Turkcha matnlar va darslar T rk e metinler ve dersler. mtihond
2000’li yılların başından itibaren sosyoloji biliminde aile kavramı yeniden ele alınmış ve çağın gerekliliklerine uygun bir şekilde tanımlanmıştır. Bu yıllarda ortaya çıkan modern aile kavramında hem sosyokültürel hem de ekonomik kıstaslar baz alınmıştır. Modern aileler genellikle karı, koca ve bir ç ocuktan oluşur. Bu bağlamda çekirdek ailelere benzeyen modern aileler, cinsiyet eşitliğine dayalıdır. Eşlerin ikisi de çalışır ve ekonomik bağımsızlığını elinde bulundurur. Günümüzde, modern aileler aynı zamanda demokratik olarak nitelendirilir. Evi ve aileyi ilgilendiren tüm konularda çocukların da görüşü alınır ve çoğunluğun kararına göre hareket edilir. Geniş aile, geleneksel ve ataerkil bir yapıya sahiptir. İki ya da üç çocuktan oluşan geniş ailelerde anne, baba ve kardeşler a krabalık bağı bulunan diğer kişilerle aynı çatı altında yaşayabilir. Geniş ailenin diğer fertleri dede, amca, dayı ve teyzedir. Geniş aile, modern ailelerden farklı olarak metropollerden ziyade kırsal kesimde yaygındır. Ataerkil bir yapıya sahip olan geni ş ailelerde baba, amca ve dayı söz hakkına sahiptir. Çocukların evlenip kendi ailelerini kurana kadar birlikte yaşadıkları ailelerine kök aile denir. Kök ailelerde belli başlı kurallar vardır ve her bir aile üyesinin bu kurallara riayet etmesi gerekir. Ge nellikle çocuklar evlenene kadar ekonomik bağımsızlığa sahip olmadığı için söz hakkı anne babaya aittir. Çağdaş toplumlarda, yeni evlenen çiftler genellikle baba evinden ayrılarak yeni bir evde yaşamaya başlarlar. Oysa bundan yüz, iki yüz yıl önce yeni e vliler, damadın ya da gelinin ailesin yanında otururlardı. Anne, baba, kızlar, damatlar, oğullar, gelinler ve torunların aynı çatı altında yaşadığı böyle ailelere geniş aile deniyordu. Bu gelenek, tarıma dayalı geleneksel yapısını koruyan birçok toplumda bugün de sürmektedir. Sanayileşmiş çağdaş toplumlarda, özellikle kentlerde geniş aileler yerini giderek küçük ailelere bırakmıştır. Anne, baba ve evlenmemiş çocuklardan
oluşan bu küçük ailelere çekirdek aile denir. Çekirdek aile, yalnız birey sayısıyla de ğil yapısıyla da geniş aileden çok farklıdır. Çekirdek aile, kentlerdeki yaşam ve üretim koşullarına bağlı olarak doğmuştur. Kırsal kesimde aile, çoğu kez bütün bireylerin birlikte çalışıp birlikte ürettikleri ekonomik bir birimdir. Ama aile kentlerde bu ö zelliğini yitirir. Aile bireyleri, üretimin aile dışında yapılmasından dolayı, ev dışında çalışarak bağımsız hâle gelirler. Bu durum, geniş ailedeki katı alt üst ilişkilerini ortadan kaldırır ve ailede daha eşitlikçi ilişkilerin oluşmasını sağlar. Çocukların bilgi ve beceri edinmelerini, toplumla bütünleşmelerini sağlama işlevini üstlenen aile, bireyin geleceğinin bir parçasıdır. Modern aileler: – Aile içindeki otorite kadın ile erkek arasında paylaşılmıştır. – Soy hem anadan hem de babadan gelir. – Aile içi iletişim ve genel hayat düzeni karşılıklı eşitlik ilkesine dayanır. – Bu aile tipi çağdaş toplumlarda görülür. 44. AİLENİN ÖNEMİ