Исследование в XXI веке март, 2023 г 411 XIX asr oxiri XX asr boshlarida xalqaro munosabatlar

часть
2
 
«
Новостиобразования
: 
исследование
в 
XXI 
веке
»
март
, 2023
г 
414 
munosabatlar asoslari" ikki tomonlama munosabatlarni tubdan yaxshilashning sifat 
jihatidan yangi darajasiga ko'tarish platformasini o'z ichiga oladi. 
Xuddi shu davrda SSSR va Amerika Qo'shma Shtatlari o'rtasida raketaga qarshi 
mudofaa tizimlarini cheklash to'g'risidagi shartnoma (ABM) va Strategik hujum qurollarini 
cheklash sohasidagi ba'zi chora-tadbirlar to'g'risidagi vaqtinchalik bitim (OCB-1) tuzildi. 
imzolandi.Ikki qudratli davlat o‘rtasidagi munosabatlarning yaxshilanishi Yevropa qit’asida 
xavfsizlikni mustahkamlash va davlatlararo hamkorlikni rivojlantirish uchun zarur shart-
sharoit yaratdi. Bunda SSSR va boshqa sotsialistik mamlakatlarning tashabbuslari katta rol 
o'ynadi. GFRning Yevropa siyosati masalalari bo'yicha pozitsiyasini o'zgartirish muhim 
ahamiyatga ega edi. Kansler Villi Brandt boshchiligidagi sotsial-demokratlarning koalitsion 
hukumati “yangi sharq siyosatini” taklif qildi, uning asosi Yevropada shakllangan urushdan 
keyingi voqelikni tan olish va SSSR va SSSR bilan munosabatlarni normallashtirishdan iborat 
edi. Sharqiy Yevropa mamlakatlari. Bu umumevropa xavfsizligini mustahkamlash 
jarayonining rivojlanishiga turtki berdi. 1973 yilda Xelsinkida Evropaning 33 davlati, AQSh 
va Kanadaning umumevropa konferentsiyasiga tayyorgarlik ko'rish bo'yicha ko'p 
tomonlama maslahatlashuvlari bo'lib o'tdi. 1975 yil 30 iyul - 4 avgust kunlari Xelsinkida 
Evropada xavfsizlik va hamkorlik bo'yicha konferentsiya bo'lib o'tdi. 35 davlat rahbarlari 
Konferentsiyada ishtirok etuvchi davlatlar o'rtasidagi munosabatlarning kelishilgan 
tamoyillarini belgilab beruvchi, ular o'rtasidagi hamkorlikning mazmuni va shakllarini, 
qurolli mojarolar xavfini kamaytirish choralarini belgilovchi Yakuniy hujjatni imzoladilar. 
Xelsinkida boshlangan jarayonni rivojlantirishga qiziqish ortib borayotganini YXHT 
ishtirokchi-davlatlarining Belgrad (1977-1978), Madrid (1980-1983), Stokgolm (1984-1987), 
Vena (1986-1989)dagi keyingi uchrashuvlari ko'rsatdi. ), Parij (1990), Xelsinki (1992).1970—
1980-yillar Gʻarb mamlakatlari bilan SSSR va boshqa sotsialistik mamlakatlar oʻrtasidagi 
sanoat, ilmiy-texnikaviy aloqalarning misli koʻrilmagan oʻsishi bilan ajralib turdi. Fransiya, 
Buyuk Britaniya, Avstriya, Italiya, Belgiya, Norvegiya, Shvetsiya, Gretsiya, Germaniya 
Federativ Respublikasi va bir qator boshqa davlatlar SSSR bilan istiqbolli dasturlar va 
shartnomalar tuzdilar. Ammo shuni ta'kidlash kerakki, 1970-yillarning oxiri va 1980-
yillarning boshlarida xalqaro vaziyat keskinlashdi. 1981-yil yanvar oyida R.Reygan 
maʼmuriyatining hokimiyat tepasiga kelishi bilan AQSHning SSSRga nisbatan siyosiy 
yoʻnalishi keskin keskinlashdi. 1983 yil mart oyida u strategik mudofaa tashabbusini (SDI) 
boshladi. 1983 yilning kuzida bortida yo‘lovchilari bo‘lgan Janubiy Koreya layneri Sovet 
hududi uzra urib tushirilganda keskinlik avjiga chiqdi.Xalqaro keskinlikning kuchayishi AQSh 
va boshqa G'arb davlatlarining tashqi siyosati bilan ham bog'liq edi. Sayyoramizning deyarli 
barcha hududlari AQShning hayotiy manfaatlari doirasi deb e'lon qilingan. Ko'pchilik 
AQShning siyosiy, iqtisodiy va ko'pincha harbiy bosimini boshdan kechirgan. 1970-yillarning 
oxiri va 1980-yillarning boshlarida Eron, Livan, Liviya, Nikaragua, Salvador, Grenada va 
boshqa davlatlar intervensiya obʼyektiga aylandi. Sovet qo'shinlarining cheklangan 
kontingentining Afg'onistonga kiritilishi munosabati bilan keskinlik ham kuchaydi.1985 
yilda SSSRda yangi rahbarlarning hokimiyatga kelishi bilan sodir bo'lgan o'zgarishlar davlat 

---

Международныйнаучныйжурнал
№
8
(100),