2 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi xo'jaev F. E. Po’latxo’jaeva D. M

Qurilish
–“agar inson ishchi kuchi hamda shu ishchi kuchiga 
ehtiyojmand tomon o’rtasida qurilish ishlarida vositachilik vazifasini olsa bunda 
uning faoliyati Tijorat deb belgilanishi lozim”;
2) 
Chop etish
–“o’z fikrini moddiylashtirishdan adabiy shaklga kirishi 
orqali foyda olmoqchi bo’lgan va bu moddiylashtirilgan fikrlarni sotib olishga 
tayyor bo’lgan tomonlar o’rtasida vositachilik qilish. Chop etuvchi qo’l yozmani 
kitob, broshura, gazeta va jurnallarning ko’p sonli adadlarida sotish maqsadida 
sotib oladi. Tijorat muomalada chop etuvchi kelishuvlar yordamida ishtirok etadi”;
3) 
Anterpreza
– “bu amaliyot chop etishdan faqatgina o’z maqsadi sifatida 
san’atni olishi bilan farqlanadi”. Vositachilik, teatr, konsert, balet, sirkning tashkil 
etilishida aks etadi va yuridik jihatdan kirish chiptalarining sotilishi hamda 
artistlarning xususiy yollanish kelishuvlari bilan belgilanadi;
4) 
Agentura
. Mehnatning mahsulot sifatidagi muomalasidagi vositachilik 
maxsus shaxsiy xizmatlar maqsadini o’zida namoyon etishi mumkin. bir tomonda 
uy yurituvchilar, enagalar, oshpazlar, xizmatkorlar, bo’lsa ikkinchi tomondan 
ularning xizmatlariga ehtiyojmadlar turadi. 
Vositachilik yordami qonunchilik tomonidan quyidagilar qayd etilgan: 
yetkzib berish, kommisiya, yuk qilinishi, sug’urtalash.

---

39 
Yetkazib berish
– o’zining yetkazib berish vositalari yordamida haq 
evaziga boshqalarning maxsulotlarini yetkazib berish. O’z o’zidan vositachilik 
holatiga ega bo’lmagan yetkazib berish, tijorat faoliyatni amalga oshirish bilan 
bog’liq bo’lgani uchun Tijorat xususiyatga ega bo’ladi. Barcha yetkazib berishlar 
ham tijorat ayriboshlash bo’lavermaydi, buning uchun u turli harakat vositalari 
yordamida tirikchilik ko’rinishida amalga oshirilgan bo’lishi lozim.
Vositachilik.
Vositachilar boshqa odamlarning istagi bilan ularning mablag’lariga o’z 
nomlaridan uchinchi shaxslar bilan ayriboshlash kelishuvlarini tuzishadi. Bu 
odatda sotib olish sotish va jo’natish kelishuvlari hisoblanadi. Vositachilik 
buyurtmalari alohida ish sifatida qabul qilinadi va bajariladi. Vositachining 
kelishuvlari oldi berdi shartnomalari bilan bog’liqlikga ega bo’lgandagina tijorat 
hisoblanadi 
Sotish
. Ba`zi.holatda savdogarning o’z omborida saqlash uchun joy 
yetmagan mahsulotlarni saqlab berish ehtiyoji yuzaga kelishi mumkin. buning 
uchun asosiy vazifasi mahsulotni saqlab berish vazifasiga ega bo’lgan o’ziga xos 
korxonalar va tijorat omborlar tashkil etiladi. tijoratga bunday xizmat turning 
ko’rsatilishi kelishuvi yuk kelishuvi deyiladi.