Geometrik mazmundagi amaliy harakterdagi

Chizma:
Yechish: 
Berilganlarga qarab, 1-shakl kvadrat va uning yuzi 100 sm
2
tengligidan 
uning tomoni 10 ga tengligini topamiz. 2-shaklning yuzi 4 sm
2
va u ham kvadrat shakl 
ekanligidan uning tomoni 2 sm ligini aniqlaymiz. 3-shakl ham kvadrat va uning yuzi 
64 sm
2
ga tengligidan tomoni 8 sm. ligini aniqlaymiz. 6- va 7-shakllar ham kvadratligi 
va ularning birgalikdagi bitta tomoni 
10+2=12 sm
. ligini aniqlaymiz. Bundan bitta 
kvadratning bir tomoni 
12:2=6 sm
. ga tengligi kelib chiqadi. 4- va 5- shakllar to‘g‘ri 
to‘rtburchakligi aytilgan va ularning ikkalasining birgalikdagi bir tomonining uzunligi 
8+2=10 sm
. ekangini topamiz. Bitta to‘g‘ri to‘rtburchakning bir tomoni 
10:2=5 sm
. 

---

“PEDAGOGS” 
 international research journal ISSN: 
2181-4027
_SJIF: 
4.995
 
www.pedagoglar.uz
 


Volume-27, Issue-1, February - 2023
 
57
ga tengligi kelib chiqadi. Ikkinchi tomoni esa 
10-2=8 sm.
lini bilgan holda barcha 
shakllarning yuzi va perimetrlarini topamiz. 
Yuzalar:
6- va 7- shakllarning yuzi 
6∙6=36 sm
2 
ga, 
4- va 5- shakllarning yuzi
 
5∙8=40 sm
2
 
ga teng. Umumiy shaklning yuzi esa 
(10+6)∙(10+10)=16∙20=320 sm
2
ga 
teng bo‘ladi.
 
Perimetrlar:
1-shakl 
4∙10=40 sm
, 2-shakl 
4∙2=8 sm
, 3-shakl 
4∙8=32 sm
, 6- va 
7- shakllar 
4∙6=24 sm
. dan hamda 4- va 5- shakllarning perimetri esa 
2∙(8+5)=2∙13=26 
sm
. ga teng bo‘ladi. Umumiy shaklning perimetri esa 
2∙(16+20)=2∙36=72 sm
bo‘ladi. 
Umuman olganda masalalarni yuqoridagi usullar asosida bajarish natijasida 
o‘quvchilarda kuzatish, solishtirish, tahlil qilish, obyektlarning o‘ziga xos 
xususiyatlaridan mavhumlash, geometrik shakllarni tasniflash va umumlashtirish 
qobiliyati rivojlanadi – bularning barchasi ularning kognitiv faoliyati uchun juda 
muhimdir. Bundan tashqari, kosmosda amaliy yo‘nalishni rivojlantirish, vosita 
ko‘nikmalari, so‘z boyligini boyitish, izchil nutq va fikrlash kichik yoshdagi 
o‘quvchilarning aqliy rivojlanishiga yordam beradi. 
Foydalaniladigan adabiyotlar ro‘yxati. 
1. Jumayev M.E. Matematika o‘qitish metodikasi. (OUYU uchun darslik.) 
Toshkent. “Turon-Iqbol”, 2016 yil. 426 b.
2. F.M. Qosimov, M.H. Hakimova, U.J. Saidova “Boshlang‘ich sinflarda 
arifmetik amallarni o‘rganish metodikasi” B. “Durdona” 2016
3. Berdiyev B.R. Matеmatika o‘qitish mеtodikasi. II kitob. (OO‘Y uchun darslik.) 
Qarshi. “Fan va ta’lim”, 2021 yil. 250 b.