Oliy matematika, statistika va ekonometrika

10.6.-jadval 
Global usulda bashoratlang. 
№ 
O’rtacha aholi 
soni m.k 
Istiqboldagi aholi hisoblash tartibi 
 
2012 
 
2013 
29555.4 
29998.7 






























0149
.
0
2
1
1
0149
.
0
1
4
.
29555
.
2
1
1
.
1
2012
2013
uz
Kum
uz
Kum
A
A
 
2014 
30448.7 
29998.7*1.015 
2015 
30905.4 
30905.4*1.015
2016 
31369.0 
30905.4*1.015 
2017 
32317.1 
31317.1*1.015 
2018 
32801.9 
32317.1*1.015 
yoki
Bu usul aholining istiqboldagi sonini hisoblashda qo’l kelsada, lekin ularni yosh jihatdan alohida-alohida 
hisoblash imkonini bermaydi.
Yoshni siljitish usulida aholining perspektiv soni quyidagi formula yordamida aniqlanadi. 
i
x

P
x
=i
x+1 
bu erda: i
x 
- x yoshgacha yashashi mumkin bo’lgan aholi soni;
P
x 
- x+1 yoshgacha yashashi mumkin bo’lgan ehtimollik;
i
x+1
– yoshgacha yashashi mumkin bo’lgan aholi soni 
Shunday qilib, har bir yoshdagi aholi soni (i
x
) har bir yosh yashashi mumkin bo’lgan ehtimollik koeffitsienti. 
(P
x
) yordamida bir yoshdan (i
x
) ikkinchi yoshga (i
x+1
) «siljitiladi». 
Bu usulni qo’llash tartibini quyidagi shartli raqamlarda ko’rib chiqamiz (4-jadval). Shu ma’lumotlarga asoslanib
uch avlodning perspektiv sonini bo’lajak 1, 2 va 3 yillar, ya’ni N, N+1 va N+2- yillar uchun aniqlang. Echish uchun 
jadvalning so’nggi ustunlarini to’ldiramiz. 
.
.
7
.
33265
1255
.
1
*
4
.
29555
1000
9
.
14
1
4
.
29555
1000
`
.
1
6
0
k
m
z
o
Kum
A
A
t
t
b





 






 



---

48 
Yoshni siljitni usulida aholining perspektiv sonini aniqlash tartibi 
10.7.-jadval 
 
4. Dunyo aholi dinamikasi va istiqboldagi sonini bashoratlash 
Dunyoaholisi 2050 yilgaborib 9,7milliardga erishishi rejalashtirilmoqda. 
Bugungi kunda dunyo aholisi 7,3 milliard, 2030 yilga borib BMT DESA yangi hisobotga ko'ra 2050 yilda 9,7 
milliard, 2100 yilda 11,2 milliard, Jahon aholishunoslik istiqbollari 8,5 mlrdga erishishi kutilmoqda. 
10.8.-jadval
17
 
Dunyo aholi tabiiy harakat dinamikasi 
Keltirilgan malumotlar tahlilidan shuni ko’rish mumkinki, dunyo aholisi soni 2012 yil 2004 yilga nisbatan 
10,4%ga oshishiga qaramasdan tug’ilish va umumiy o’lim koeffitsenlari esa (,1%) bir promillega kamaydi. Lekin 
go’daklar o’limi esa 15,0 ‰ ga pasaygan. 
Kelgusi yillarda o`sishi mumkin bo’lgan demografik o'zgarishlar, shuningdek, ular barqaror rivojlanishga 
erishish uchun ayrim qiyinchiliklar va imkoniyatlarni tushunish, yangi rivojlantirish dasturi ishlab chiqish va amalga 
oshirishda muhim rol o'ynaydi", dedi ijtimoiy aloqalar iqtisodiy BMT Bosh –Secretari, Wu Hongbo. 
18