O‘zbеkiston rеspublikаsi

Noratsional talab
esa oldindan rejalashtirilmagan, lahzalik xohish, kayfiyatning 
o‘zgarishi kabi omillar ta’sirida to‘satdan paydo bo‘ladi va u iste’molchining odatdagi 
turmush tarziga mos kelmaydi.
6.3. Iste’molchining afzal ko‘rishi qoidalari 
Iste’molchining eng yaxshi iste’mol ne’matlar majmuini tanlashini, ne’matlar 
turi ikkita bo‘lgan hol uchun qaraymiz. Umuman olganda bu tahlilni keskin darajada 
cheklamaydi. Haqiqatdan ham iste’molchi tanlovini berilgan ne’mat bilan boshqa 

---

87 
qolgan barcha ne’matlar o‘rtasida qarasak ham bo‘ladi. Ikkita ne’mat uchun naflilik 
funksiyasi quyidagi ko‘rinishga ega (6.6-rasm).
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
6.6-rasm. Ikki o‘zgaruvchili naflilik funksiyasi grafigi 
 
Yuqoridagi rasmda keltirilgan naflilik funksiyasining 
)
,
(
2
1
X
X
f
TU

grafigida funksiyaning 
TU
1
va 
TU
2
qiymatlariga to‘g‘ri keluvchi chiziqlar keltirilgan. 
Masalan, 
ABC 
chizig‘i naflilik funksiyasining 
TU
1
qiymatiga mos keladi va shu
ABC
chiziqning har bir nuqtasiga mos keluvchi 
X
1
va 
X
2
ne’matlar miqdori 
kombinatsiyalari bir xil darajadagi naflilik 
TU
1
ni ta’minlaydi. Grafikdagi 
ABC
chiziqning 
X
1
0
X
2
tekislikdagi proeksiyasi
A
1
B
1
C
1
egri chiziq naflilik funksiyasining 
TU
1
qiymatiga to‘g‘ri keluvchi befarqlik egri chizig‘i deyiladi. Naflilik 
funksiyasining 
TU
1
va 
TU
2
qiymatlariga mos keluvchi befarqlik chiziqlari quyidagi 
ko‘rinishga ega (6.7-rasm).