6-rasm. Ta ’lim metodi tuzilmasi
1 Л а р н ер И .Я . Д и д а к т и ч е с к и е о сн о вы м етодов о б щ е н и я . - М о ск в а, П е д а го ги к а ,
1981. - с. 35.
www.ziyouz.com kutubxonasi
C hizm adan anglanib turibdiki, t a ’lim m etodi tuzilmasida quyidagilar
ajralib turadi: m aqsadli tarkib: faolivatli tarkib: t a ’lim vositalari.
T a b i i y k i , u m u m i y h o l d a e r i s h i l g a n n a t i j a h a r d o i m h a m
o ‘q itu v chining dars boshida belgilagan m aqsadiga m os kelavermaydi.
T a ’lim maqsadi o ‘qituvchi va o ‘quvchilar faoliyati asosida, shuningdek,
t a ’lim vositalari yordam ida natijalanadi, ushbu ja ra y o n d a aniq maqsadga
y o ‘naltirilgan m e x an iz m ishga tu sh ad i. T a ’lim tizim lari m aq s a d g a
erishish jarayonida bosh xalqa aynan q a n d a y va qaysi m exanizm asosida
h a m d a mavjud tarkibiy unsurlarni q a n d a y ishga sol ish m um kinligini
ifodalashga xizmat qiladi.
T a ’lim metodlari quyidagi asosiy funksiyalarni bajaradi:
7-chizma. Та 'Iini metodlarining asosiy fun ksiyalri
Bu funksiyalar t a ’lim m e to d in i q o 'lla s h j a r a y o n i d a , bir-b irid a n
ajratilgan holda yoki k e tm a-k et joriy etilm a y d i, a k s in c h a bir-biriga
o ‘za ro singib ketadi. Misol u c h u n , tashxisli funksiya o ‘q itu v c h in in g
b i r q a t o r m etodlardan yaxlit foydalanishi evaziga bajariladi.
« T a ’lim metodi» atam asi bilan birga k o ‘p h o lla rd a «m eto d ik usul»
( s i n o n in ila r i — peda g o g ik u su l, d i d a k t i k u su l) t u s h u n c h a s i h a m
q o ‘llaniladi. U t a ’lim m e to d in in g tarkibiy qism i, u n in g m u h im u nsuri,
m e to d n i joriy qilishdagi alohida q a d a m sifatida t a ’riflanadi. H a r bir
t a ’lim m etodi muayyan t a ’lim usullarini c h o g ‘ishtirish orqali joriy etiladi.
M e to d ik usullarni xilma-xilligi u larn i tasniflashga im k o n b erm a y d i,
b iro q o ‘qituvchi faoliyatida te z - te z qoM laniladigan usullarni ajra tib
k o ‘rsatish mumkin:
www.ziyouz.com kutubxonasi
|
