114
tutamlari sonning keng fassiyasig davom etadi va son suyagidagi tuberositas
glutea burtigiga birikadi.
Vazifasi : Chanoq-son bugimida son suyagini yozadi va tashki tarafga buradi.
2. M. gluteus media dumbaning o‗rta mushagi. Boshlanish soxasi : Yonbosh
suyagining tashki Yuzasidan boshlanib,son suyagidagi trochanter major
burtigiga birikadi.
Vazifasi : Chanoq-son bugimida son suyagini uzoklashtiradi.
3. M. gluteus minimus dumbaning o‗rta mushagi. Yonbosh suyagining tashki
Yuzasidan boshlanib, son suyagidagi trochanter major burtigining oldingi Yuzasiga
birikadi.
Vazifasi : Chanoq-son bugimida son suyagini uzoklashtiradi.
4. M. tensor fasciae latae - keng fassiyani
taranglaydigan mushak -
dumbaning o‗rta mushagi bilan birga boshlanadi. Bu mushak tutamlari son soxasida -
sonning keng fassiyasiga davom etib, unin tutamlari katta boldir suyagining condylus
lateralis burtigiga birikadi.
Vazifasi : Sonning keng fassiyasini taranglaydi, tizza bugimini bukadi.
5. M. piriformis noksimon mushak. Dumgaza suyagining olding Yuzasidan
boshlanib, uning tolalari katta utirgich teshigi foramen ischiadicum majus dan utadi
va son suyagining katta kust burtigitrochanter major ga birikadi. Bu mushak tutamlari
katta utirgi teshigining tuldirolmaydi. Shu sababdan bu mushak ustida va ostid
teshiklar koladi (foramen suprapiriforme, foramen infrapiriforme).
Vazifasi : Chanoq-son bugimida son suyagini tashki tarafga buradi.
6. M. obturatorius internus - ichki yopkich mushak. Boshlanish soxasi :
Chanoq suyagidagi yopkich teshik foramen obturatorium va yopkich parda
membrana
obturatoria ichki Yuzasidan. Mushak tutamlari kichik utirgich teshigi foramen
ischiadicum
minu orkali Yunalib, son suyagidagi fossa trochanterica chukurchasiga
birikadi.
Vazifasi : Chanoq-son bugimida son suyagini tashki tarafga buradi.
7. M. gemullus superior Yuqorigi egizak mushagi. Utirgich suyagining spina
ischiadica o‗simtasidan boshlanib, so suyagining fossa trochanterica chukurchasiga
birikadi.
Vazifasi : son suyagini tashki tarafga buradi.
8. M. gemullus inferior pastki egizak mushak. Utirgich suyagining tuber
ischiadicum burtigidan boshlanib, so suyagining fossa trochanterica chukurchasiga
birikadi.
Vazifasi : son suyagini tashki tarafga buradi.
9. M. quadratus femoris - sonning kvadrat mushagi. Utirgich suyagining tuber
ischiadicum burtigidan boshlanib, so suyagining crista intertrochanterica
kirrasiga birikadi.
Vazifasi : son suyagini tashki tarafga buradi.
10. M. obturatorius externus - tashki yopkich mushagi.
Chanoq suyagidagi
yopkich teshigining tashki Yuzasidan boshlanib,son suyagining fossa trochanterica
chukurchasiga birikadi.
Vazifasi : son suyagini tashkariga buradi.
115
SON MUShAKLARI.
Son mushaklari uch guruhga ajratiladi : 1) sonning oldingi guruh mushaklari;
2) sonning ichki - medial guruh mushaklari; 3) sonning orka guruh mushaklari.
Oldingi guruh mushaklari.
I. M. quadriceps femoris sonning turt boshli mushagi. Bu mushakning xar bir
boshchasi aloxida mushakdan tashkil topadi.
1. M. rectus femoris sonning tugri mushagi - Chanoq suyaginin spina iliaca
anterior inferior o‗simtasidagi boshlanadi.
2. M. vastus lateralis lateral keng mushak - son suyagining linea
intertrochanterica soxasidan va son suyagining lateral Yuzasidagi linea aspera
chizigining lateral soxasidan boshlanadi.
3. M. vastus medialis medial keng mushak - labium mediale lineae aspera
femoris chizigidan boshlanadi.
4. M. vastus intermedius oralikdagi keng mushak.
Son suyaginin oldingi
Yuzasidan boshlanadi.
Sonning tugri mushagi va uchta keng mushak paylarining pastk uchlari uzaro
kushilib - umumiy turt boshli mushak payini hosil etadi. Bu pay tizza kopkogining
ustidan utib, katta boldir suyaginin tuberositas tibiae burtigiga birikadi.
Vazifasi : turt boshli mushak tizza bugimida yozadi. Sonnin tugri mushagi
Chanoq-son bugimini
bukishda katnashadi.
5. M. sartorius "tikuvchilar" mushagi - Chanoq suyagining spina iliaca
anterior superior o‗simtasidan boshlanib, tasma shaklida sonning medial tarafiga
Yunaladi va katta boldir suyagining tuberositas tibiae burtigiga birikadi
Sonning orka guruh mushaklari.
1. M. semitendinosus yarim pay mushagi.
Utirgich suyagining tuberositas ischii burtigidan boshlanib,
katta boldir
suyagining tuberositas tibiae burtigiga birikadi.
Vazifasi: tizza bugimini bukadi va Chanoq-son bugimida yozadi.
2. M. semimembranosus yarim parda mushagi.
Utirgich suyagining tuberositas ischii burtigidan boshlanib, katta boldir
suyagining condylus medialis burtigiga, tizza bugimining orka Yuzasiga birikadi.
Vazifasi : tizza bugimida bukadi va Chanoq-son bugimida yozadi.
3. M. biceps femoris sonning ikki boshli mushagi.
Bu mushakning uzun boshchasi caput longum - utirgich suyaginin tuberositas
ischii burtigidan boshlanadi. Kichik boshchasi capu breve esa son suyagidagi labium
laterale linea aspera chizigida boshlanadi. Xar ikkala boshcha uzaro kushilib, kichik
boldir suyaginin boshchasi caput fibulae ga birikadi.
Vazifasi : tizza bugimida bukadi va Chanoq-son bugimida yozadi.
Dostları ilə paylaş: