часть
1
«
Новости
образования
:
исследование
в
XXI
веке
»
ноябрь
, 2022
г
703
xizmati standart va boshqa me’yoriy hujjatlardan to‘g‘ri foydalanishni tashkillashtirib
boradi, o‘lchash vositalarning xarakteristikasi o‘lchashlarni bajarish usullari, qiyoslash
usullari va vositalarini to‘g‘ri qo‘llanishi ustida ishlab boradi. Korxona metrologik xizmati
quyidagilarni mujassamlashtiradi ilmiy-texnik va tashkiliy, metodik rahbariyat tomonidan
va ishchilani ishlarini metrologik ta’minotini ta’minlash. Korxona mahsulotining
ekspluatatsiyasi, sinashlarni qayta ishlashni to‘g‘ri tashkil qilishni mujassamlashtiradi.
Korxona bosh metrologining xizmati quyidagilar mahsulotning yaroqsizligi sabalarini
aniqlash taxlilida qatnashish, ishlab chiqarilmagan xom ashyo sarfini aniqlashda material,
energiya va boshqa yo‘qotilishlarni aniqlashda, o‘lchashlar bilan bog‘liq ishlarda, sinash
va nazorat o‘lchash aperatsiyalari bajarilishida qatnashish singari vazifalari kiradi.
Bulardan tashqari bosh metrolog xizmati ishlab chiqarishda o‘lchashlarning aniqligini
ta’minlash vazifasini ham bajaradi [3].
Korxona metrologik xizmati o‘lchash vositalarining yuqori metrologik ta’minoti,
ularning metrologik attestatsiyasi, o‘lchashlarni bajarish metodikasining attestatsiyasi,
odatdan tashqari hollarda ishlab chiqarishni boshqa tashkilotda tashkil qilganda o‘lchash
usullari va vositalari vazifalarini ishlab chiqish. Korxona bosh metrologining yana bir
vazifasi korxonada o‘lchov vositalarining birxilligini ta’minlash, namunaviy o‘lchov
vositalarini saqlash va ularni ishga yaroqlik holatda ushlab turish o‘zbekiston texnik
jixatdan tartibga solish agentligi ixtiyoridagi xududlarda idoraviy maxkamaviy nazoratni
amalga oshirish, idoraviy nazoratni amalga oshirishda sxemalarni ishlab chiqish, idoraviy
nazorat, grafiklarni ishlab chiqish va xududiy boshqarmalar bilan kelishish. Mavjud o‘lchov
vositalarni davlat nazoratiga taqdim etish muxim xisoblanadi. Ishlab chiqarish
jarayonlarning har bir bosqichini nazorat qilish, o‘lchov vositalarining qo‘llanilishi va
holatini nazorat qilish, sinov va nazorat qilish, o‘lchashlar metodikasi bajarilishi
to‘g‘riligini butun metrologik jarayonlarni korxonaning har bir bo‘limi ko‘rinishida nazorat
qilish zarur[4].
Respublika metrologik xizmatining rivoji ostida idoraviy metrologik xizmatlarning
kuchaytirilishi, ularning son va sifat sohasida o‘sishi O‘zbekiston texnik jixatdan tartibga
solish agentligi tomonidan metrologik xizmat va nazoratni boshqarishda huquq va
erkinliklar berilishi yotadi, ya’ni korxona va tashkilotlar metrologiya xizmatining asosiy
vazifalari birliklar va talab qilingan o‘lchashlar aniqligini ta’minlash, o‘lchash texnikasining
haqiqiyligi va o‘lchashlar darajasini oshirish, korxona va tashkilotlarda sinov va nazoratni
ta’minlash, korxona va tashkilotlarning hamma sohalarida metrologik ta’minot haqiqiyligi
to‘g‘risida tayyorgarlik ishlarini olib borish, o‘lchash vositalari va nazorat asboblari,
o‘lchash birxilliligini ta’minlash muxim.