O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vaziriligi r. X. Alimov, A. A. Sobirov, S. A. Saydullayeva

PHP dasturiy tili 
PHP (Personal Home Page tools) interpretatsiya qilinuvchi web – sahifaga 
interaktiv elementlarni qo‗shuvchi PERL tiliga o‗xshash dasturiy tildir. PHP tilida 
yozilgan dastur HTML – hujjatga dasturiy ilova kabi qo‗shiladi: hujjatning interaktiv 
elementi qo‗shilishi kerak bo‗lgan joyga PHP stsenariysi qo‗yiladi[11].
ASP texnologiyasi 
ASP (Active Server Pages, aktivnыe stranitsы servera) serverning aktiv 
sahifalari JavaScript va RNR dasturiy tillari kabi faoliyat ko‗rsatuvchi yana bir 
texnologiyadir. Web – sahifani ASP texnologiyani qo‗llash yordamida interaktiv 
ko‗rinishga keltirish uchun uning dasturiy ilovasiga Java va ―C‖ dasturiy tillariga 
o‗xshash tuzilgan makrotilda yozilgan skript qo‗shiladi.Yozilgan skript serverda 
bevosita interpretatsiya qilinadi va bajariladi. Shundan so‗ng ASP stsenariy natijalari 
qo‗shilgan tayyor html – hujjat foydalanuvchi brouzeriga jo‗natiladi. Bundan shu 
xulosa kelib chiqadiki, ASP texnologiyasi tatbiq qilingan web – sahifaga 
foydalanuvchi kompyuterida qanday dasturiy ta‘minot o‗rnatilganining ahamiyati 
yo‗q. ASP texnologiyasi hamma serverlarda ishlamaganligi uchun server turining 
ahamiyati kattadir. 
VBScript dasturiy tili 
VBScript yoki Visual BASIC Script (Visual Beginners All-purpose Symbolic 

---

32 
Instruction Code Script Boshlovchilar uchun vizual timsoliy universal buyruq kodi 
skripti) web – sahifada interaktiv elementlarni aks ettiruvchi html – hujjatga 
biriktirilgan yana bir interpretatsiya qilinuvchi dasturiy tildir. Bu texnologiya 
Microsoft kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan.JavaScript va VBScriptlarning 
xususiyatlarini solishtirganda farqi unchalik sezilmaydi. JavaScript dasturiy tili 
yordamida bajariladigan barcha jarayonlarni amalda VBScript imkoniyatlaridan 
foydalanib bajarish mumkin. Bu texnologiyalar yordamida web-sahifani namoyon 
etish uchun server turini katta ahamiyatga ega emas.