Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

2.9-rasm. Kanada ishsizlik darajasining yillar mobaynida o’zgarishi. 
(2008-2018 yil birinchi choragi)
48
 
Kanadada ishsizlik darajasi 2018 yil fevral oyida 5,9 foizdan 5,8 foizgacha, 
bozor talablari esa 5,9 foizdan past bo'ldi. Ish bilan bandlik 15,400 kishiga ko'paydi. 
Chunki, yarim kunlik ish bilan ta'minlanish darajasi (+54,700), asosan to'la vaqtli 
ish bilan ta'minlash esa kamayishi (-39,300) qayd etildi. Kanada ishsizlik darajasi 
1966 yildan 2018 yilgacha bo'lgan davrda o'rtacha 7,67 foizni tashkil etgan bo‘lsa, 
1982 yil dekabr oyida 13,10 foizni tashkil etdi. 1966 yil iyun oyida rekord 
darajadagi ko‘rsatkich 2,90 foizni tashkil etdi. Kanadada ishsizlar soni 2018 yil 
fevral oyida 1,153 mln. kishidan 2018 yil fevral oyida 1,144 mln. kishiga qisqardi. 
Kanada ishsizlar soni 1976 yildan 2018 yil vaqt oralig‘ida o'rtacha 12,48 mln. 
kishini tashkil etgan bo‘lsa, 1992 yilning noyabrida esa 17,48 mln.kishidan yuqori 
bo‘lgan. 1976 yil mart oyida rekord daraja qayd etilgan bo‘lib 691,50 ming kishini 
tashkil etgan. 
48
https://tradingeconomics.com/canada/unemployment -rate 
 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 125 - 
2.3.9. Soliq tizimi 
Kanadani Qo'shma Shtatlar bilan taqqoslaganda, shaxsiy daromad solig'i 
stavkalari yuqoriroq bo'lib, yuqori ish haqi bilan birgalikda ko'plab mutaxassislarni 
Qo'shma Shtatlarda ishlashga yo'naltiradi. Umumiy holda, soliq tushumlari yalpi 
ichki mahsulotning beshdan bir qismini tashkil qiladi. Shaxsiy daromad solig'i 
odatda, federal hukumatning jami daromadining beshdan ikki qismi va korporativ 
daromad solig'i jami miqdorining o'ndan bir qismini tashkil qiladi. Boshqa muhim 
federal soliqlarga turli xil iste'mol solig'i (masalan, savdo, yoqilg'i, alkogol, bojxona, 
tamaki), sog'liqni saqlash va ijtimoiy sug'urta solig'i kiradi. Viloyatlar va hududlar 
federal hukumatdan sog'liqni saqlash va ta'limni o'z ichiga olgan turli xizmatlarni 
jamlash uchun soliqlar undiriladi. Kanadada tashkilotlar solig'i stavkasi 26,50 foizni 
tashkil etadi.
Kanadadagi tashkilotlar solig'i stavkasi 1981 yildan 2018 yilgacha bo'lgan 
davrda o'rtacha 38,15 foizni tashkil etgan bo‘lsa, 1981 yilda 50,90 foizni tashkil 
etgan. 2012 yilda bu ko'rsatkich 26,10 foizni tashkil etgan. Kanadadagi shaxsiy 
daromad solig'i stavkasi 33 foizni tashkil qiladi. Bu ko‘rsatkich 2003 yildan 2018 
yilgacha bo'lgan davrda o'rtacha 29.75 foizni tashkil etib, 2016 yilga kelib 33 foizni 
tashkil etdi. 2004 yilda esa 29 foizni tashkil etgan. Kanadaning sotishdan keladigan 
soliq darajasi 5 foizni tashkil etadi. Kanadadagi bu soliq darajasi 2006 yildan 2018 
yilga kelib o'rtacha 5,23 foizni tashkil etgan bo‘lsa, 2006 yilda 7 foizdan yuqori 
bo'lgan edi. 2008 yilda rekord darajada past bo'lgan 5 foizni tashkil etdi.