hal etsa bo'ladi. M odellashtirishning qurilish fanida qo'llanilishi tadqiqot ishlarini naturaviy sinovlarga nisbatan qisqaroq muddatlarda amalga oshirish im koniyatini beradi, ba’zi hollarda esa foydalanish m um kin bo'lgan yagona uslub hisoblanadi. M odellashtirish bir qator murakkab masalalarni samarali hal etishga keng yo'l ochadi: . m aterial va m eh n atn i en g kam sarf qilgan h old a konstruksiya elementlarida zo'riqishlaming tarqalishiga oid haqiqiy va to'liq m a’lum otlam i olish im konini beradi; . qurilish m exanikasi va elastiklik nazariyasi usullarini qo'llash qiyin bo'lgan, murakkab konstruksiyalarning kuchlanish holatini tahlil etishda m odellashtirish uslubi juda qo'l keladi; . analitik hisobga asos qilib olingan gipotezalam ing to'g'riligini tekshirish im koniyatini yaratadi; . inshoot hisoblash sxem asini oydinlashtiradi; . buzilish xarakteri va buzuvchi kuchni aniqlaydi; . in sh ootn in g real m ustahkam lik zaxirasini aniqlaydi; . konstruksiya ishiga turli om illam ing ta’sirini — materiallarning xossalari, 156
birikish sharoitlari, zam in qayishqoqligi va boshqa ta ’sirlar darajasini aniqlaydi. M odellashtirishning m atem atik va fizik uslublari bor. M atem atik m o d ella r tabiatan turlicha b o 'lg a n h o d isa la m i bir xil m atem atik ten g la m a bilan ifo d a la n ish ig a asoslan ad i (b u n ga qurilish m exanikasi m asalalarini elektr m odellari orqali yechish m isol b o'la oladi). Bunday h olni m atem atik o'xshashlik deb ataladi. M atem atik o'xshashlik fizik tabiatiga ko'ra har xil, am m o m atem atik jihatdan bir xil tenglam alar bilan ifodalanadigan hodisalar orasida mavjud