51
3.2. NOVDA
MUAMMONI ANIQLAYMIZ.
Batat va kartoshka tugu-
nagida oziq modda to‘planadi.
Lekin nima uchun batatning
tugunagi ildiz, kartoshkaning tugunagi novda hisoblanadi?
Bunga qanday dalillar keltirish mumkin?
YANGI BILIMLARNI KASHF ETAMIZ.
Novda o‘simliklar ning
yerusti organi bo‘lib, poya hamda unda joylashgan barg va kur-
taklardan iborat
(3.9-rasm)
.
Poya novdaning o‘zak organi hisoblanadi.
Poya ildiz orqali
shimib olingan suv va unda erigan mineral moddalarni hamda
barglarda fotosintez jarayonida hosil bo‘lgan organik moddalarni
o‘tkazadi.
Poyalar fotosintez, oziq modda to‘plash
funksiyalarini
ham bajaradi, vegetativ ko‘payishga xizmat qiladi. Poyaning barg
va yonkurtaklar joylashgan qismi
bo‘g‘im
, qo‘shni bo‘g‘imlar ora
-
si
bo‘g‘im oralig‘i
deyiladi. Poyalar ichki tuzilishiga ko‘ra yog‘och
poya (terak, qayrag‘och) va o‘t poya (arpa, ituzum)ga bo‘linadi.
O‘sish yo‘nalishiga ko‘ra poyalar xilma-xil. Tik o‘suvchi po-
yalar (olma, bug‘doy)da mexanik to‘qima
yaxshi rivojlangani
uchun vertikal yo‘nalishda o‘sadi. O‘raluvchi
poyalar atrofdagi
o‘simlik yoki bironta tayanchga o‘ralib oladi. Tok, qovoq, bodring
va no‘xat gajaklari yordamida ilashib o‘sadi. O‘rmalovchi poyalar
(qulupnay, g‘ozpanja) qo‘shimcha ildizlar chiqarib o‘sadi.
Dostları ilə paylaş: 
