Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti "tasdiqlayman"

 
«Копировать» - «Nusxa olish» buyrug‘i 
Kompyuterda grafik axborotlarni bajarish jarayonida ularning ayrim elementlaridan nusxa 
olib, boshqa joyga qo‘yishda «Копировать» buyrug‘idan foydalaniladi.
Bu buyruq quyidagi algoritm asosida bajariladi: 
1. Ob’ekt ajratiladi va «Kopirovat»-«Nusxa olish» 
buyrug‘i «Sichqon» yordamida 
yuklanadi.
2. Shunda, muloqotlar darchasida navbatdagi «Tayanch nuqtasini ko‘rsating yoki 
[Перемешение]:» so‘rovi paydo bo‘ladi. Agar, ob’ektning nusxasi bitta bo‘lsa, bu so‘rovga uning 
biror nuqtasi ko‘rsatiladi. Agar, ob’ektning nusxasi bir nechta bo‘lsa, bu so‘rovga ko‘p nusxa olish 
qo‘shimcha buyrug‘i – «Перемешение »ning birnchi
П
harfi terib kiritiladi. 
3. Ob’ektning «Sichqon» yordamida bog‘langan tayanch nuqtasi chizmaning kerakli joyiga 
keltirilib, uning chap tugmasi bilan qayd etiladi. Natijada nusxasi ko‘chirilib olingan ob’ekt yangi 
joyda tasvirlanib qoladi. Agar, ko‘p nusxa olish qo‘shimcha buyrug‘i yuklangan bo‘lsa, ob’ektni 
tayanch nuqtasi chizmaning kerakli joylariga birin-ketin keltirilib, qayd etiladi va uning ko‘plab 
tasvirlari yasaladi.
«O‘chirish-Steret» buyrug‘idan foydalanish algoritmi
 
1. 
«O‘chirish-Steret» buyrug‘i «Sichqon» yordamida yuklanadi. Shunda, muloqatlar 
qatorida quyidagi so‘rov paydo bo‘ladi:
Komanda: _erase 
Vыberite ob’ektы:
So‘ngra o‘chirilishi kerak bo‘lgan ob’ektlar: kesmalar, aylanalar, yoylar va h.k.lar 
sichqoncha yordamida birma-bir yoki to‘rtburchak soha bilan tanlanadi. 
Enter 
tugmasi bosilsa, 
chizmadagi ortiqcha chiziqlar o‘chadi. 
 
Kompyuterda grafik axborotlarni bajarishdagi hatoliklarni «Steret»-«O‘chirish» 
buyrug‘i foydalanib tuzatish quyidagi algoritm asosida bajariladi: 
Ekrandagi nuqta va kesma vaziyatini o‘zgartirish amali, hamda undan foydalanish algoritmi
Bu amaldan foydalanish algoritmi quyidagicha bo‘ladi: 

---

16 
1. Nuqta yoki kesma ajratiladi: kursor «+» nishoni «Sichqon» yordamida nuqtaga yoki 
kesmaga keltiriladi va uni chap tugmasi yuklanadi. 
Kursorni nuqtaning yoki kesmaning biror uchidagi kvadrat nishoncha bilan bog‘lab, 
istalgan joyga ko‘chiriladi va qayd etiladi, (7- rasm a). Natijada nuqta yoki kesma ekranda yangi 
vaziyatga va o‘lchamga kelib qoladi. 
a) 7- rasm b) 
3. Agar, kesma o‘rtasida joylashgan kvadrat nishonni kursor bilan bog‘lab, istalgan joyga 
ko‘chirilib qayd etilsa, kesmaning yangi vaziyati, dastlab berilgan vaziyatiga parallel holda 
tasvirlanib qoladi, (7- rasm b).