4.3.2 Maqnitoelektrik cihazlar
Ümumi məlumatlar. Maqnitoelektrik cihazlar hesabat
qurğusu və ölçmə dövrəsi olan maqnitoelektrik ölçmə
mexanizmindən ibarətdir. Bu cihazlar sabit cərəyan və
gərginlikləri (ampermetrlər və voltmetrlər), müqavimətləri
(ommetrlər), elektrik miqdarını (ballistik qalvanometrlər və
klonmetrlər), maqnit selini (vebermetrlər) ölçmək üçün
tətbiq edilir. Maqnitoelektrik cihazlar həm də kiçik
cərəyanların və gərginliklərin ölçülməsi və ya indikasiyası
üçün də tətbiq edilir (qalvanometrlər). Bunlardan başqa
maqnitoelektrik cihazlar elektrik kəmiyyətlərinin qeydiyyatı
üçün istifadə edilir (özüyazan cihazlar və ossilloqrafik
qalvanometrlər).
Ölçmə mexanizmləri. Maqnitoelektrik cihazın ölçmə
mexanizmində fırladıcı moment sabit maqnitin maqnit
sahəsi ilə cərəyanlı sarğacın maqnit sahəsinin qarşılıqlı
təsirindən yaranır. Hərəkətli sarğaclı və hərəkətli maqnitli
maqnitoelektrik mexanizmlər tətbiq edilir.
Şək. 4.4-də hərəkətli sarğaclı maqnitoelektrik ölçmə
mexanizminin quruluşu göstərilmişdir. Hərəkətli sarğaca 6
cərəyan iki spiral yay 5 vasitəsilə verilir. Yayların əsas
təyinatı əks-təsir momenti yaratmaqdır. İkinci yay şək. 4.4-
də cizgi sahəsinin arxasında yerləşdiyindən görünmür.
Yayların daxili ucu oxa, yəni kernlərə, xarici ucu isə
mexanizmin hərəkətsiz hissəsinə bərkidilir.
Şə
k. 4.4. Maqnitoelektrik ölçmə mexanizminin quruluşu:
1-sabit maqnit; 2-maqnit keçiricisi; 3-qütb ucluqları; 4-hərəkətsiz içlik;
5-spiral yay; 6-hərəkətli sarğac; 7-göstərici.
130
Maqnit sahəsinin mənbəyi olaraq sabit maqnit 1,
maqnit selini keçirən maqnit keçiricisi 2, qütb ucluqları 3 və
içlik 4 cihazın maqnit sistemini yaradır. İçliyin 4 silindrik
forması, qütb ucluqlarının 3 oyulması və onların konsentrik
yerləşdirilməsi araboşluğunda bərabər paylanmış radial
sahəni təmin edir, yəni işçi araboşluğunun istənilən
nöqtəsində induksiya B sabit kəmiyyətdir. Hava araboşluğu
1-2 mm radial uzunluğa malikdir.
Hava araboşluğunda düzbucaqlı formada hərəkətli
sarğac 6 yerləşdirilir. O, sərbəst şəkildə içliyi 4 əhatə edir və
kernlərlə bərkidilir (baxılan nümunədə). Sarğacın dolağı mis
və ya alüminium məftildən hazırlanır. Baxılan halda
mexanizmin enerjisi üç tərkib hissədən ibarətdir: maqnitin
enerjisi, sarğacın enerjisi və maqnit ilə sarğacın sahələrinin
qarşılıqlı təsir enerjisi. Fırladıcı momentin yaradılmasında
ancaq üçüncü tərkib hissə iştirak edir, çünki əvvəlki iki
tərkib hissə
α
bucağından asılı deyildir, üçüncü isə ondan
asılıdır. Məsələn, sarğac üfüqi yerləşdikdə maqnit sahəsi
sarğaca nüfuz etmir, şaquli yerləşdikdə isə maqnit sahəsi
sarğaca tam nüfuz edir.
Hərəkətli sarğacda cərəyan i olduqda sarğaca ilişən
elektromaqnit sahəsinin enerjisi, yəni qarşılıqlı təsir enerjisi
aşağıdakı ifadə ilə təyin edilir:
s
E
i
W
Ψ
=
,
burada
Ψ
- hərəkətli sarğacın ilişmə seli,
α
Bsw
=
Ψ
;
B
-
içlik ilə qütb ucluqları arasındakı hava araboşluğunda
induksiya; s - sarğacın sahəsi; w - sarğacın dolağındakı
sarğıların sayı;
α
- dönmə bucağıdır.
Ani fırladıcı moment belə təyin edilir:
i
Bsw
d
dW
M
E
t
=
=
α
.
Ə
gər cərəyan sinusoidal olarsa (
t
I
I
m
ω
sin
=
), onda
fırladıcı moment
t
I
w
Bs
M
m
t
ω
sin
=
. Bu zaman (4.8)
131
düsturuna uyğun olaraq mexanizmin işi cərəyanın tezliyi
ω
ilə mexanizmin hərəkətli hissəsinin məxsusi tezliyinin
0
ω
nisbətindən asılıdır. Maqnitoelektrik ampermetrlərin,
voltmetrlərin, ommetrlərin ölçmə mexanizmlərində hərəkətli
hissənin məxsusi (sərbəst) rəqslərinin periodu təxminən 1
saniyə təşkil edir (
1
0
28
,
6
−
=
san
ω
). Beləliklə, cərəyanın 10
Hs-dən çox tezliklərində ölçmə mexanizminin meyil etməsi
praktiki olaraq sıfıra bərabərdir. 10 Hs-ə qədər tezlik
diapazonunda hərəkətli hissə giriş cərəyanının tezliyi ilə
rəqs edir, həm da rəqslərin amplitudu tezlikdən asılıdır.
Odur ki, belə ölçmə mexanizmli cihazlar sabit cərəyan
dövrələrində tətbiq olunur.
Sarğacdan sabit cərəyan I keçdikdə fırladıcı moment:
I
w
Bs
M =
(4.9)
Ə
ks-təsir momenti elastik elementlərlə yaradılarsa,
onda (4.3), (4.4) və (4.9) ifadələrindən istifadə etməklə
alırıq:
I
S
W
BswI
I
=
=
α
, (4.10)
burada
I
S
– ölçmə mexanizminin cərəyana həssaslığıdır,
W
w
s
B
S
I
=
.
(4.10) ifadəsindən alınır ki, araboşluğunda induksiya B
sabit olduqda hərəkətli sarğacın meyillənmə bucağı
sarğacdakı cərəyanla mütənasibdir, meyillənmə bucağının
işarəsi isə cərəyanın istiqaməti dəyişdikdə dəyişir.
Bəzi maqnitoelektrik cihazların ölçmə mexanizmində
ferromaqnit materialdan lövhə şəklində maqnit şuntu
qoyulur ki, onun köməyi ilə hava araboşluğundakı induksiya
dəyişə bilər. Bu isə mexanizmin həssaslığını tənzimləməyə
(ommetrlərdə),
yaxud
xarici
böhran
müqavimətini
(qalvanometrlərdə) dəyişməyə imkan verir.
132
Maqnitoelektrik loqometrik ölçmə mexanizmlərində
hərəkətli hissə dolaqlarından I
1
və I
2
cərəyanları axan, öz
aralarında möhkəm bərkidilmiş 1 və 2 sarğaclarından
ibarətdir. Sarğaclara cərəyan praktiki olaraq əks-təsir
momentsiz metal lentlərlə verilir. Sabit maqnitin maqnit
sahəsi və sarğaclarda cərəyanların qarşılıqlı təsirindən
yaranan M
1
və M
2
momentləri qarşı-qarşıya yönəlmişdir.
Momentlərdən heç olmazsa birinin hərəkətli hissənin dönmə
bucağından asılı olması üçün, məsələn, araboşluğu qeyri-
bərabər hazırlanır. Bu zaman momentlər bərabər olduqda
( )
( )
2
2
2
2
1
1
1
1
I
w
s
B
I
w
s
B
α
α
=
və buradan alınır:
=
2
1
I
I
F
α
. (4.11)
Maqnitoelektrik
mexanizmlərdə
hərəkətli
hissə
yerdəyişmə etdikdə onun düralüminiumdan olan gövdəsində
yaranan cərəyanlarla sabit maqnitin sahəsinin qarşılıqlı təsiri
və sarğac dövrəsində yaranan cərəyanlarla maqnit sahəsinin
qarşılıqlı təsiri hesabına maqnitoinduksiya sakitləşdirmə
həyata keçirilir.
Maqnitoelektrik ölçmə mexanizmlərinin maqnitoelektrik
cihazlara bir sıra müsbət xassələr verən bəzi xüsusiyyətləri
vardır. Onlar yüksək həssaslığa və kiçik məxsusi enerji
tələbatına, tətbiq edilən materialların xassələrinin stabilliyi
ilə izah edilən xətti və stabil nominal statik çevirmə
xarakteristikasına
( )
I
f
=
α
malikdir. Hava araboşluğunda
kifayət qədər güclü sahənin olması (0,2 - 1,2 Tl) səbəbindən
bu mexanizmlərə elektrik sahələrinin təsiri yoxdur və xarici
maqnit sahələrinin təsiri azdır. Lakin bu mexanizmlər
cərəyana görə kiçik əlavə yüklənmə qabiliyyətinə malikdir
(adətən cərəyan keçiriciləri yanır), nisbətən mürəkkəb və
bahadır. Onların çatışmazlığı həm də ondadır ki, adi
mexanizmlər ancaq sabit cərəyana reaksiya verir.
Ampermetr
və
voltmetrlə r.
Maqnitoelektrik
ampermetrlərlə ölçmə mexanizmi ölçülən cərəyan dövrəsinə
133
ya bilavasitə, ya da şuntun köməyilə qoşulur. Bilavasitə
qoşulma cərəyan daşıyıcıları (yaylar, gərilmiş elementlər) və
mexanizmin hərəkətli sarğacının dolağı üçün buraxıla bilən
kiçik cərəyanların (30 mA-dək) ölçülməsində tətbiq edilir.
Böyük cərəyanlarda şuntlar tətbiq olunur.
Ə
traf temperaturun dəyişməsi maqnitoelektrik cihaza
belə təsir edir: temperatur yüksəldikdə hər 10K üçün
yayların (yaxud gərilmiş elementlərin) xüsusi əks-təsir
momenti 0,2 - 0,4% azalır; hər 10K üçün sabit maqnitin
maqnit seli, deməli, araboşluğundakı induksiya da təxminən
0,2% azalır, yəni bu hadisələr cihazın göstərişlərinə əks təsir
göstərir, ona görə də kiçik və orta dəqiqlikli cihazlarda
nəzərə alınmaya bilər; sarğacın dolağının və cərəyan
daşıyıcılarının elektrik müqaviməti dəyişir. Sonuncu amil
maqnitoelektrik ampermetrlərin temperatur xətasının əsas
mənbəyidir.
Ş
untsuz ampermetrlərdə temperatur xətaları olmur.
Belə ki, onların göstərişləri həmişə ampermetrdən keçən
cərəyanla müəyyən olunur. Şuntlu ampermetrlərdə
temperatur xətası cərəyanların şunt və hərəkətli sarğac
arasında paylanması səbəbindən xeyli ola bilər. Onun
azaldılması üçün xüsusi temperatur kompensasiya dövrələri
tətbiq olunur, məsələn, temperatur xətası hərəkətli sarğaca
temperatur əmsalı sifira yaxın manqandan olan rezistoru
ardıcıl qoşmaqla azaldılır.
Çoxhədli ampermetrlərdə ölçmə həddini dəyişdirmək
üçün çoxhədli şuntlar tətbiq edilir. Belə ampermetrlər ölçmə
diapazonlarını dəyişdirən açarla, yaxud bir neçə giriş
sıxacları ilə təchiz olunur.
Maqnitoelektrik voltmetrlərdə lazımi ölçmə diapazonu
almaq üçün ölçmə mexanizmi ilə ardıcıl manqanindən olan
ə
lavə rezistor qoşulur. Temperaturun voltmetrə təsiri
sarğacın və əlavə rezistorun müqavimətlərinin nisbətindən,
həm də sarğacın və rezistorun elektrik müqavimətlərinin
temperatur əmsallarından asılıdır.
134
Çoxhədli voltmetrlərdə bir neçə əlavə rezistor istifadə
olunur. Ona görə də onlar diapazon dəyişən açarla, yaxud
bir neçə giriş sıxacları ilə təchiz edilir. Hərəkətli hissənin
dönmə bucağının sarğacdakı cərəyana mütənasib olan
asılılığı maqnitoelektrik ampermetr və voltmetrlərdə
ş
kalanın müntəzəmliyinə səbəb olur. Maqnitoelektrik
ampermetr və voltmetrlər daşınan və lövhə cihazları kimi
buraxılır. Əksər hallarda daşınan cihazlar yüksək dəqiqlikli
(0,1; ... ; 0,5 sinif), çoxhədli (onlarla hədli) və
kombinəedilmiş (voltampermetrlər) hazırlanır. Lövhə
cihazları birhədli (0,5; ... ; 5 dəqiqlik sinifli) buraxılır.
Ampermetrlər yuxarı ölçmə həddi
7
10
−
-dən
3
10
5
,
7 ⋅
A-dək;
voltmetrlər yuxarı ölçmə həddi
3
10
5
,
0
−
⋅
-dən
3
10
3⋅
V-dək
olmaqla hazırlanır.
Ommetrlə r. Maqnitoelektrik ölçmə mexanizminin
ə
sasında maqnitoelektrik ommetrlər buraxılır: mexanizm və
ölçülən müqavimət ardıcıl qoşulan, paralel qoşulan və
loqometrik ölçmə mexanizmli ommetrlər.
Ölçmə mexanizmi və ölçülən müqavimət
x
R
ardıcıl
qoşulduqda (şək. 4.5,a) ölçmə mexanizminin hərəkətli
hissəsinin meyillənmə bucağı:
a b
Şə
k. 4.5. Ölçmə mexanizminin ölçülən müqavimətlə ardıcıl (a) və
paralel (b) qoşulma sxemi
x
I
R
R
U
S
+
=
α
,
135
paralel qoşulduqda isə (şəkil 4.5,b):
(
)
x
E
x
x
I
R
R
R
RR
UR
S
+
+
=
α
,
burada
I
S
-ölçmə mexanizminin cərəyana həssaslığı,
W
Bsw
S
I
=
; U-qida mənbəyinin gərginliyidir.
const
U =
olduqda, hər iki halda
α
meyillənmə
bucağı
x
R
-in qiyməti ilə müəyyən edilir.
α
üçün ifadədən
alınır ki, ommetrlərin şkalası qeyri-müntəzəmdir. Ardıcıl
qoşulma zamanı hərəkətli hissənin maksimal meyiletmə
bucağına ölçülən müqavimətin sıfır qiyməti uyğun gəlir.
Ardıcıl qoşulan ommetrlər böyük müqavimətləri, paralel
qoşulanlar isə kiçik müqavimətləri ölçmək üçün daha
yararlıdır. Adətən bu ommetrlər 1,5 və 2,5 dəqiqlik sinifli
daşınan cihazlar şəklində hazırlanır. Ommetrlər zaman
keçdikcə
gərginliyi
dəyişən
quru
batareyalarla
qidalandırılarkən maqnit şuntunun köməyilə araboşluğunda
induksiyanı dəyişmək yolu ilə
const
U
S
I
=
saxlanılır.
Loqometrik ölçmə mexanizmli ommetrlər də tətbiq
edilir (şək. 4.6), burada 1 və 2 laqometrin
1
R
və
2
R
müqavimətinə malik sarğaclarıdır. (4.11) ifadəsinə görə:
+
+
+
=
Y
x
E
R
R
R
R
R
F
1
2
α
,
yəni meyillənmə bucağı
x
R
-in qiyməti ilə müəyyən edilir və
qidalanma gərginliyindən asılı deyildir.
Şə
k. 4.6. Loqometrik ölçmə mexanizmli ommetrin qoşulma sxemi: 1,2-
loqometrin sarğacları; R
Y
-yük rezistoru; R
E
-əlavə rezistor
136
Böyük
müqavimətləri,
ilk
növbədə
müxtəlif
elektrotexniki qurğuların izolyasiya müqavimətini ölçmək
üçün meqommetrlər adlandırılan ommetrlər istifadə edilr.
Bu cihazlarda dövrənin qidaılanması cihazın içərisində
quraşdırılan və əl ilə hərəkətə gətirilən generatorla həyata
keçirilir.
4.3.3. Elektromaqnit cihazlar
Ümumi məlumatlar. Elektromaqnit cihazlar hesabat
qurğusu olan elektromaqnit ölçmə mexanizmindən və ölçmə
dövrəsindən ibarətdir. Onlar dəyişən və sabit cərəyanları,
gərginlikləri, tezliyi, dəyişən cərəyan və gərginlik arasında
faza sürüşməsini ölçmək üçün istifadə edilir. Nisbətən aşağı
qiyməti və qənaətbəxş xarakteristikalarına görə belə cihazlar
bütün lövhə cihazları parkının böyük hissəsini təşkil edir.
Ölçmə mexanizmi. Bu mexanizmlərdə fırladıcı
moment hərəkətli hissənin bir və ya bir neçə ferromaqnit
içliyinin sahələri ilə dolağından cərəyan keçən sarğacın
maqnit sahəsinin qarşılıqlı təsirindən yaranır. Hazırda ölçmə
mexanizmlərinin yastı sarğaclı, dairəvi sarğaclı və qapalı
maqnit keçiricili konstruksiyaları daha çox tətbiq edilir.
Şə
kil 4.7-də yastı sarğaclı mexanizm sadələşdirilmiş
şə
kildə göstərilmişdir.
Cərəyan i sarğacdan 1 keçdikdə içlik 3 maqnitlənir və
sarğacın boşluğuna cəzb olunur. Cərəyanın istiqaməti
dəyişdikdə içlik yenidən maqnitlənir və yenə də boşluğa
cəzb olunur.
Ani fırladıcı moment:
( )
2
2
2
1
2
i
d
dL
d
Li
d
d
dW
M
E
t
α
α
α
=
=
=
,
burada
E
W
- içlikli sarğacın elektromaqnit sahəsinin enerjisi;
L
- sarğacın içliyinin vəziyyətindən asılı induktivlikdir.
137
Şə
k. 4.7. Yastı sarğaclı elektromaqnit ölçmə mexanizminin quruluşu:
1-dolağından cərəyan axan sarğac; 2-əks-təsir momenti yaratmaq üçün
yaylar; 3-oxa ekssentrik bərkidilmiş ferromaqnit içlik; 4-ox
Ə
gər cərəyan i sinusoidal olarsa, onda ani fırladıcı
moment:
(
)
t
I
d
dL
M
m
t
ω
α
2
cos
1
4
1
2
−
=
,
yəni
t
M
sabit və harmonik tərkib hissələrinə malikdir.
Adi hallarda tətbiq edilən elektromaqnit mexanizm
sənaye və daha yüksək tezliklərdə dəyişən cərəyan
dövrəsində işləyərkən onun hərəkətli hissəsinin meyil
etməsinin ətalətliliyi səbəbindən momentin sabit tərkib
hissəsi təyin edilir (bax şəkil 4.3):
2
0
2
1
1
I
d
dL
dt
M
T
M
T
t
t
α
=
=
∫
,
burada I - təsir edən cərəyandır.
Ə
gər əks-təsir momenti elastik elementlərlə yaranarsa,
onda hərəkətli hissənin dönmə bucağı aşağıdakı düsturla
təyin edilir:
2
2
1
I
d
dL
W
α
α
=
. (4.12)
138
(4.12) ifadəsindən alınır ki, meyillənmə bucağının
cərəyandan asılılığı qeyri-xəttidir və hərəkətli hissənin
dönməsi həm sabit cərəyan, həm də təsiredici qiyməti sabit
cərəyana bərabər olan dəyişən cərəyan üçün eynidir.
α
d
dL
α
-nın tələb olunan funksiyası olmasını təmin edən xüsusi
formalı
içlik
hazırlamaqla
α
meyillənməsinin
işçi
diapazonunun xeyli hissəsi üçün onun cərəyandan xətti
asılılığı əldə edilir.
Elektromaqnit ölçmə mexanizmlərinin konstruksiyası
sadədir, ucuzdur və iş prosesində etibarlıdır. Onlar hərəkətli
hissəyə cərəyan daşıyıcıları olmadığından böyük əlavə
yüklənməyə davamlıdır. Elektromaqnit ölçmə mexanizmləri
həm sabit, həm də dəyişən (təxminən 10kHs-dək) cərəyan
dövrəsində işləyə bilər.
Bu mexanizmlərin az dəqiqliyi və aşağı həssaslığı
elektromaqnit cihazların dəqiqliyində və həssaslığında
özünü göstərir. Elektromaqnit ölçmə mexanizmlərinin işinə
xarici maqnit sahələri güclü təsir göstərir. Onların təsirini
aradan qaldırmaq üçün maqnit ekranlama tətbiq edilir.
Bəzən astatik adlanan ölçmə mexanizmləri tətbiq edilir
ki, onlara xarici sahələr adi mexanizmlərə nisbətən xeyli
zəif təsir edir.
Ampermetr
və
voltmetrlər.
Elektromaqnit
ampermetrlərdə ölçmə mexanizminin sarğacı ölçülən
cərəyan dövrəsinə bilavasitə qoşulur. Lövhə ampermetrləri
bir ölçmə diapazonlu buraxılır, daşınan ampermetrlər isə bir
neçə ölçmə diapazonuna malik ola bilər. Ölçmə
diapazonunun dəyişilməsi sarğacın dolağının seksiyalarını
ardıcıl və ya paralel qoşmaqla həyata keçirilir. Dəyişən
cərəyan dövrələrində ölçmə diapazonunu genişləndirmək
üçün cərəyan ölçmə transformatorları istifadə edilir.
Elektromaqnit ampermetrin şkalası, bir qayda olaraq,
müntəzəmdir (25-100% həddində). Buna içliyin formasını
seçməklə nail olunur.
139
Ampermetrlərin sabit cərəyan dövrəsində istifadəsi
zamanı histerezisdən xətalar meydana çıxır ki, bu da eyni
cərəyanın artması və azalması zamanı göstərişlərin
müxtəlifliyində özünü göstərir. Ölçülən cərəyanın tezliyi
dəyişdikdə ampermetrlərdə içlikdəki və sarğacın maqnit
selinin keçdiyi ölçmə mexanizminin digər metal
hissələrindəki burulğanlı cərəyanların təsiri ilə tezlik xətası
yaranır.
Elektromaqnit
voltmetr
elektromaqnit
ölçmə
mexanizmindən və manqandan hazırlanmış ardıcıl qoşulan
ə
lavə rezistordan ibarətdir. Əlavə rezistor lazımi ölçmə
diapazonunu
təmin
etmək
üçündür.
Ölçmələrin
diapazonunun dəyişməsi müxtəlif əlavə rezistorlar
qoşmaqla, həmçinin gərginlik ölçmə transformatorlarının
köməyi ilə həyata keçirilir.
Elektromaqnit voltmetrin dönmə bucağı:
2
2
2
1
Z
U
d
dL
W
α
α
=
,
burada
Z
- voltmetr dövrəsinin tam müqavimətidir.
Elektromaqnit voltmetrin şkalası 25-100% həddində
bir qayda olaraq, müntəzəm olur, bu isə içliyin formasını
seçməklə əldə edilir.
Elektromaqnit voltmetrlərdə temperatur dəyişdikdə
voltmetr dövrəsinin müqavimətinin dəyişməsi ilə şərtlənən
temperatur xətası yaranır. Kiçik ölçmə diapazonlu
voltmetrlərdə bu xəta böyük qiymətlərə çata bilər. Sabit
cərəyan dövrələrində istifadə zamanı voltmetrlərdə
histerezisdən xəta yaranır. Elektromaqnit voltmetrlərdə
tezlik xətası elektromaqnit ampermetrlərə nisbətən daha
yüksəkdir. Bu, voltmetr dövrəsinin müqavimətinin Z
tezlikdən asılılığı ilə izah olunur.
Elektromaqnit ampermetr və voltmetrlərin əsas
təyinatı sənaye tezlikli dəyişən cərəyan dövrələrində
ölçmələrdir.
140
Sənayedə 0,5 dəqiqlik sinifli 5 mA-dən 10 A-dək
yuxarı ölçmə hədli 1500 Hs-dək tezlik üçün daşınan
ampermetrlər; 1,0; 1,5; 2,5 dəqiqlik sinifli içərisində cərəyan
transformatorları quraşdırılan 300 A-dək cərəyanlar üçün və
xarici cərəyan transformatorları ilə 15 kA-dək cərəyanlar
üçün lövhə birhədli ampermetrləri; 0,5 dəqiqlik sinifli 1,5
V-dan 600 V-dək yuxarı ölçmə hədli 45-100 Hs tezlik üçün
və 1; 2,5 dəqiqlik sinifli 10 kHs-dək tezlik üçün daşınan
voltmetrlər; 1,0; 1,5; 2,5 dəqiqlik sinifli yuxarı ölçmə həddi
0,5 V-dan 600 V-dək olan bilavasitə qoşulan və gərginlik
transformatorları ilə qoşulan 450 kV-dək yuxarı ölçmə hədli
45-1000 Hs diapazonda tezlik üçün lövhə voltmetrləri
buraxılır.
Dostları ilə paylaş: |