A. K. Xusanov
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Mavzu haqida ma’lumot.
Karakatitsaning tashqi tuzilishi. Boshoyoqli mollyuskalarning tanasi ikkita bo’limga bo’linadi - bosh va tana, ular bo’yin orqali bog’langan. Mollyuskaning bosh qismi to’rtburchak shaklda bo’lib, besh juft paypaslagichlari mavjud, ular qo’llar ham deyiladi, og’iz teshigi atrofida joylashgan. Paypaslagichlaming to’rt jufti qisqaroq, muskuli yaxshi rivojlangan. 116 Paypaslagichlar barcha qismi uzunasiga disk shaklidagi ko’p sonli so’rg’ichlar bilan qoplangan. Bu so’rg’ichlar yordamida mollyuskalar substratga yopishadi. Paypaslagichlaming oldingi (birinchi) juftlari mollyuska tanasining orqa tomonida, to’rtinchi qorin tomonida joylashgan. Beshinchi juft paypaslagichlar tutuvchi qo’llar deyiladi, ular boshqa paypaslagichlarga nisbatan uzun, o’ljasini tutishda ahamiyati bor. Paypaslagichlar asosidagi maydoncha markazida og’iz teshigi joylashgan. Boshining yon tomonida juft yirik murakkab ko’zlari joylashgan, uning orqa tomonida kichik sezgi chuqurchalari bor. Boshoyoqli mollyuskalar tanasining keyingi qismi oval shaklda. Tananing orqa qismi oldingi tomonga kichik bo’rtik hosil qiladi, u boshning orqa qismini yopib turadi. Tananing orqa va ikki yon tomoni bo’ylab suzgichlari - muskulli teri burmalari bor. Boshning asosida mantiya bo’shlig’ining chiqarish teshigi joylashgan. Boshoyoqli mollyuskalaming chig’anog’i kuchli reduksiyaga uchragan, uning qoldig’i oval shakldagi ohak plastinkadan iborat bo’lib, tananing orqa tomonida teri ostida joylashgan. Bu plastinka tananing orqa tomoniga qattiqlik berib turadi. Mantiya bo’shlig’i va mantiya a’zolari kompleksi. Karakatitsaning tanasi mantiya bilan o’ralgan bo’lib, qorin tomonda mantiya bo’shlig’ini hosil qiladi. Mantiya bo’shlig’ida mantiya a’zolari joylashgan. Mollyuskaning bosh va gavda oralig’i chegarasining qomi tomonda mantiya bo’shlig’i ingichka yo’li joylashgan, bu yo’l orqali mantiya bo’shlig’i tashqi muhit bilan bog’lanadi. Mantiya bo’shlig’ining oldingi markaziy qismida voronka deb ataluvchi organ joylashgan. Voronkaning ingichka old qismi teshik orqali tashqi muhitga ochiladi. Orqa tomondagi ikkinchi teshik mantiya bo’shlig’iga ochiladi. Voronkaning kengaygan orqa tomoni yon qismida juft yarim oysimon shaklda chuqurlik mavjud. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|