Kitab Elxan muellim indd

Ermənistanın Azərbaycana qarşı silahlı təcavüzü və işğalın ağır nəticələri
65
www.elkhan-suleymanov.az
4. Ermənistanın işğalı nəticəsində Azərbaycan 
tarixi və mədəniyyət abidələrinə dəymiş zərər 
Azərbaycan  ərazilərinin  işğalı  zamanı  Ermənistan 
hərbi  birləşmələri  Azərbaycan  xalqının  milli  mədəniyyət 
abidələrini də qəddarcasına ucurub dağıtmış və dünya xalqları 
mədəniyyətinin  tərkib  hissəsi  olan Azərbaycan  mədəni  irsinə 
misli görünməmiş zərər vurmuşdur. Ermənistan tərəfindən iş-
ğal olunmuş ərazilərdə Azərbaycan xalqının tarix və mədəniyyət 
abidələrinin dağıdılması və qəsdən korlanması kimi əməlləri Si-
lahlı munaqişə baş verdikdə mədəni dəyərlərin qorunması haq-
qında Haaqa Konvensiyasının (1954-cu il), Mədəni sərvətlərin 
qeyri-qanuni  dövriyyəsi  haqqında  Paris  Konvensiyasının 
(1970-ci  il), Arxeoloji  irsin  muhafizəsi  haqqında Avropa  Kon-
vensiyasının (1992-ci il), YUNESKO-nun Ümumdünya mədəni 
və təbii irsin mühafizəsi haqqında Konvensiyasının (1972-ci il) 
müddəalarının ciddi və kobud şəkildə pozulması ilə müşayiət 
edilmişdir. 
Belə ki, hərbi təcavüz nəticəsində işğal olunmuş ərazilərdə 
ilk  insan  məskənlərindən  olmuş  məşhur  Azıx  və  Tağlar  ma-
ğaraları, Qaraköpək, Üzərliktəpə kurqanları hal hazırda hərbi 
məqsədlərlə istifadə edilərək qəsdən dağıdılır. Xocalı, Ağdam, 
Ağdərə, Füzuli, Cəbrayıl rayonlarındakı kurqanlarla yanaşı, iş-
ğal olunmuş Şuşa, Lacın, Kəlbəcər, Qubadlı, Zəngilan, Füzuli 
rayonlarının ərazilərindəki qəbiristanlıqlar, türbələr, məzarüstü 
abidələr,  məscidlər,  məbədlər,  Qafqaz  Albaniya sına  məxsus 
abidələr və Azərbaycan xalqının digər milli abidələri məhv edi-
lir.
Şuşa tarixi memarlıq qoruğunun ərazisində işğalcı dövlətin 
silahlı qüvvələri Aşağı və Yuxarı Gövhərağa, Köcərli, Mərdinli 
cumə  məscidlərini,  dahi  bəstəkar  Üzeyir  Hacıbəyovun, 
Azərbaycan  professional  vokal  sənətinin  banisi  Bülbülün  ev 
müzeylərini,  Xurşud  Banu  Natəvanın  saray  kompleksini,  Fi-

---