Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 292 - 
chiqaradigan kompaniyalar bilan boyitdi. Shveytsariya odatda, ishsizlik darajasini 
past darajada va inflyatsiyani nazorat ostida ushlab turadi.
3.2.2. Iqtisodiy rivojlanish tarixi 
Shveytsariya federal davlat sifatida 1848 yilda tashkil etilgan. O'sha vaqtga 
qadar, Syurix va Bazel shahar-kantonlari sanoat va savdo asosida iqtisodiy rivojlana 
boshladi. Zamonaviy davrda dastgoh tizimi mavjud bo'lgan bo'lsada, mashinalar 
ishlab chiqarilishi 1801 yilda Sankt-Gallenda boshlandi. Buyuk Britaniyadan import 
qilingan uchinchi avlod mashinalari esa mamlakatda yangi texnologiyalar ustida 
ishlashga undadi. Biroq, mamlakat topografiyasidan kelib chiqib, ko'mir zaxiralari 
mavjud emasligi, bug' dvigatellari o'rniga gidravlik kuch tizimida ishlaydigan 
texnikalar keng ommalashdi
163
.
Mamlakatda minerallar va boshqa xom ashyoning ozligi hamda uning 
cheklangan qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishi tufayli Shveytsariya oziq-ovqat, yem-
xashak mahsulotlarini eksporti bilan moliyalashtiradigan sanoat xom ashyosiga 
bog'liq bo‘lgan. Qishloq xo'jaligi juda muhim ammo, yetishmasligi daraja va 
unumdor yerlar bilan chegaralanib qolsada, ishlab chiqarish fermer xo'jaligi kabi 
ko'plab ishchilarni ko'proq jalb qiladi. Shveytsariya ishlab chiqaruvchilari mahsulot 
ishlab chiqarish hajmiga qaraganda uning sifati bo'yicha yuqori natijalarga 
erishdilar. Iqtisodiyotning boshqa muhim tarmoqlari qatoriga xalqaro bank, sug'urta, 
turizm va transport kiradi. 1980-yillarning boshlarida butun dunyo miqyosidagi 
iqtisodiy inqirozi tufayli Shveytsariya aksariyat boshqa davlatlarga qaraganda 
kamroq zarar ko‘rdi
164
. 
Shveytsariya iqtisodiy sektorlarga nisbatan odatiy Birinchi Jahon modeliga 
mos keladi. Ishchilarning faqat kichik qismi boshlang'ich yoki qishloq xo'jaligiga 
(1,3% aholi, 2016 yilda) jalb qilingan bo'lsa, ikkinchi darajali yoki ishlab chiqarish 
sohasiga (2016 yilda 27,7%) jalb qilingan. Ishlaydigan aholining aksariyati 
iqtisodiyotning uchinchi yoki xizmat ko'rsatish sohasiga (2016 yilda 71,0%) jalb 
qilingan. Shveytsariya iqtisodiy amaliyotlarining aksariyati asosan, Yevropa Ittifoqi 
163
https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sz.html
164
 http://www.nationsencyclopedia.com/Europe/Switzerland-ECONOMY.html 

---