Yuklama: Men so‘z yoki gaplarga so‘roq, ta’kid, ayirish-chegaralash, gumon, o‘xshatish,
inkor ma’nolarini yuklab kelyapman.
Undov so‘zlar: Men his-hayajon va buyruq-xitobni ifodalab kelyapman.
Taqlid so‘zlar: Men narsalarning tovushiga va holatiga taqlidni bildirib kelyapman.
Modal so‘zlar: Men ifodalanayotgan fikrga so‘zlovchining ishonch, gumon, achinish kabi
munosabatlarini bildirib kelyapman.
Tasdiq-inkor so‘zlar: Men ha, xo‘p, mayli, singari tasdiq so‘zlarni, yo‘q, mutlaqo, singari
inkor so‘zlarni bildirib kelyapman.
Shu tariqa mustaqil so‘zlar, yordamchi so‘zlar, modal, undov, taqlid so‘zlar o‘zlari
bajarayotgan ishlar haqida ma’lumot beradi.
O‘qituvchi:
Hozir o‘quvchilar 2 guruhga ajralamiz. Men sizlarga shu qog‘ozlarni beraman.
Siz qog‘ozda yozilgan so‘zlar asosida qo‘llaringizni harakatlantirib, bir-biringizni topib, 2
guruhga bo‘linib olasiz. Qog‘ozda “Lazgi” hamda “ Dutor” so‘zlari yozilgan bo‘ladi.
Guruhga ajratilgandan keyin o‘quvchilarga darslikda berilgan 1-topshiriq bajartiriladi. Sharti
quyidagicha:
Gaplarni imlo qoidalariga rioya qilgan holda ko‘chiring. Yuklamalarning yozilishiga
diqqat qiling.
O‘quvchilar doskaga navbatma-navbat chiqadi.
1. Kimsan akam birpas qarab turdi(-da), indamay chiqib ketdi. (turdi-da) 2. Tolibjon kula-kula, xo‘p dedim(-ku),-dedi. (dedim-ku) 3. Samovar senga yoqdi(-mi) axir? (yoqdimi) 4. Biz uni botqoqlikdan chiqolmaydi,deb o‘ylagan edik. Chiqibdi(-mi,-a), (chiqibdimi-a?) 5. Muzaffar eshikni sharaqlatib ochib, pastga tushdi. - Toshkentda Rasul degan og‘aynimning uyini bilasan(-a)(bilasan-a?) - Qaysi Rasul? Anavi kamgap professor(-mi) (professormi?) - O‘sha! Mana bu xatni ertalab o‘shanga yetkazasan.
