daha aydın ifadə edir. «Azərbaycan Respublikasında dövlət hakimiyyəti və yerli
özünüidarəetmə orqanlarında, dövlət qurumlarında,
siyasi partiyalarda, qeyri-hökumət
təşkilatlarında (ictimai birlik və fondlarda), həmkarlar təşkilatlarında,
digər hüquqi
şəxslərdə, onların nümayəndəliklərində və filiallarında, idarələrdə dövlət dilinin tətbiqi ilə
bağlı fəaliyyət bu qanuna uyğun olaraq həyata keçirilir, o cümlədən kargüzarlıq
işləri
dövlət dilində aparılır»
2
.
Azərbaycanda hərbi terminologiya tarixən təşəkkül tapmış, formalaşıb inkişaf
etmişdir. Lakin hərbi sahədə işlərin və sənədləşmənin Azərbaycan dilində aparılması yalnız
dövlət müstəqilliyi əldə edildikdən sonra mümkün olmuşdur.
Bu vaxta qədər isə müxtəlif
komandaların, terminlərin Azərbaycan dilində səslənməsi və ya yazılması kinolarda, bədii
ədəbiyyatda özünü göstərirdi. Bu isə dilin qeyd olunan sahədə zənginləşməsinə kifayət qədər
imkan yaratmır, onun inkişafını məhdudlaşdırırdı. M.Yusifov haqlı olaraq qeyd edir ki, «Dil
dövlətçiliklə müşayiət edildikdə onun ifadə imkanları artdığı üçün nüfuzu da qat-qat artır.
Odur ki, dövlətçiliklə müşayiət olunan dildən başqa dillərə sözlər daha çox keçməyə başlayır.
Dövlətçilik olmadıqda isə dilin nüfuzu azalır, sözyaratma qabiliyyəti zəifləyir,
təsir və
təzyiqlərə daha çox məruz qalır. Yeni anlayışların ifadəsində daxili imkanların rolu azaldığı
üçün məcburi şəkildə nüfuzlu dillərdən hazır ifadə vasitələri almalı olur. Belə olduqda isə
dildə kənar elementlər çoxalır, onun ümumişlək səviyyəsi aşağı düşür»(10,3).
Müstəqil dövlətin yaranması onun öz ordusunun formalaşması və inkişafına təkan verdi.
Azərbaycan hərbi terminologiyası sovet dövründə rus hərbi sisteminə, beləliklə də rus hərbi
terminologiyasına uyğunlaşdırılırdı. Azərbaycanın öz ordusunun olmaması, orduda rus dilinin
işlənməsi, dildə alınmaların sayının artması ilə müşayiət edilirdi.
Dostları ilə paylaş: