Muloqot jarayonida lingvomadaniy muammolar

“PEDAGOGS” 
 international research journal ISSN: 
2181-4027
_SJIF: 
4.995
 
www.pedagoglar.uz
 


Volume-26, Issue-2, January - 2023
 
57
sonli parallel tuzilmalardan foydalanish va troplardan minimal foydalanish bilan 
bog‘liq. 
Nizomdagi ilmiy-texnik uslubdan biz juda ko‘p ixtisoslashgan atamalarni, 
materialning tuzilishini, diagramma va rasmlarning mavjudligini kuzatishimiz 
mumkin. Bularning barchasi harbiy aloqa sohasini tavsiflovchi ma’lum bir funksional 
yuk bilan bog‘liq: tuzilishning aniqligi, taqdimotning aniqligi va ravshanligi, uyg‘un 
tuzilishi, uzatilayotgan ma’lumotni qabul qilish qulayligi. Harbiy atama 
tushunchasining asosiy xususiyati - faoliyat sohasi, buning yordamida biz bu yoki 
boshqa so‘z yoki iborani harbiy atama sifatida tasniflashimiz mumkin. Harbiy soha 
qisqartmalarning keng qo‘llanilishi, rang-barangligi va doimiy ravishda to‘ldirilishi 
bilan ham ajralib turadi
6
. 
XULOSA VA MUNOZARA 
Xulosa qilib aytganda tarjima qilayotganda ma’lumotning tuzilishini, ketma- 
ketligini va joylashishini diqqat bilan ko‘rib chiqish lozimdir. Bu kimgadir rasmiy va 
keraksiz narsalarga o‘xshashi mumkin. Biroq, bularning barchasi vakolatli ofitser 
uchun katta ahamiyatga ega. Jang hujjatlari, kichik bo‘limlar, paragraflar tartibi va 
ularni belgilash turi (kod mavjudmi yoki yo‘qmi), vaqtni uzatish aniqligi, sanalar, 
qismlarning raqam belgilari - bularning barchasi tarjima qilingan shaklda aniq 
yetkazish uchun juda muhimdir. Shu o‘rinda bir qiziqarli dalilga to‘xtalib o‘tsak, 
Andrey Chuprigin shunday deydi: - Barcha kasblarning sirlari bor. Harbiy 
tarjimonlarning ham. Biz har doim o‘nlab mahalliy hazillarga duch kelamiz yoki ularni 
bilamiz. Albatta, ular rasmiy konferensiyalarda va boshqa joylarda aytilmaydi. Hazillar 
maslahatchilar, mutaxassislar bilan muloqotda vaziyatni buzish uchun juda yaxshi. 
Hazil - bu madaniy voqelikni aks ettiradigan kuchli qurol. Agar bizning 
hazillarimizning 90 foizi so‘zma-so‘z tarjima qilingan bo‘lsa, ajnabiy hech narsani 
tushunmaydi, shunchaki yelkalarini qisib qo‘yadi. Tajribali tarjimon, qoida tariqasida, 
ko‘plab mahalliy hazillarni, kulgili hikoyalarni zaxirada qoldiradi. Bu holda 
tarjimonning mahorati - suhbatdoshning istalgan holatiga (reaksiyasiga) erishgan 
holda, tezda bunday voqeani tanlash va so‘zlab berishdan iborat bo‘ladi."