Beyaz yalan.
Karşısındakini üzmemek veya zarar vermemek için söylenen
masumca yalan.
Çocukluk çağlarımızdan itibaren bir çoğumuz yalan söylemenin kötü bir
davranış olduğunu öğrendik. Büyüdükçe küçük, “beyaz” yalanlara maruz kaldık
ya da kendimiz söyledik.
Üzülmemekten veya üzmekten sakınmak için yaptığımızı düşünerek
davranışımıza ikna olduk. Yetişkinliğe geçtiğimizde bile, iyi niyetli yalanları,
kişiyi eleştiriden koruduğu veya sorunları azalttığını düşünerek meşru kabul
ettik. Tüm bu s
üreçlere rağmen yalan söylemenin (küçük ya da büyük) doğru
kabul edileceğinden emin olabilir miyiz?
Ebeveynler tarafından, çocuğun üzgün hissetmesini engellemek için beyaz
yalanlar kullanmak yaygın bir uygulamadır ve araştırmalara göre birçok
kültürde no
rmal kabul edilir. Örneğin, bir ebeveyn, çocuğun zarar görmüş bir
hayvan hakkında endişelenmesini önlemek için küçük yalanlar söyleyebilir ya da
doktorun ofisinde vurulma korkusunu dindirebilir. Çoğunlukla, bu eylem şefkatli
olarak algılanır ve başka bir kişiye zarar vermemek için söylenmiş “sosyal bir
yalan” olarak kabul edilir.
Yetişkinliğe girildiğinde dahi, bu “küçük” yalanlar genellikle devam eder. Pek
çok yetişkin, yalanın tek etik seçenek olduğu durumlara sokulduğunu
hissedebilir. Bu hislere göre;
eğer bir kişi size düğününde nasıl göründüğünü
sorarsa, dürüst düşüncenize rağmen, sadece tek bir kabul edilebilir cevap
vardır. Çalışma ortamında, patronunuzla etkileşimler söz konusu olduğunda
durum aynıdır. Yapılan bir eleştiriden birilerinin utanmasını
veya rahatsız
edilmesini önleme gereksinimi duyduğunuz durumlarda da aynısı geçerlidir.
Bu tip durumlarda insanlar kendilerine genelde şu soruyu soruyor; O an yalan
söylemek, dürüst olmaktan daha az zararlı mı değil mi?
Eğer anlatılan her yalan bir başka kişiye zarar vermeyi engelleyebilirse
-
herhangi bir yan etki olmadan-
bu sorunun cevabını daha açık hale getirecektir.
Fakat gerçek çoğu zaman böyle değildir. Birisi yanlış bir iş yaptığında, bu
durumu ona söylememek ya da yeterli olmadığı ve alamayacağı bir terfi için
üzülmesin diye yalan söylemek daha yararlı bir hareket midir?
Bu tür paternalistik bir yalan, yalan söyleyen kişinin diğeri çıkarına her daim
doğru kararlar verebileceği varsayımına dayanır. Peki bu ne kadar mümkün?
Yanılma payımız yok m
u?
Bir başkasının yararına düşündüğümüz durumlar ve söylediğimiz yalanlar, o
kişinin duygu durumu ve geleceği hakkında ne kadar emin olabilir? Bu durum
geri tepmelere yol açtığında, yalana maruz kalan tarafından güçlü bir öfkeyle
karşılaşmak mümkündür.
Mesleki ve kişisel yaşamınızda daha fazla dürüstlüğü teşvik etmek ve yalan
söyleme ihtiyacından kaçınmak için çabalayın.
Doğruyu söylerken kendinizi rahat hissettiğiniz ortamlar oluşturduğunuzdan
emin olun ve başkalarının da bu şekilde yapabileceğini hissetmelerine yardımcı
olun. Mümkün olduğunca dürüst olursanız, etrafınızdakilerin size inandığını
hissettiğiniz koşulları yaratabilirsiniz. Bir diğer konu ise gerçeği güzel bir dil ve
üslupla söylemek. Bu durum, yalan söyleme ihtiyacını, pozitif niyetle
durd
urmaya yardımcı olacaktır.
En iyi ve tek iletişimin dürüstlük olduğunu düşünenlerin yanı sıra, beyaz yalanı
veya bir şekilde gerçeği çarpıtmayı bırakmak istemeyenler de vardır. Bu tip
davranışlarda aşağıdaki iki faktörü göz önünde bulundurun: Gerçeğin ne
kadar
çarpıtıldığı ve yalan ortaya çıktığında yankısının nasıl olacağı. Kısa bir an için
(bir ölüm ya da hastalık vakası gibi) söylenen yalanlar ve akabinde gerçeğin
kişiye bildirilmesi akla yatkın bir durum olabilir. Yine de bu küçük beyaz
yalanlarınız bile alışkanlığa dönüşebilir, adım adım onlardan uzaklaşmanız
gerekir.
Yalan, yüzeyde zararsız görünse bile, daha iyi söylenmemiş olup olmadığına
karar vermeden önce bu hususları tartmak önemlidir. Neticede saklanan her
gerçeğin, öncelikle söylenen kişiye
zararı vardır. Unutmayın, dürüst olursanız,
insanlarla gerçek bir iletişim kurarsınız ve yalanın ruh sağlığınız üzerinde
herhangi bir olumsuz etkiye sahip olması imkansızlaşır.
*Yalan, kasıtlı veya kasıtsız olarak doğru olmayan bir şey söylemektir. Yala
n o
kadar hayatın içindedir ki “Hiç yalan söylemem” sözü bile çoğu zaman bir
yalandır. Yalan çeşitli şekillerde ve koşullarda söylenir ama en çok beyaz yalan
söylenir. Beyaz yalan, adı yalan olsa da masum bir niyet taşır.
Bu niyet de genellikle karşıdakini kırmamak ve üzmemektir.
Beyaz yalanın en çok kullanıldığı durumların başında uzun süreli kadın erkek
ilişkileri gelir, üstelik bir de bu ilişki yıpranmış durumdaysa, partnerler beyaz
yalanı can simidi olarak kullanırlar. Ama yalan beyaz da olsa yalancının
mumunun yatsıya kadar yanacağını unutmamak gerekir.
Uzun süreli ilişkilerde zamanla heyecan ve tutku yavaş yavaş sönmeye,
Dostları ilə paylaş: |