Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг



Yüklə 5,52 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə83/285
tarix24.12.2023
ölçüsü5,52 Mb.
#191523
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   285
ANATOMIYA-MAJMUA

8.
 
M. opponeus digiti minimi - jimjilokni boshka barmoklarg karama-karshi 
kuYuvchi mushak.
Ilmoksimon suyak ilmogidan boshlanib V kaft suyagiga birikadi.
Vazifasi : jimjilokni bosh barmok tarafiga tortadi. 
Kaftning o‗rta guruh mushaklari.
9. M. lumbricalis - chuvalchangsimon mushak. Barmoklarning bukuvchi 
chukur mushak paylaridan boshlanib, barmoklarlarning proksima falangalarining 
orka Yuzasiga va barmoklarni yozuvchi mushak paylarida tugaydi.
Vazifasi : barmoklarning proksimal falangalarini bukadi,distal falangalarini 
yozadi
10. M. interossei - suyaklararo mushak. Kaft suyaklari orasin tuldirib turadi. 
Bu mushak kaft soxasida va kul panjasining ork Yuzasida uchraydi.
II-V barmoklarni uzaro uzoklashtirish va yakinlashtirish vazifasini bajaradi. 
Shu sababdan III kaft suyagi atrofida joylashadi. 
Kaft soxasidagi suyaklararo mushaklar m. interossei palmares suyaklarni 
yakinlashtiradi. Kaftning orka tarafidagi suyaklararo mushakla m. interossei dorsales 
- barmoklarni uzoklashtiradi.
Oyok soxasini xarakatga keltiruvchi mushaklar.
Chanoqning ichki Yuzasidagi mushaklar.
1. M. iliopsoas Yonbosh-bel mushagi - ikki boshchadan tashkil topadi : a) m. 
psoas major - belning katta mushagi XII kukrak va I-I bel umurtkalari tanasininng 
Yon Yuzalaridan va bel umurtkalarinin kundalang o‗simtalaridan boshlanadi. b) m. 
iliacus Yonbosh mushagi Yonbosh suyagining ichki Yuzasidagi chukurchadan va 
Yonbosh suyagining oldingi Yuqorigi va oldingi ostki usiklaridan boshlanadi. Belnin 
katta mushagi va Yonbosh mushagi pastki soxada kushilib, songa lacun musculorum 
hosilasi orkali utadi va son suyagining trochanter minor dumbogiga birikadi.
Yonbosh-bel mushagining vazifasi : Chanoq-son bugimida bukadi v tashki 
tarafga buradi.
2. M. psoas minor kichik bel mushagi - katta bel mushaginin ustida joylashadi 
va Yonbosh mushak fassiyasiga davom etadi. Chanoq suyagidagi eminentia 
iliopubica tepaligida tugaydi. Vazifasi : bel soxasini bukadi va Yonbosh mushak 
fassiyasin taranglaydi.
Chanoqning tashki Yuzasidagi mushaklar.
1. M. gluteus maximus dumbaning katta mushagi. Boshlanish soxasi : 
Yonbosh suyagining tashki Yuzasidan, dumgaz suyagining Yon soxasidan. Mushak


114 
tutamlari sonning keng fassiyasig davom etadi va son suyagidagi tuberositas 
glutea burtigiga birikadi.
Vazifasi : Chanoq-son bugimida son suyagini yozadi va tashki tarafga buradi.
2. M. gluteus media dumbaning o‗rta mushagi. Boshlanish soxasi : Yonbosh 
suyagining tashki Yuzasidan boshlanib,son suyagidagi trochanter major
burtigiga birikadi.
Vazifasi : Chanoq-son bugimida son suyagini uzoklashtiradi.
3. M. gluteus minimus dumbaning o‗rta mushagi. Yonbosh suyagining tashki 
Yuzasidan boshlanib, son suyagidagi trochanter major burtigining oldingi Yuzasiga 
birikadi.
Vazifasi : Chanoq-son bugimida son suyagini uzoklashtiradi.
4. M. tensor fasciae latae - keng fassiyani taranglaydigan mushak - 
dumbaning o‗rta mushagi bilan birga boshlanadi. Bu mushak tutamlari son soxasida - 
sonning keng fassiyasiga davom etib, unin tutamlari katta boldir suyagining condylus 
lateralis burtigiga birikadi.
Vazifasi : Sonning keng fassiyasini taranglaydi, tizza bugimini bukadi.
5. M. piriformis noksimon mushak. Dumgaza suyagining olding Yuzasidan 
boshlanib, uning tolalari katta utirgich teshigi foramen ischiadicum majus dan utadi 
va son suyagining katta kust burtigitrochanter major ga birikadi. Bu mushak tutamlari 
katta utirgi teshigining tuldirolmaydi. Shu sababdan bu mushak ustida va ostid 
teshiklar koladi (foramen suprapiriforme, foramen infrapiriforme).
Vazifasi : Chanoq-son bugimida son suyagini tashki tarafga buradi.
6. M. obturatorius internus - ichki yopkich mushak. Boshlanish soxasi : 
Chanoq suyagidagi yopkich teshik foramen obturatorium va yopkich parda 
membrana
obturatoria ichki Yuzasidan. Mushak tutamlari kichik utirgich teshigi foramen 
ischiadicum minu orkali Yunalib, son suyagidagi fossa trochanterica chukurchasiga 
birikadi.
Vazifasi : Chanoq-son bugimida son suyagini tashki tarafga buradi.
7. M. gemullus superior Yuqorigi egizak mushagi. Utirgich suyagining spina 
ischiadica o‗simtasidan boshlanib, so suyagining fossa trochanterica chukurchasiga
birikadi.
Vazifasi : son suyagini tashki tarafga buradi.
8. M. gemullus inferior pastki egizak mushak. Utirgich suyagining tuber 
ischiadicum burtigidan boshlanib, so suyagining fossa trochanterica chukurchasiga
birikadi.
Vazifasi : son suyagini tashki tarafga buradi.
9. M. quadratus femoris - sonning kvadrat mushagi. Utirgich suyagining tuber 
ischiadicum burtigidan boshlanib, so suyagining crista intertrochanterica
kirrasiga birikadi.
Vazifasi : son suyagini tashki tarafga buradi.
10. M. obturatorius externus - tashki yopkich mushagi. Chanoq suyagidagi 
yopkich teshigining tashki Yuzasidan boshlanib,son suyagining fossa trochanterica
chukurchasiga birikadi.
Vazifasi : son suyagini tashkariga buradi.


115 
SON MUShAKLARI.
Son mushaklari uch guruhga ajratiladi : 1) sonning oldingi guruh mushaklari; 
2) sonning ichki - medial guruh mushaklari; 3) sonning orka guruh mushaklari.
Oldingi guruh mushaklari.
I. M. quadriceps femoris sonning turt boshli mushagi. Bu mushakning xar bir 
boshchasi aloxida mushakdan tashkil topadi.
1. M. rectus femoris sonning tugri mushagi - Chanoq suyaginin spina iliaca 
anterior inferior o‗simtasidagi boshlanadi.
2. M. vastus lateralis lateral keng mushak - son suyagining linea 
intertrochanterica soxasidan va son suyagining lateral Yuzasidagi linea aspera 
chizigining lateral soxasidan boshlanadi.
3. M. vastus medialis medial keng mushak - labium mediale lineae aspera 
femoris chizigidan boshlanadi.
4. M. vastus intermedius oralikdagi keng mushak. Son suyaginin oldingi 
Yuzasidan boshlanadi.
Sonning tugri mushagi va uchta keng mushak paylarining pastk uchlari uzaro 
kushilib - umumiy turt boshli mushak payini hosil etadi. Bu pay tizza kopkogining 
ustidan utib, katta boldir suyaginin tuberositas tibiae burtigiga birikadi.
Vazifasi : turt boshli mushak tizza bugimida yozadi. Sonnin tugri mushagi 
Chanoq-son bugimini
bukishda katnashadi.
5. M. sartorius "tikuvchilar" mushagi - Chanoq suyagining spina iliaca 
anterior superior o‗simtasidan boshlanib, tasma shaklida sonning medial tarafiga 
Yunaladi va katta boldir suyagining tuberositas tibiae burtigiga birikadi 
Sonning orka guruh mushaklari.
1. M. semitendinosus yarim pay mushagi.
Utirgich suyagining tuberositas ischii burtigidan boshlanib,katta boldir 
suyagining tuberositas tibiae burtigiga birikadi.
Vazifasi: tizza bugimini bukadi va Chanoq-son bugimida yozadi.
2. M. semimembranosus yarim parda mushagi. 
Utirgich suyagining tuberositas ischii burtigidan boshlanib, katta boldir 
suyagining condylus medialis burtigiga, tizza bugimining orka Yuzasiga birikadi.
Vazifasi : tizza bugimida bukadi va Chanoq-son bugimida yozadi.
3. M. biceps femoris sonning ikki boshli mushagi. 
Bu mushakning uzun boshchasi caput longum - utirgich suyaginin tuberositas 
ischii burtigidan boshlanadi. Kichik boshchasi capu breve esa son suyagidagi labium 
laterale linea aspera chizigida boshlanadi. Xar ikkala boshcha uzaro kushilib, kichik 
boldir suyaginin boshchasi caput fibulae ga birikadi.
Vazifasi : tizza bugimida bukadi va Chanoq-son bugimida yozadi.

Yüklə 5,52 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   285




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin