Uzbekiston respublikasi xalk taъlimi vazirligi navoiy davlat pedagogika

Burun bo’shlig’i
(covitas nasi)
yuzning markaziy qismini egallaydi. U noksimon teshik 
orqali boshlanib quyidagi devorlardan tashkil topgan: 
1-yuqoridan burun bo’shlig’ini miya bo’shlig’idan ajratib turuvchi g’alvir suyakning 
ilma-teshik plastinkasi: 
2-pastdan yuqori jag’ suyagining tanglay o’siqlari va tanglay suyagi gorizontal o’sig’i 
bilan burun bo’shlig’ini og’iz bo’shlig’idan ajratib turadi: 
3-burunning yon devorini yuqori jag’ va g’alvirsimon suyak hosil qiladi, uning yuzasi 
notekis bo’lib, g’alvir suyagining chig’anoqlari burun bo’shlig’ini 3 ta nafas yo’liga ajratadi. 
Burun bo’shlig’ini g’alvirsimon suyakning perpendikulyar plastinkasi va dimog’ suyaklaridan 
hosil bo’lgan to’siq, burun bo’shlig’ini ikkiga ajratib turadi. 

---

Burun bo’shlig’ining aloqalari: 
1.Yuqori nafas yo’li - yuqori va o’rta chig’anoq oraligida joylashgan bo’lib ponasimon 
suyak bo’shlig’i va g’alvirsimon suyakning orqa suyaklari bilan kataklari bilan aloqada bo’ladi. 
2.O’rta nafas yo’li - o’rta va pastki chig’anoqlar oraligi hisoblanib, u yuqorigi jag’,
peshona bo’shliqlari va g’alvirsimon suyakning oldingi kataklari bilan chegaralanib turadi. 
3.Pastki nafas yo’li - pastki chig’anoq bilan yuqori jag’ suyagining tanglay o’sig’i 
oraligida joylashgan. U burun ko’z yoshi kanali bilan aloqada bo’ladi. 
Chakka chuqurchasi
(fossa temporalis).
Chakka suyagi va mushagi joylashgan soha 
bo’lib, unda chakka arteriyasi o’tadi. 
Chakka osti chuqurchasi
(
fossa infratemporalis
) aynan chakka chuqurchasining ostida 
joylashgan unda qanot-tanglay chuqurchasi mavjud. Uning kattaligi 2-3 smga teng bo’lib, 
oldindan yuqori jag’ do’mbog’i orqadan ponasimon suyakning o’simtasi, chuqurchaning medial 
devorini esa tanglay suyagining vertikal plastinkasi hosil qiladi. Qanot - tanglay chuqurchasining 
tibbiyot uchun muhim ahamiyatga ega bo’lgan qon tomirlari va asab tolalari o’tadigan 5ta 
aloqalari bor: 
1.Og’iz bo’shlig’i bilan - kanot-tanglay kanali va katta tanglay teshigi orqali. 
2.Burun bo’shlig’i bilan - asosiy tanglay teshigi orqali. 
3.Ko’z kosasi bilan - ko’zning yorig’i orqali. 
4.Miya bo’shlig’i bilan - yumaloq teshigi orqali. 
5.Kalla skeletining tashqi yuzasi bilan-qanotsimon suyakning kanali orqali.