I. Булим. Бухгалтерия хисоби
DAVR XARAJATLARI BO‘YICHA
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
2.2. DAVR XARAJATLARI BO‘YICHA:
2.2.1. Mazkur Nizomning 1.2-bandida sanab o‘tilgan boshqaruv xodimlariga tegishli xodimlar mehnatiga haq to‘lash xarajatlari. 2.2.2. Qonunchilikka muvofiq yoki xo‘jalik yurituvchi subyektning o‘zining qaroriga ko‘ra majburiy ishga chiqilmagan vaqt yoki past haq to‘lanadigan ish bajarilganligi uchun haq to‘lash. 2.2.3. Mehnat layoqati vaqtincha yo‘qotilgan taqdirda qonunchilikda belgilangan amaldagi ish haqigacha bo‘lgan ustama. 2.2.4. Asosiy ish joyi bo‘yicha ishchilarga, xo‘jalik yurituvchi subyekt ishchilari va mutaxassislariga ular ishdan ajralgan holda malaka oshirish va kadrlarni qayta tayyorlash tizimida o‘qigan vaqt uchun haq to‘lash. 2.2.5. Bolalarni tarbiyalayotgan ayollar ta’tiliga qonunchilikka muvofiq haq to‘lash. *) Izoh. Ushbu ilovaning birinchi qismida (1.1, 1.2, 1.11, 1.12, 1.21, 1.35, 1.36, 1.37, 1.38, 1.40, 1.41, 1.42, 1.47-bandlardan tashqari) nazarda tutilgan xarajatlar smetasi xo‘jalik yurituvchi subyektning vakolatli boshqaruv organi (qatnashchilar, muassislarning umumiy yig‘ilishi, aksiyadorlik jamiyatlarida esa kuzatuvchi kengash) tomonidan tasdiqlanadi. Xo‘jalik yurituvchi subyektning ustav jamg‘armasidagi davlat ulushi 25 foiz va undan ortiq bo‘lgan taqdirda xarajatlar smetasi 334 O‘zbekiston Respublikasi Davlat mulki qo‘mitasi bilan kelishgan holda tasdiqlanadi. Tovar-moddiy zahiralarni davr xarajatlari sifatida hisobga olinadigan ikkita eng past tannarx: tannarx bo‘yicha yoki sof bozor narxi bo‘yicha baholash bilan bog‘liq bo‘lgan maxsus ajratmalar soliq solinadigan bazani hisoblashda foyda tarkibiga qaytadan kiritiladi, biroq tovar- moddiy zahiralar haqiqatan sotilgandan keyin chegirib tashlanadi. Ushbu davrning soliq solinadigan bazasidan chiqarilmaydigan, biroq keyingi davrlarning soliq solinadigan bazasidan chiqariladigan xarajatlarga quyidagilar kiradi: 1. Ishonchsiz qarzlar bo‘yicha rezervga ajratmalar. (O‘zR Prezidentining 18.12.2006 y. PQ-532-son Qarori tahriridagi band), (Oldingi tahririga qarang) 2. Mashina va mexanizmlarning ayrim turlarini yakka tartibda sinab ko‘rish hamda barcha turdagi asbob-uskunalar va texnik qurilmalarni, ularning o‘rnatilish sifatini tekshirib ko‘rish maqsadida (ishlatilayotgan holatda), kompleks sinab ko‘rish xarajatlari. 3. Asbob-uskunalarni yetkazib bergan zavodlar yoki ularning topshirig‘iga binoan ixtisoslashtirilgan xo‘jalik yurituvchi subyektlar tomonidan amalga oshiriladigan shefmontaj xarajatlari. 4. Qurilayotgan xo‘jalik yurituvchi subyekt direksiyasining, direksiya bo‘lmagan taqdirda - texnik nazorat guruhining xarajatlari (ma’muriy xarajatlar), shuningdek xo‘jalik yurituvchi yangi subyektlar va obyektlarni foydalanishga qabul qilib olish bilan bog‘liq xarajatlar. 5. Yangi ishga tushirilgan xo‘jalik yurituvchi subyektlarda ishlash uchun kadrlar tayyorlash xarajatlari. 6. Boshqaruv tizimlari va vositalarini yaratish hamda takomillashtirish bo‘yicha xarajatlar. 7. Seriyali va keng ko‘lamda chiqariladigan mahsulotlarning yangi turlarini ishlab chiqarish hamda texnologik jarayonlarga tayyorgarlik ko‘rish va ularni o‘zlashtirish xarajatlari. 8. Qonunchilikka muvofiq ishchi kuchlari qabul qilish bilan bog‘liq xarajatlar. 9. Xo‘jalik yurituvchi subyektlarni, ishlab chiqarish liniyalarini rivojlantirish (takomillashtirish) xarajatlari. 335 10. Jadallashtirilgan metod bilan hisoblangan amortizatsiya summasi va belgilangan normalar bo‘yicha hisoblangan amortizatsiya summasi o‘rtasidagi farq: a) asosiy vositalar bo‘yicha soliq to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga muvofiq; b) nomoddiy aktivlar bo‘yicha boshlang‘ich qiymatidan va foydali ishlatish muddatidan kelib chiqqan holda xo‘jalik yurituvchi subyekt tomonidan hisoblab chiqilgan normalarga muvofiq. (O‘zR VM 15.10.2003 y. 444-son Qarori tahriri) |