Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 81 - 
asosida tashkil etilgan bo‘lsa G‘arbiy qismda erkin bozor munosabatlari uyg‘unlasha 
boshladi. Shu tarzda rivojlangan ikki qismli mamlakat 1989 yilda birlashib Buyuk 
devor qulatildi. Endilikda mamlakat bir butun tizimda ishlay boshladi. 
Germaniya Konstitutsiyasi, Asosiy Qonun hisoblanib (Grundgesetz), mulkka 
egalik qilish huquqini, harakat erkinligi, kasb tanlash erkinligini, uyushish 
erkinligini va qonun oldidagi tenglikni kafolatlaydi. Biroq, Konstitutsiya erkin 
bozorning "ijtimoiy bozor iqtisodiyoti" (Soziale Marktwirtschaft) orqali erkin bozor 
iqtisodiyotining ishlash tamoyillarini o'zgartirdi. Imtiyozlar, jumladan, sog'liqni 
saqlash, ishsizlik va nogironlik bo'yicha kompensatsiya, onalik va bolalikni 
muhofaza qilish qoidalari, qayta tayyorlash, pensiya va boshqa ko'plab mablag'lar 
jismoniy shaxslar, ish beruvchilar va davlat jamg'armalari mablag'lari hisobidan 
to'lanadigan "xavfsizlik tarmog'i" bilan Germaniya iqtisodiyotini tartibga solish 
siyosatini ko'pchilik ishchilar va korxonalar qo'llab-quvvatladi. 
Germaniya ko'plab iqtisodiy hamkorlarga ega bo'lgani uchun yetarli o'sish, 
muvozanatli tashqi savdo, barqaror narxlar va past ishsizlik darajasiga erishish 
uchun yuqori darajadagi muvofiqlashtirishni talab qildi. Ko'p tashabbuskor organlari 
Federal Deutsche Bundesbank, tadbirkorlar va shahar hokimlari hamda kasaba 
uyushmalari vakillarini birlashtirdi. 1963 yilda tashkil etilgan va "besh dono odam" 
sifatida tanilgan umumiy iqtisodiy tendentsiyalarni baholash bo'yicha ekspertlar 
kengashi har yili milliy iqtisodiy qarorlarni qabul qilishda yordam berish uchun 
umumiy iqtisodiy rivojlanishlar modellarini baholaydi. Bundan tashqari, federal 
hukumat har yili yillik hisobotni ekspertlar kengashining yillik baholashiga va uning 
amalga oshirayotgan iqtisodiy va moliyaviy siyosatiga javob beradigan qonunchilik 
organiga taqdim etadi.