zaman, insanların da bize saygı göstermesini isteyeceğiz. Saygı görmediğimizde ise üzüleceğiz. Bu nedenle yaşlılara saygıyı toplum içinde yaymalı, yaşlıların önemini herkese kavratmalıyız. 42. Medeniyetlerin gelişmesinde sanat Medeniyetlerin gelişmesinde sanat bilimden daha önemli çünkü: Sanat insanın ruhudur, sanat insanın estetik yanıdır, sanat insanın hayal gücü, yaratıcılığıdır. Sanat güzel olanı arar. Eğer bir medeniyet sanattan esinleniyorsa o medeniyetin yaptığı işler ve bıraktığı izler güzellikler barındırır. Bilim birçok buluş yapar ama yapılan her buluş insanlığın faydasına değildir. Örneğin atom bombası; çocukları, doğayı herşeyi öldüren bu bomba insanlığın medeniyetine katkı sağlamış mıdır yoksa medeniyeti geriye mi götürmüştür? Sanatsız bir bilim insan konfor verebilir ama güzellik veremez. Sanat ruhtur demiştim; sanatsız bilimde ruhsuz bir makinadan ibaret olur. Robotlaşan bir medeniyete doğru götürür insanları. Tek düze yaratıcılık, çoşku, estetik, ruh barındırmayan
bir medeniyete. Sanat bugüne kadar bilimin öncüsü olmuştur. Resmedilen, yazılan o hayali olan herşey bir gün bilim ve teknoloji ile birleşerek gerçeğe dönüşmüştür. İlk mağara duvarlarında gün içinde yaşadığı av sahnesini resmeden insan daha sonra bunu sonraki avlarında strateji olarak kullanacak yani bir şekilde bilimi üretmeye başlayacaktır. Yani zaten bilim i sanat doğurmuştur. Sanat bilimin esin kaynağı, yol göstericidir. Sanat insanın hayalleridir, bilimse onu gerçekleştirendir. Uçmayı hayal eden insan önce bunu resmetmiş, yazıtlarında hikayelere dönüştürmüş ve sonra insan oğlu önce kanatları sonra uçağı yapmıştır. Bugün marsa yolculuk, uzaya yolculuk, zamanda yolculuk sanat eserlerinde edebiyatta, sinemada var olmaya başlamış ve yıllar önce hayal edilen bu sahneler bu kitaplar bugün bilim tarafından medeniyete bir gerçeklik olarak sunulmaktadır. Bu anlamda zaten sanat bilimin öncüsüdür. İnsan deniz altında yaşamayı hayal etmiş deniz altılar yapılmıştır. Bilim bugün fantastik sanat dediğimiz sanat türünden etkilenerek geleceğe yön verir durumdadır. Sanatın bilimden bir diğer üstünlüğü sınırsızlığıdır. blim is e kurallar bütünü olarak sınırlıdır. Bilim sınırları sanat ise sınırsızlığı temsil eder. Bunun sonucunda sanat alabildiğine sonsuzuğu hayal ederek bilime ilham verir ve yol açar. Sanat yaratıcılıktır bir objeye baktığımızda herkesin göremediği o güzel yanı çıkarıp insanlara sunan kişidir sanatçı. Bu yaratıcılık deneme yanılma yöntemiyle ilerleyen bilimin denemeler üretmesindeki ilham kaynağıdır. Bugün marsa yerleşen kolonilerin filmlerini hepimiz izledik çünkü bir sanatçı bunu hayal etti, orada nasıl yaşanır, başımıza neler gelir, neler hissedebiliriz, ne zorluklar ne güzellikler yaşarız ve bunlar senaryolaştırıldı ve çekildi. Şimdi bu filmlerden veya edebiyat eserlerinde ilham alan bilim adamları bunu nasıl yapabiliriz yani marsa nasıl gideriz, orada nasıl bir dünya edebiliriz bunun yollarını arıyorlar. Sonuç olarak bilim çok ileri gidebilir ve bu insanlığın sonunu hazırlayabilir. Çünkü sanattan esinlenmeyen bir bilim ancak robotlaşan, soğuk