fiqh kitoblarida meros
haqida yetarli m a’lumotlar berilgan.
«Niso» surasida meros oila a’zolari
o‘rtasida qanday taqsimlanishi aniq ko'rsatilgan. Payg‘ambarimiz o ‘zi ling
bir qancha hadislarida «Qur’oni karim» ta’limotidagi merosga oid fikr ami
keng sharhlab berganlar. Islomiy fiqh kitoblarida meros to ‘g‘risida aricha
chuqur m a’lumotlar berilgan.
«Muxtasar»da ta ’kidlanishicha, agar \afot
etuvchi tirikligida mol-mulkni vorislariga vasiyat qilib qoldirmagan bo‘lsa,
qolgan mol-mulkidan aw al vafot qiluvchining qarzi to'lanishi, qo gan
mol-mulkini esa merosxo‘rlariga «Qur’oni karim»da belgilangan tart bda
taqsimlanishi ko‘rsatilgan.
Rahbarlikda halol bo‘Iish masalasi. Iqtisodiyot tizimida rahbarlik
(boshqaruv) katta o ‘rin tutadi. Boshqaruvning to ‘g‘ri tashkil etilishi iqtiso-
diyotni sog‘lomlashtirish, uning samaradorligini oshirish, taraqqiyotini
tezlashtirishini ta ’minlaydi. Buning uchun iqtisodiyotni boshqarishda
iste’dodli, bilimdon kadrlarga tayanish kerak. Ular halol-pok, mas’uliyatli,
insofli, vijdonli, o ‘z manfaatini xalq manfaatidan, jamiyat manfaatidan
yuqori qo‘ymaydigan shaxs bo‘lishlari kerak.
Islomda davlatning xo‘jalik turmushini tartibga solishdagi roliga katta
ahamiyat beriladi. Unda davlat tabiiy boyliklarning taqsimotchisi sifatida
ham, iqtisodiy kamchiliklardan va tabiiy boyliklarga monopoliyalardan
asrovchi sifatida ham, ishlab chiqarish vositalarini ishlab chiqaruvchi
sifatida ham, ulaming egasi sifatida ham maydonga chiqadi.
«Qur’oni Karim»da rahbarlarning mas’uliyati va halol-pok bo‘lishlari
to ‘g‘risida ko‘p gapirilgan. «Qur’on»da ko‘rsatilgan ana shu yo‘ldan
odam larni boshlab borish uchun rahbarlar iym on-e’tiqodli, halol-pok
bo'lishlari kerak. Bu borada bobomiz Sohibqiron Amir Temuming barcha
ishlarida «Qur’on»ga suyangani rahbarlar uchun ibratlidir.
46
