Mühazirə mətnləri Tərtibçilər: Məcid İsmixanov, Rəfiqə Bəxtiyarova

Фяалиййятин тяшкили прийомлары:
мараглы тапшырыьа ъялб етмяк; 
кичикляря тящким етмяк; коллектив 
тясири тяшкил етмяк; ушаьын эцъцня 
инам билдирмяк; хащиш прийомлары 
вя с.
Щиссиййат 
(мцсбят 
щиссляр, йахшы 
цряк тярбийяси)
Фяалиййят вя 
давранышы 
стимуллашдыран 
методлар 
(ряьбятляндирмя вя ъяза 
методлары)
1. Ряьбятляндирмя методу 
2. Ъяза методу
3. Йарыш методу
Бяйянмяк, тярифлямяк, 
тяшяккцр, мцкафат, шяряф 
лювщясиня шякил вурмаг вя с.
Данлаг, тющмят, иъласда 
мцзакиря, щязздян мящрум 
етмяк, тябии цсулла ъяза, 
синфи (мяктяби) дяйишмяк, 
мяктябдян хариъ етмяк вя с.
Интизам, тямизлик, 
давамиййят, ямяк, идман, 
бядии йарадыъылыг, 
ифачылыг вя с. сащяляр цзря
Фяалиййяти стимуллашдыран 
прийомлар:
тяхиря салынмыш ъяза; 
гейри-мцяййян цнвана йюнялмиш 
данлаг; пис (йанлыш) щярякятдян 
тяяссцфлянмяк; ряьбятляндирмя вя 
ъязаны коллективя щяваля етмяк вя с.
Нязарят вя 
юзцнянязарят
Тярбийядя нязарят, 
юзцнянязарят вя 
юзцнцгиймят методлары
1. Диагностик методлар
2. Нязарят методлары
Мцшащидя, сорьу, сющбят, 
фяалиййят вя давранышын 
тящлили вя с.
Шаэирдляри нязарятя вя 
гиймятляндирмяйя ъялб етмяк
94

---

3. Юзцнянязарят 
методлары
4. Юзцнцгиймятляндирмя 
методлары
Адекват, гейри-адекват 
(йцксяк вя ашаьы 
гиймятляндирмя)
95

---

Tərbiyə metodları çoxdur. Pedaqogikada metodların təsnifatında vahidlik olmasa
da, bu məsələdə ümumi bir meyl vardır. Alimlərin böyük qismi 
tərbiyə metodlarının
təsnifatında
məntiqi əsas kimi tərbiyənin psixoloji amillərindən və fəaliyyətin
bütövlüyü prinsipindən çıxış edirlər.
Tərbiyə prosesinin psixoloji təhlili göstərir ki, insanın fəaliyyəti müəyyən 
psix-
oloji amillərlə
bağlıdır: bizim fəaliyyətimiz şüurun, iradə və adətlərin, habelə hiss-
lərin məhsuludur.
İnsan şəxsiyyəti göstərilən psixoloji amillərin kompleksi ilə formalaşır: ideya
ağıl və ürəklə birləşdikdə qəlbin sərvətinə, güclü stimula çevrilə bilər. 
Beləliklə, insana 
hərtərəfli təsir
və 
fəaliyyətin tamlığı
prinsipindən çıxış edərək,
tərbiyə metodlarını dörd qrupa bölmək olar (bax: cədvələ):
1. Şüuru formalaşdıran metodlar
2. Fəaliyyətin təşkili və davranış təcrübəsini formalaşdıran metodlar
3. Fəaliyyət və davranışı stimullaşdıran metodlar
4. Tərbiyədə nəzarət və özünənəzarət metodları
Hər bir metodun özünəməxsus xüsusiyyətlərini, şəxsiyyətə təsir imkanlarını
qabarıq göstərmək üçün onları ayrılıqda nəzərdən keçirmək lazım gəlir.