4. 2- mavzu: turizm korxonalarida biznes- rejalashtirish amaliy mashg’ulot rejasi

---

 
4.2-
MAVZU: 
 TURIZM KORXONALARIDA BIZNES-
REJALASHTIRISH 
 
AMALIY MASHG’ULOT REJASI: 
4.2.1.Turistik xizmatlarni shakllantirishda biznes-rejaning tarkibi. 
4.2.2.Turizm industriyasi ob’ektlarini biznes rejalashtirish. 
4.2.3.Turistik firmalarda biznes reja loyihalari. 
Tayanch so’z va iboralar: 
Biznes-rejalashtirish, turistik xizmatlar, turizm 
industriyasi, turistik firma, tarmoq xususiyati, nomoddiy mahsulot, gid-tarjimon, 
ekskursiya, mijoz, turoperator, hududiy hokimiyat, turagentlik, mehmondo’stlik 
industriyasi, kempinglar, mehmonxona, restoran, axborot–tahlil xizmati, esdalik 
sovg’alar, reklama agentliklari, avtotransport, tarjimonlar byurosi.
 
4.2.1.Turistik xizmatlarni shakllantirishda biznes-rejaning tarkibi. 
 
Yangi korxona uchun yoki oldindan faoliyat ko’rsatib kelayotgan korxonalar 
uchun biznes reja tuzilishiga bog’liq ravishda uning bo’limlarida ba’zi o’zgarishlar 
kiritilishi mumkin. Agar korxona oldindan tashkil etilgan va bozorda faoliyat 
ko’rsatayotgan bo’lsa, unda “Marketing shaxsiy resurslar tahlili” bo’limida 
tashkiliy-huquqiy shakli, mulkchilik shakli, ma’muriy va xizmat ko’rsatuvchi 
xodimlar, ishlab chiqarish quvvatlari, bozor ulushi, korxona nufuzi va moliyaviy 
holati, hamda yuqorida ko’rsatilgan ko’rsatkichlarga kiritilishi mumkin bo’lgan
o’zgarishlar aks ettirilishi zarur.
Agar korxona noldan tashkil etilayotgan bo’lsa, unda uning ta’sischilarini 
(agar ular aniqlangan bo’lsa), uni kredit tarixi, faoliyat turlari, moliyaviy holatini 
ko’rsatish kerak. 
Xizmatlarni ishlab chiqarish va joriy qilish. 
Xizmatlar sohasidagi korxonalarni biznes-rejalashtirishning o’ziga xos 
xususiyati mavjud, biznes-reja xizmatlarni ishlab chiqarishda uni joriy qilish 
jarayonidan aniq ajratish zarur, ya’ni xizmatlarni qaysi davri ishlab chiqarish, qaysi 
vaqtdan boshlab joriy uchun tayyor hisoblanishini aniqlash kerak. Ma’lumki, 
xizmatlarning moddiy tovardan farqi ishlab chiqarish va xizmatlar iste’moli bir 
vaqtda amalga oshirilishi hisoblanadi. 
Agar moddiy tovarlar ishlab chiqish jarayoni quyidagi rasm asosida amalga 
oshiriladi: 
ishlab chiqarish-joriy qilish-iste’mol.
Xizmatlarda esa bu jarayon 
birmuncha boshqachadir. Chunki ishlab chiqarish va iste’mol jarayoni bir 
vaqtning o’zida amalga oshadi. Natijada mijoz oldindan joriy qilingan xizmatlarni 
iste’mol qiladi, ya’ni u oldindan sotib olgan, pulini to’lagan hamda iste’mol 
qilishga tayyor bo’ladi. Bu esa kelajakda real farovonlikka aylanuvchi berilgan 
va’dalarimizni harid qilib oladi. Bunda turistik xizmatni iste’mol qilishdan olingan 
taassurot bilan mijozni taxminiy kutishi o’rtasidagi farq bo’lib, bu turfirmaning 
obru-e’tibori hisoblanadi. 

---