R. D. Dusmuratov, A. S. Boltayev moliyaviy tahlil

PI
>
 1 
Investisiya loyihasi o‘zini-o‘zi qoplab, qo‘shimcha daromad keltira 
oladi va uni qabul qilish maqsadga muvofiq 
PI
<
1 
Investisiya loyihasi unga qilinadigan kapital xarajatlarni to‘liq qoplay 
olmasligi bois, uni rad etish tavsiya qilinadi. 
PI =1 
Investisiya loyihasi tanlangan diskont stavkasiga teng bo‘lgan 
daromadnigina ta’minlay oladi. 
PI
 A
>
PI
 S
>
 PI
 V
* 
Bir nechta muqobil loyihalardan qaysi maqbulligini aniqlash 
maqsadida o‘zaro taqqoslanadi. Birinchi loyiha afzal bo‘lganligi 
uchun ikkinchisi rad etiladi. 
Investisiyalarning qoplanish muddatini daromadlarni diskontlash 
asosida aniqlash 
(Discounted Payback Period, DRR) 
metodi. 
Diskontlangan qoplanish muddati - birlamchi investisiya xarajatlarining 
qoplanishi uchun zarur bo‘ladigan davr(yillar). Ushbu ko‘rsatkich
(DRR)
ni 
hisoblash formulasi investisiyalarning qoplanish muddati
(RR)
ni hisoblash 
formulasiga o‘xshash, faqat daromadlarning diskontlanishi bilan farq qiladi. 

---

280 



n
k
k
k
r
P
1
)
1
(
>
IC 
bo‘lganid
a
 DRR=min 
n ,
 
(12.11) 
Misol:
 
Investisiya loyihasining asosiy o‘lcham(tavsif)lari quyidagicha: 
birlamchi investisiya (
IC
) 370 000,0 mln. so‘m; 5 yil davomida olinishi 
rejalashtirilayotgan pul tushumlari mos ravishda quyidagicha (mln. so‘m): 
85 000,0; 110 000,0; 167 000,0; 180 000,0 va 140 000,0. Loyihaning investor 
tomonidan belgilangan diskont stavkasi 17 %. 
Investisiya loyihasining qoplanish muddatini daromadlarni diskontlash 
asosida
( DRR) 
aniqlaymiz va maqbulligini baholaymiz (12.9-jadval).