Məhkəmə aktları mülki hüquq münasibətlərinin əmələ gəlməsinə, dəyişməsinə və ya xitam olunmasına
ə
sas olan hüquqi aktlardan biridir. Mülki qanunvericilik göstərir ki, məhkəmə aktları nəticəsində mülki hüquq
münasibətləri əmələ gələ, dəyişə və ya xitam oluna bilər (MM-in 14-cü maddəsinin 2-ci bəndinin 3-cü yarım-
bəndi).
Məhkəmə aktları, hər şeydən əvvəl, xüsusi hüquqi akt kimi mülki hüquq münasibətlərinin əmələ gəlmə əsası
kimi çıxış edir. Məsələn, vətəndaş özünəməxsus torpaq sahəsində özbaşına yaşayış evi tikir. Özbaşına tikilmiş
həmin evə vətəndaşın mülkiyyət hüququ məhkəmə qərarı ilə tanına bilər (MM-in 180-ci maddəsinin 3-cü bən-
di). Belə halda məhkəmə aktı nəticəsində yaşayış evi barəsində mülkiyyət hüquq münasibəti yaranır.
Məhkəmə aktları, mülki hüquq münasibətlərinə xitam verilməsi üçün də əsas ola bilər. Məsələn, məhkəmə
hökmü əsasında törədilmiş cinayətə görə sanksiya kimi əmlak mülkiyyətçidən əvəzsiz alınır, yəni müsadirə edi-
lir (MM-in 212-ci maddəsi). Belə halda mülkiyyətçinin əmlak özərində mülkiyyət hüququna xitam verilir. Baş-
qa bir misalda təsərrüfatsızcasına saxlanan mədəni sərvətlər məhkəmə qərarına əsasən dövlət tərəfindən satınal-
ma yolu ilə mülkiyyətçidən alınır (MM-in 208-ci maddəsinin 1-ci bəndi).
Hüquqi hərəkətlərin ikinci növü hüquqauyüun olmayan hərəkətlərdir. Mülki qanunvericilik aktlarının tələb-
lərinə zidd olan hüquqi hərəkətlərə hüquqauyüun olmayan hərəkətlər deyilir. Bu cür hərəkətləri hüquqazidd
Dostları ilə paylaş: |