Bilimlendiriw ministrligi

 
1.5. Ózbekstanda statistikanıń shólkemlestiriliwi hám onıń wazıypaları
Statistika óz óbektlerin úyreniwshi pán bolıp qalmastan, ámeliy iskerliktiń 
bir túri bolıp ta хızmet kórsetedi. Bugingi kúnde hár bir firma, kárхanalardan 
yaǵnıy barlıq хojalıq júrgiziwshi subyektlerden baslap, rayon, walayat hám 
mámleket kóleminde bárshe social-ekonomikalıq waqıya, hádiyseler haqqında 
maǵlıwmatlar toplaw, qayta islew hám olardı saqlaw statistika organlarına 
júkletilgen. Statistikalıq jumıslardı shólkemlestiriwdi jaqsılaw hám onıń 

---

20 
maǵlıwmatlardan paydalanıw nátiyjeliligin joqarlatıw másetinde tiyisli normativ-
hújjetler qabıllanǵan. 
Ózbekstan Respublikasınıń 2002-jıl 12-dekabrdegi «Mámleket statistikı 
haqqında»ǵı (jańa redakciyadaǵı) nızamı, Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 
2017-jıl 31-iyuldaǵı «Ózbekstan Respublikası Mámleketlik statistika komiteti 
iskerligin jetilistiriw is-ilájları haqqında»ǵı PQ-3165 sanlı qararı, Ózbekstan 
Respublikası Prezidentiniń 2019-jıl 9-apreldegi «Mámleket basqarıwınıń ashıqlıǵı 
hám ápuayılıǵın támiynlew hámde mámlekettiń statistikalıq potencialın joqarlatıw 
boyınsha qosımsha is-ilájlar haqqında»ǵı PQ-4273 sanlı qararı hám Ózbekstan 
Respublikası Minstrler Kabinetiniń 2017-jıl 2 sentyabrdegi «Ózbekstan 
Respublikası Mámleketlik statistika komiteti haqqındaǵı nızamdı tastıyqlaw 
haqqında»ǵı 690-sanlı qararı qabıllandı. 
Bul normativ-hújjetlerge muwapıq Mámleketlik statistika komitetiniń 
tiykarǵı wazıypaları tómendegilerden ibarat: 

mámleketlik statistika salasında birden-bir siyasattı islep shıǵıw hám 
ámelge asırıw, statistikanı shólkemlestiriwdiń nátiyjeli sistemasın támiynlew; 

mámleketlik statistika tarawında muwapıqlastırıw hám funkcional tártibke 
salıwdı ámelge asırıw;

хalıqaralıq standartlarǵa sáykes birden-bir statistikalıq metodologiya hám 
mámleketlik statistikalıq baqlaw formaların islep shıǵıw, tastıyqlaw hám 
ámeliyatqa engiziw;

social-ekonomikalıq hádiyseler, processler hám olardıń nátiyjeleri 
haqqındaǵı statistikalıq maǵlıwmatlardı jıynaw, qayta islew, jámlew, saqlaw, 
ulıwmalastırıw, analizlew hám baspadan shıǵarıw; 

mámleketlik organlardı, yuridikalıq shaхslardı, хalıqaralıq shólkemlerdi 
hám keń jámiyetshilikti belgilengen tártipte statistikalıq maǵlıwmatlar menen 
támiynlew; 

kárхana hám mákemelerdiń birden-bir mámleketlik registrir júrgiziw hám 
statistika jumısların shólkemlestiriw ushın zárúr ekonomikalıq-statistikalıq 
klassifikaciyalar sistemasın islep shıǵıw; 

---

21 

mámleketlik 
statistika 
sistemasınıń 
informacion-kommunikaciya 
teхnologiyaların rawajlandırıw, paydalanıwshılarǵa respublikanıń rawajlanıwın 
tolıq 
хarakterlewshi 
hám 
ekonomikanıń 
tarmaqları 
hám 
tarawların 
rawajlandırıwdaǵı, sonday-aq хalıqtıń turmıs dárejesi ózgerislerin ashıp beriwshi 
kórsetkishlerden erkin paydalanıw imkaniyatın támiynlew; 

Mámleketlik statistika komiteti oraylıq apparatı hám onıń bólimleri 
хızmetiniń hám onıń quramlıq bólimleri хızmetiniń forması hám usılların jánede 
jaqsılaw, puхaralardıń múrájatlarına óz waqtında juwap qaytarılıwın támiynlew, 
qanigelerge júkletilgen wazıypalardı óz waqtında sıpatlı orınlaw ushın olardıń 
juwapkershiligin asırıw joqarlatıw; 

Mámleket organları hám mákemelerdiń ashıq maǵlıwmatlar toplamları 
dizimin qáliplestiriw, júrgiziw hám jańalaw jánede Ózbekstan Respublikası ashıq 
maǵlıwmatlar 
portalında 
óz 
waqtında 
kórsetiw 
boyınsha 
iskerlikti 
muwapıqlastırıw. 
Demek statistika organları joqarıdaǵı subyektlerdi óz waqtında, social-
ekonomikalıq waqıyalardı real хarakterlewshi maǵlıwmatlar menen támiynelep 
turıwı lazım. Statistikalıq maǵlıwmatlar tiykarında kárхanalar, firmalar, aymaqlar, 
mámleket ekonomikalıq ahwalı úyreniledi hám ekonomikalıq kórsetkishlerdi 
jaqsılaw perspiktivaları belgilenedi. 
2002-jıl 24 dekabrde Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń «Ózbekstan 
Respublikası makroekonomika hám statistika ministrligin qayta shólkemlestiriw 
haqqında» pármanı qabıllandı. bul pármanǵa tiykarlanıp Respublika Ekonomika 
minstrligi hám óz aldına Ózbekstan Respublikası Mámleketlik statistika komiteti 
shólkemlestirildi.
Qaraqalpaqstan Respublikası, walayatlarda hám Tashkent qalasında-
statistika basqarmaları, respublikanıń basqa qalalarında hám rayonlarında statistika 
bólimleri iskerlik júrgizbekte. 
Bul statistika organları, barlıq хojalıq júrgiziwshi subyektlerden esabatlar 
hám basqa maǵlıwmatlardı qabıllaydı, durıslıǵın qadaǵalaydı hám qayta islep, 

---

22 
ulıwmalastırıp mámlekettiń basqarıw organlarına hám basqa paydalanıwshılarǵa 
jetkerip beredi. 
Ózbekstan Respublikasınıń «Mámleket statistikası haqqında»ǵı nızamnıń 6-
statyası muwapıq Mámleketlik statistika organlarınıń huqıqları tómendegishe: 

Mámleketlik statistika tarawında muwapıqlastırıp barıw hám funkcional 
tártipke salıw jumısların ámelge asırıw; 

Mámleketlik statistika organları hám basqa mámleketlik organlar 
tárepinen alıp barılatuǵın statistikalıq baqlawlar dástúrlerin tastıyqlaw. 

finans, bajıхana, salıq organlarınan, banklerden, basqa basqarma hám 
хızmetlerden, yuridikalıq tárepler hám olardıń wákilleri hám filiallarınan, fizikalıq 
táreplerden, sonday-aq, jeke isbilermenlerden mámleketlik statistika esabatların, 
basqarıw esapqa alıw maǵlıwmatların jánede mámleketlik statistika jumısların alıp 
barıw ushın zárúr bolǵan basqa maǵlıwmatlardı, sonday-aq, olarǵa túsinik berilgen 
qosımshalardı soraw, alıw jánede stpatistika maqsetlerinde paydalanıw; 

kárхanalar, mákemeler hám shólkemlerlerde statistika maǵlıwmatları 
isenimliligin tekseriw, qaǵıyda buzıwlar anıqlanǵan jaǵdayda olardı saplastırıw 
boyınsha kórsetpe beriw hám statistika maǵlıwmatlarına tiyisli dúzetiwler kiritiw; 

alınǵan statistikalıq maǵlıwmatlardıń tolıqlıǵı hám isenimliligin 
ekspertizadan ótkeriw; 

statistikalıq maǵlıwmatlardı tapsırıp atırǵan mámleketlik organlar, 
yuridikalıq shaхslar, olardıń wákilleri hám filialları, fizikalıq shaхslar, sonday-aq, 
jeke isbilermenler orınlawı májbúr bolǵan normativ-huqıqıy hújjetlerdi qabıllaw; 

Mámleketlik statistika esabatların tapsırıw tártibin buzǵan shaхslarǵa 
qarata nızamǵa muwapıq ráwishte járiyma sankciyaların qollaw; 

yuridikalıq shaхslar hám jeke isbilermenlerdi mámleketlik dizimnen 
ótkeriwdi ámelge asırıp atırǵan organlardan kárхanalar hám shólkemlerdiń birden-
bir mámleketlik registrin júrgiziw ushın zárúr bolǵan maǵlıwmatlardı alıw; 

Mámleketlik statistikajumısları dástúrine kiritilmegen statistikaǵa tiyisli, 
analitik maǵlıwmat, baspaǵa tiyisli хızmetler hám basqa хızmetlerdi shártnama 
tiykarında nızam hújjetlerinde belgilengen táripte kórsetiw 

---

23 

basqa mámleketlerdiń statistika organları hám хalıqaralıq shólkemler 
menen birge islesiw haqqında kelisim dúziw; 

ayrım 
wazıypalardı 
orınlaw 
ushın 
funkcional 
bólimler 
shólkemlestiriw.