Mübariz Yusifov
Bu tərifnamənin başlanğıcında isə Nizami azad, sə rb ə st
şəkildə, heç bir maneəsiz cəmiyyətdə ictimai fikir və düşüncə
məhdudiyyətini öz adından bəyan edir:
Yox əlimdən tutanım, ayağımı açanım
Kölgənəm, üstündə bəs huma qanadın hanı?
Ayağım bu torpağa batıb dərindən dərin
Qollanmsa bağlanıb kəməndilə göylərin
Mərdin ayaq tozuna başımı qurban dedim
Bəzən ayağımla yox, dizlərimlə yeridim.
S X. 2004, 49.
Nizami «Əlimdən tutanım yoxdur», «Qollarım göylərin
kəməndi ilə bağlanıb», «Ayağımla yox, dizlərimlə yeridim»
deyirsə, bu onun harayıdır. Təkcə öz dövrünə yox, gələcəyə
harayıdır. Həm də yalnız Nizaminin yox, Nizaminin cəmiyyə
tinin harayıdır. Nizami öz əsərində bu ictimai fikri şaha tə rif
içərisində yetirir. Dövrün ixtiyar sahibləri düşünə bilərlər ki,
Nizami bu sözləri maddi ehtiyac ilə əlaqədar deyir. Ancaq Ni
zami bu harayı ilə məzlum insanların, haqq-ədalət intizannda
olan aşağı təbəqənin səsini öz səsinə qatıb ixtiyar sahiblərinin
dərgahına çatdırırdı.
«Xosrov və Şirin» əsərində Atabəy əbu Cəfər
Məmməd Eldəgizi tərifləyir:
O şahlar şahıdır, şərdən uzaqdır
O qaşla baş kimi həm cüt, həm tacdır.
Dövranın hakimi Atabəy bütün
Kəsmişdir dünyadan kökünü zülmün
Bir əbu Cəfərin səxasına bax!
Mahmud tək Xorasan tutan olacaq!
Nuru gün tək tutub bütün dünyanı
Dostu əzizləyir, yıxır düşmanı
X Ş, 2004, 37-38.
64
Dostları ilə paylaş: |