XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 562 -
4.7.1-jadval
Xorvatiya
iqtisodiyotining umumiy tavsifi (2017 y.)
Markaziy Yevropa va Polshaning janubidagi hudud
Poytaxti
YaIM
Oltin
valyuta
zahirasi
Tashqi
qarzi
ZAGEB, 687,000
$61.056 mlrd
$15.53 mlrd
$44.53 mlrd
Budjeti
Global
innovatin index
HDI
Daromadlar
:
$79.75 mlrd
Xarajatlar: $91.45 mlrd
41 (39.80)
0.827
Maydoni
49,035 kv km
Tabiiy
resurslar
linyit, oz miqdorda temir javhari, mis
va marganets rudasi; tuz; ekin
maydonlari
Aholisi
5,445,829 kishi
Qishloq
xo’jaligi
donalar, kartoshka, shakar lavlagi,
shpak, meva; cho'chqalar, qoramollar,
parrandalar; o'rmon mahsulotlari
Umumiy
chegarasi
uzunligi
1,611 km
Avstriya 105 km,
Chexiya 241 km,
Vengriya 627 km,
Polsha 541 km,
Ukraina 97 km
Sanoati tarkibi
metallurgiya oziq-ovqat; elektr, gaz,
koks, neft, yadroviy yonilg'i; kimyoviy
moddalar va manmalangan tolalar;
mashinalar; qog'oz va bosma; sopol va
seramika; transport vositalari;
to'qimachilik; elektr
Ishsizlik
Inflatsiya
Soliqlar
13.9%
1.4%
29.7
YaIM
darajasi
Qishloq xo‘jaligi: 3.8 %
Sanoat:34.8%
Xizmatlar:61.4%
Gini index
BERI
Easy of
Doing
Business
29.7
52 (6.33)
33
Yirik
kompaniyalari
3LHD, Adria LNG, Adris grupa,
Agrokor, BioGnost, Croteam,
CROTRAM, Dalekovod, Digitron,
DOK-ING, Ericsson Nikola Tesla,
INGRA, Krań, Ledo, Konzum
YAIM
darajasi
78 (Nominal)
84 (PPP)
Xalqaro
iqtisodiy
hamkorlik
EBRD, IMF, UN, OSCE, UNCTAD,
UNESCO, UNIDO, UNWTO,
WIPO, WMO, WTO,
Davlat
boshqaruvi
Parlamentar
respublika
Jon boshiga
YaIM darajasi
$ 14.790 (Nominal), $31,200 (PPP)
Manba
: Xalqaro tashkilotlarning rasmiy ma’lumotlari asosida mualliflar ishlanmalari (ciaworldfactbook.com,
britannica.com,
countrymattersltd.com,
un.org,
worldatlas.com,
focus-economics.com,
imf.org,
metrocosm.com,
statista.com ) asosida.
Eksportga yo‘naltirilgan baliqchilik muhim ahamiyatga ega bo'lib,
dengizbo'yi, orkinos va midiya allaqachon xalqaro bozorlarda milliy brendlar juda
mashhur. Deyarli barcha eksportbop baliq savdosi chuchuk suv havzalarida boqiladi
hamda baliq ovlash turizmining yangicha tizimlari uchun milly dasturlar qabul
qilinishi muhim ahamiyatga ega bo‘ldi. Baliqchilik fermerlari Ispaniya va Yaponiya
XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 563 -
singari mamlakatlarga eksport qilinsa, konservalangan baliqlar esa asosan atrof
hududdagi mamlakatlarga sotiladi.
4.7.4. Tabiiy resurslar va Energetika
Mamlakatda neft va tabiiy gaz zahiralarining Slavoniya sharqiy Pannon
vodiysida joylashgan bo'lsada, ishlab chiqarish hajmidan ko'ra neft va gaz resurslari
ko'proq iste'mol qilinadi. Shuning uchun mamlakat ushbu sohaga ancha importga
qaramlilik vujudga kelgan. Boksit va ko'mir qazib olish XXI asrning boshlarida
to'xtatilgan. Biroq, gil, tosh, shag'al, gips va kvarts ham katta miqdorda qazib
olinmoqda mamlakat bo‘ylab qurilish ob‘ektlariga yetkazib berilmoqda. Mamlakat
bo'ylab boshqa foydali qazilmalarning, shu jumladan osh tuzining kichik konlari
mavjud. Hırvatistan'ın ko'plab daryosi gidrotexnika salohiyatiga ega bo'lsa-da,
mamlakat elektr energiyasining katta qismini import qiladi. Xorvatiyada 610 km
(380 milya) uzunlikdagi neft quvurlari mavjud. Rijeka neft terminalini Sisakdagi
neftni qayta ishlash zavodlari hamda yiliga 20 million tonna quvvatga ega bo‘lgan
tizim bir nechta tranzit terminallari bilan uzviy ravishda bog'lab turadi. Tabiiy gaz
tashish tizimi magistral va hududiy tabiiy gaz quvurlarining 2,113 km (1313 km) ni
tashkil etadi. Okoli zavodi katta miqdorda tabiiy gazni saqlash jihozlarini, 27 ta
so‘ngi foydalanuvchi va 37 ta tarqatish tizimini nazorat qiladi.
Xırvatiyada energiya manbalarining ishlab chiqarish butun mamlakat bo'ylab
tabiiy gazga bo‘lgan talabining 85% va neft bo‘yicha 19% ni o'z ichiga oladi. 2015
yilda Xorvatiyaning asosiy energiya ishlab chiqarish tizimining 37,6% tabiiy gaz,
(59,7%) neft (18,0%), yoqilg'i (9,4%), gidroenergetika (25,8%) va boshqa qayta
tiklanadigan energiya manbalarini tashkil etadi. 2017 yilda Xorvatiyada aniq elektr
energiyasi ishlab chiqarish quvvati 12,725 GWh bo‘lib, 28,5 foizini import qilish
hisobiga to‘g‘ri kelgan. Xorvatiya importining asosiy qismi Hrvatska
elektroprivragiga tegishli bo'lgan Krńko atom elektr stantsiyasi tomonidan yetkazib
beriladi. Bu esa Xorvatiya elektr energiyasining 15% ni tashkil etadi.
|