Iv asrdan XIII asr boshlarigacha 7-sinf o‘quvchilari uchun darslik


Faollashtiruvchi savol va topshiriqlar



Yüklə 0,6 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə78/130
tarix07.01.2024
ölçüsü0,6 Mb.
#204991
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   130
7-sinf O\'zbekiston tarixi 2022-yil nashri

Faollashtiruvchi savol va topshiriqlar
1. Somoniylar o‘rnida tashkil topgan G‘aznaviylar va Qoraxoniylar davlatlari 
tasarrufiga qaysi hududlar kirgan edi?
2. Turk xoqonligi yemirilganidan so‘ng o‘g‘uzlar qaysi yerlarni o‘zlariga makon 
tutgan edilar? 
3. O‘g‘uzlar yashagan hududlarni xaritadan ko‘rsating.
Mulohaza uchun
Saljuqiylar bosib 
olgan hudud
Samarqand
Buxoro
Marv
Niso
Ray
Nishopur
Isfahon
Bag‘dod
Basra
Konstantinopol
Adana
Quddus
Aleksandriya
Makka
Madina
O‘rmuz
Kirmon
Diyorbakir
Shom
Baku
VIZANTIYA
SALTANATI
MISR
O‘RTA DENGIZ
QORA DENGIZ
QIZIL DENG
IZ
HIND 
OKEANI
OROL 
DENGIZI
KA
SP
IY DENG
IZI
ARAZIYA
HINDISTON
Kobul
G‘azna
X u r o s o n
XORAZM
G‘AZNAVIYLAR
B U Y
U K
S A L
J U Q
I Y L
A R
S A L
T A N
A T I
Buyuk Saljuqiylar saltanati
Vizantiya saltanati


119
Mulohaza uchun
Mahmud G‘aznaviyning roziligi va 
bir necha shartlar bilan saljuqiy oilala
-
ri Xurosonga qadam bosadilar. Keyinchalik, 1040-yil
-
da saljuqiylar va g‘aznaviylar o‘rtasida Dandanaqon
-
da to‘qnashuv bo‘ladi. Bu to‘qnashuvda g‘aznaviylar 
mag‘lubiyatga uchraydilar. 
XI asrning 40-yillarida saljuqiylar Xorazm, Eron, 
Kavkazortiga harbiy yurishlar uyushtiradilar va bu hu
-
dudlarni o‘z ta’sir doiralariga o‘tkazadilar. Ular xalifa
-
lik poytaxti Bag‘dodni egallaydilar. Saljuqiy hukmdor 
Sulton Alp Arslon Kichik Osiyoda Vizantiya podshosi 
Roman IV Diogenni yengadi. Bu o‘z o‘rnida saljuqiy
-
larning Kichik Osiyo va Yaqin Sharqda mustahkam o‘r
-
nashib olishlari uchun katta zamin yaratadi.
Saljuqiy Sulton Malikshoh zamonida Samarqand, 
Buxoro, Farg‘ona saljuqiylar qo‘l ostida birla shadi. 
Sharqiy Turkistondagi qoraxoniylar ham saljuqiylar us
-
tunligini tan oladi. Sulton Malikshoh hukmronligi davrida 
Saljuqiylar saltanati Sharqiy Turkistondan O‘rta dengiz
-
gacha bo‘lgan hududni o‘z ichiga olgan. Saljuqiylar dav
-
latining eng yuksalgan davrida Bag‘dod xalifasi Sulton 
Tug‘rulbekga «Malik al-Mashriq», ya’ni «Sharq hukm
-
dori» hamda «Rukn ad-din» — «din suyanchig‘i» degan 
nom bergan. Bu uning hokimiyati naqadar qudratli bo‘l
-
ganligini ko‘rsatadi.
Saljuqiylar saltanatining zaiflashib parchalanishi 
jarayoni esa, XI asrning ikkinchi yarmida boshlanadi. 
Bunga sabab saltanatning haddan tashqari ulkan hu
-
dudda yoyilganligi edi. Oqibatda bu davrda saljuqiylar 
xonadoni vakillari faoliyati bilan bog‘liq Suriya, Iroq, 
Onado‘li (Kunya), Kirmon sultonliklari yuzaga keladi. 
XII asr boshlaridayoq saltanat sharqiy va g‘arbiy qism
-
larga bo‘linib ketadi.

Yüklə 0,6 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   130




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin