat kiradi. 3. Korporativ madaniyat holatini tashxislash va modellashtirish metodologiyasi. Uslubiyat nafaqat korporativ madaniyat holatini baholashga, balki qarama-qarshiliklar mavjud bo‘lganda mavjud ziddiyatlarni tasdiqlovchi yoki rad qiluvchi qo‘shimcha tadqiqotlar o‘tkazishga imkon beradigan ikki bosqichni amalga oshirishni o‘z ichiga oladi. Metodologiyani qo‘llash optimal korporativ madaniyatni shakllantirish uchun kuchaytirilishi yoki zaiflashishi kerak bo‘lgan elementlarni ko‘rsatadi. 4. Transformatsiya rejasini shakllantirish mexanizmi. Taklif etilayotgan mexanizm kompaniyaning qadriyatlarini, korporativ mada- niyatning hozirgi holati va modellashtirilgan holatini solishtirishga imkon beradigan bir qator ketma-ket tadbirlarni samarali amalga oshirilishini ta’minlaydi. Taklif qilingan vositalar bo‘yicha yagona transformatsiya rejasini tuzing. 5. Korporativ madaniyatdagi o‘zgarishlar samaradorligini baholash metodikasi. Metodika xodimlarni o‘tkazilgan o‘lchovlardan qoniqi- shini baholash, transformatsiya dasturini amalga oshirish tufayli 67 xodimlarning xatti-harakatlaridagi o‘zgarish darajasini aniqlash, biznes ko‘rsatkichlaridagi o‘zgarishlarni aniqlash va bilan bog‘liq bo‘lgan ajralmas moliyaviy-iqtisodiy ko‘rsatkichlar bilan tanishish imkonini beradi. 6. Korporativ madaniyatni o‘zgartirishga qaratilgan instrumental va uslubiy majmua. Rivojlangan usullar va mexanizmlarning birlashtirilishi barcha tashkiliy darajalarda korporativ madaniyatdagi o‘zgarishlarni amalga oshirishda yagona kompleks yondashuvni shakllantirishga imkon berdi. Yüklə 3,39 Mb. Dostları ilə paylaş:
|