Oʻzbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi

 
3.5-
§
.
Oliy ta’lim tizimida bulutli texnologiyalardan foydalanish 
uslubiyoti Google Classroom misolida 
Ilk bor 1996 yilda barcha ilovalari bulutlarda joylashgan hisoblash modelini 
tafsiflash maqsadida qoʻllangan 
bulutli texnologiyalar
(yoki bulutli hisoblashlar, 
inglizcha “cloud computing”) tushunchasi zamonaviy raqamlashgan jamiyatning 
barcha jabhalariga jadallik bilan kirib kelmoqda. Bulutli hisoblash jarayonida 
foydalanuvchi internet tarmogʻi orqali bulutli hisoblash xizmatlarini taqdim etishga 
moʻljallangan serverga murojaat qiladi va ishlash uchun unda saqlanayotgan ilova 
va ma’lumotlardan ehtiyojiga koʻra shaxsiy zaxira-nusxalarini hosil qiladi. Qayta 

---

162 
ishlangan (tahrirlangan) ma’lumotlar yana serverda saqlab qoʻyiladi.
2006 
yildan 
boshlab 
yuzaga 
kelgan 
amazon.com, 
google.com, 
microsoft.com hamda IBM kabi imternet-gigantlarining sayi-xarakatlari tufayli, 
mazkur texnologiya bugungi kunda axborot-kommunikatsion texnologiyalarining 
eng ommabop va tez rivojlanayotgan yoʻnalishlaridan biriga aylanib ulgurdi. 
Bulutli hisoblashlar taraqqiyotiga quyidagi holatlar kuchli turtki beradi: 

mobil qurilmalardan (noutbuk, netbuk, planshet, smartfon, ayfon va b.) 
foydalanuvchilar sonining keskin oʻsishi; 

xududlarda internet bilan ishlash infratuzilmalarining yaxshilanishI;

internet texnologiyalarining rivojlanishi; 

tarmoq foydalanuvchilari oʻrtasida katta hajmli ilova hamda axborot 
almashuviga zaruratning yuzaga kelishi; 

ma’lumotlarni yig‘ish, saqlash, qayta ishlash va tezkor uzatishga boʻlgan 
ehtiyojning ortishi. 
Dunyoning koʻplab rivojlangan davlatlari tomonidan yirik hajmdagi 
mablag‘larning kiritilishi bu jarayonni yanada tezlashtirdi. 2020 yilda dunyo 
boʻyicha kompaniyalar bulutli texnologiyalar uchun 312 mlrd $ mablagʻ 
sarflangan bo’lsa, 2021 yilga kelib bu miqdor 451 mlrd $ ni tashkil qildi [IV.30].
Zamonaviy amaliyotda bulutli texnologiyalar toʻrt shaklda qoʻllaniladi: 
