331
faoliyatning barcha qatnashchilari, barcha bozorlar va iqtisodiy jarayonlarning turli
tomonlari o‘rtasidagi barqarorlik tavsifidagi bir qator muvozanatliklar tizimini o‘z
ichiga oladi.
Bu muvozanatlik shakllari turli-tuman bo‘lganligi sababli, ular alohida holda
xususiy muvozanatliklar sifatida yuzaga chiqadi.
Xususiy iqtisodiy muvozanatlik – bu ikkita o’zaro bog’liq bo’lgan
iqtisodiy miqdorlar yoki iqtisodiyot tomonlari o’lchamlarining o’zaro mos
kelishidir.
Xususiy muvozanatlik ishlab chiqarish va iste‘mol, aholining sotib
olish layoqati va tovarlar taklifi, byudjet daromadlari va xarajatlari, alohida
tovarlarga bo‘lgan talab va taklif o‘rtasidagi bog‘liqliklar orqali yuzaga chiqadi.
Milliy iqtisodiyot muvozanatligini ta‘minlash bir qator shart-sharoitlarni
taqozo qiladi. Ular quyidagilar:
Mavjud iqtisodiy resurslardan samarali foydalangan holda jamiyat
ehtiyojlarini to‘laroq qondirib borish;
Mehnat resurslarining to‘liq va samarali bandligini ta‘minlash;
narxlarni barqarorlashtirish va uni inflyatsiya ta‘siridan xoli qilish;
iqtisodiy o‘sishni yetarli miqdordagi investittsiyalar bilan ta‘minlash va
uni muomaladagi pul massasiga bog‘lash;
eksport va importni o‘zaro muvofiqlashtirish asosida tashqi savdo
balansining ijobiy qoldig‘iga erishish.
Iqtisodiy muvozanatlik erkin raqobatli bozor va iqtisodiy vaziyat
barqarorligi kabi shart-sharoitlarni ham taqozo qiladi.
Iqtisodiyot doimiy rivojlanish holatida bo‘lsada, iqtisodiy sikl fazalari, bozor
kon‘yukturasi, bozor sub‘ektlari daromadlari va talabi tarkibida doimiy
o‘zgarishlar ro‘y berib turadi. Bularning barchasi muvozanatli holatni turg‘un
iqtisodiyotdagi shartli umumiy muvozanatlik sifatida qarab chiqishni taqozo qiladi.
Dostları ilə paylaş: 
