30
3-BOB
.
TRANSPORT LOGISTIKASINING USULLARI.
TRANSPORT LOGISTIKASIDA XARAJATLARNI
BOSHQARISH
3.1. Logistika va uning vazifalari
Logistika - bu amaliy tadbiqiy fanlarning bir qismi va faoliyat
sohasi boʻlib, uning predmeti ishlab chiqaruvchidan oxirgi isteʻmolchiga
mahsulotlarni ragʻbatlantirish, mahsulotlar, mahsulotlar,
xizmatlar,
mahsulot ayirboshlash faoliyati, inventarizatsiyani boshqarish va
tarqatish infratuzilmasini yaratishning oqilona jarayonini tashkil
qilishdir. Logistikaning kengroq ta‘rifi uni turli xil tizimlardagi moddiy,
axborot va moliyaviy resurslarning
harakatini rejalashtirish, boshqarish
va boshqarish fani deb tushunadi. Aslida, logistika sohasi shu qadar
oʻziga xos va yangi boʻlib, hozirgi paytda ushbu sohaning mutaxassislari
mehnat bozorida juda zarurdir.
Logistika faoliyatining maqsadi deb olti shart hisoblanadi:
1) kerakli mahsulot;
2) talab qilinadigan sifat;
3) kerakli miqdorda yetkazib berildi;
4) oʻz vaqtida;
5) kerakli joyda;
6) minimal xarajatlar bilan.
Kompaniyaning oʻziga xos xususiyatlariga qarab, turli xil logistika
tizimlari qoʻllaniladi. Logistika tizimi - ishtirokchilarning
harakatlar
toʻplami logistika zanjiri logistika asosiy vazifalari bajariladigan tarzda
qurilgan (ishlab chiqarish korxonalari, transport, savdo tashkilotlari,
doʻkonlar va boshqalar).
Logistika tizimlari korxonani yoritishda juda xilma-xildir. Ba‘zilar
uchun logistika bu shunchaki ma‘lumotlar
bazasi bilan ishlash
qobiliyatidir, kimdir uchun bu logistika yoki ombor faoliyati. Ammo
uning maqsadiga koʻra (va uning asosiy maqsadi rejalashtirilgan
maqsadlarga erishilgan taqdirda xarajatlarni kamaytirish va shuning
uchun ishlab chiqarish faoliyati samaradorligini oshirish), logistika
31
tizimlari deyarli barcha faoliyat sohalarini (buxgalteriya hisobi,
kadrlar
va boshqalardan tashqari) qamrab olishi kerak.
Amaliyotda logistikaning vazifasi ―logistika aralashmasi‖ deb
ataladigan bir nechta tarkibiy qismlarni boshqarish bilan bogʻliq:
Omborxonalar (yakka tartibdagi omborxona binolari, tarqatish
markazlari, omborlar doʻkon bilan birlashtirilgan);
Zahiralar (har bir mahsulot uchun zahiralar hajmi,
zahiralarning
joylashgan joyi);
Transport (transport turlari, muddatlari, konteyner turlari,
haydovchilarning mavjudligi va boshqalar);
Qadoqlash (mijozlar faoliyatiga ta‘sirini saqlab turishda logistika
xizmatlari nuqtai nazaridan soddaligi va yengilligi);
Aloqa (mahsulotni tarqatish
jarayonida ham yakuniy, ham oraliq
ma‘lumotni olish imkoniyati).
Logistika quyidagi turlarga boʻlinadi:
xarid qilish, transport,
omborxona, ishlab chiqarish, axborot-logistika va b
.
Dostları ilə paylaş: