1
ﻊﺑرﻷا دﻋاوﻘﻟا
بﺎﻫوﻟا دﺑﻋ نﺑ دﻣﺣﻣ مﻼﺳﻹا ﺦﯾﺷﻠﻟ
ﻰﻟﺎﻌﺗ ﷲا ﻪﻣﺣر
١١١٥
-
١٢٠٦
ھ
حرﺷ
روﺗﻛدﻟا ﺦﯾﺷﻟا ﻲﻟﺎﻌﻣ
نازوﻔﻟا ﷲا دﺑﻋ نازوﻓ نﺑ ﺢﻟﺎﺻ
Dörd qayda
Şeyxül-islam Muhəmməd ibn Abdul Vahhab
ﻰﻟﺎﻌﺗ ﷲا ﻪﻣﺣر
Şərh
Şeyx Saleh ibn Fauzan Abdullah Fauzan
ﻔﺣ
ﻰﻟﺎﻌﺗ ﷲ ظ
Cəm edib tərcümə edən
Allahın fəqir qulu
Rəşad Əbu Muhamməd Əl-Misriy
2
مﯾﺣرﻟا نﻣﺣرﻟا ﷲ مﺳﺑ
نﻣ و ﺎﻧﺳﻔﻧأ رورﺷ نﻣ ﷲﺎﺑ ذوﻌﻧ و ،ﻩرﻔﻐﺗﺳﻧ و ،ﻪﻧﯾﻌﺗﺳﻧ و ﻩدﻣﺣﻧ ﷲ دﻣﺣﻟا نإ
نأ دﻬﺷأ و ،ﻪﻟ يدﺎﻫ ﻼﻓ لﻠﺿﯾ نﻣ و ،ﻪﻟ لﺿﻣ ﻼﻓ ﷲا ﻩدﻬﯾ نﻣ ،ﺎﻧﻟﺎﻣﻋأ تﺎﺋﯾﺳ
ﻪﻟوﺳر و ﻩدﺑﻋ ًادﻣﺣﻣ نأ دﻬﺷأ و ,ﻪﻟ كﯾرﺷ ﻻ ﻩدﺣو ﷲا ﻻإ ﻪﻟإ ﻻ
:دﻌﺑ ﺎﻣأ
ٍدﻣﺣﻣ ٌيدَﻫ ِيد َ ﻬﻟا نﺳﺣأ و ،ﷲا بﺎﺗﻛ ِثﯾدﺣﻟا َقدﺻأ ﱠنﺈﻓ
مﻠﺳ و ﻪﯾﻠﻋ ﷲا ﻰﻠﺻ
و ،
ﻲﻓ ٍﺔﻟﻼﺿ ﱢلﻛ و ،ﺔﻟﻼﺿ ٍﺔﻋدﺑ ﱢلﻛ و ،ﺔﻋدﺑ ٍﺔﺛدﺣﻣ ﱢلﻛ و ،ﺎﻬُﺗﺎﺛدﺣﻣ روﻣﻷا ﱠرَﺷ
.رﺎﻧﻟا
:دﻌﺑ ﺎﻣأ
3
MÜQƏDDIMƏ
مﯾرﻛﻟا ﷲا لﺄﺳأ
ﱠبر
كﻠﻌﺟﯾ نأ و ،ةرﺧﻵا و ﺎﯾﻧدﻟا ﻲﻓ كﱠﻻوﺗﯾ نأ مﯾظﻌﻟا شرﻌﻟا
اذإ و ،رﺑﺻ ﻲﻠُﺗﺑا اذإ و ،رﻛﺷ ﻲطﻌﻋُأ اذإ نﱠﻣﻣ كﻠﻌﺟﯾ نأ و ،تﻧﻛ ﺎﻣﻧﯾأ ًﺎﻛرﺎﺑﻣ
.ةدﺎﻌﺳﻟا ناوﻧﻋ ثﻼﺛﻟا ءﻻؤﻫ نﺈﻓ ،رﻔﻐﺗﺳا بﻧذأ
Səxavətli Allahdan, Böyük Tac Sahibindən diləyirəm ki, səni bu
dünyada və Axirətdə Özünə yaxınlaşdırsın, harda olursan-ol, xeyir söz
sahibi etsin və səni nəisə veriləndə şükr edənlərdən, imtahana çəkiləndə
səbr edənlərdən, günah işlədəndə isə tövbə edənlərdən etsin, belə ki, bu
üç hal elə xoşbəxtliyin özüdür.
Şeyxül-islam Muhəmməd ibn Abdul Vəhhab
)
ﻰﻟﺎﻌﺗ ﷲ ﮫﻣﺣر
(
“Dörd qayda” adlı
nəsihətamiz risaləsini belə başlayır. O “Üç əsas” risaləsəinə əlavə olunub ki, elm tələb
edənlərin əlinin altında olsun. Və bunlar – çoxlu məsələlərə və fəsillərə ayrılan
qaydalardır - əsaslardır. Bu dörd qayda özündə tövhid haqqında şirk haqqında elmi
birləşdirir:
Nə üçün biz tövhid və şirk haqqında bu qədər çox danışırıq? Çünki çox insanlar bu iki
anlayışı yanlış dərk edirlər, tövhid və şirk sözlərinin mənasında azırlar. Hamı bu sözləri
öz nəfslərindən şərh edir. Lakin bizim Qurana və Sünnəyə dönməyimiz vacibdir. Şeyx
bir çox yolunu azmışların etdiyi kimi, bu qaydalar haqqında öz fikirlərini,
mülahizələrini demir, Quran və peyğəmbərin (مﻠﺳ و ﮫﯾﻠﻋ ﷲ ﻰﻠﺻ) Sünnəsinə, onun
sirasına, yəni tərcüməyi halına əsaslanır. Əgər sən bu qaydaları bilsən və onları başa
düşsən, o zaman sənə tövhid elmi asanlaşar, həmçinin şirki də başa düşəcəksən,
hansından ki, Allah çəkindirir və onun bu dünya və Axirət üçün ciddi və təhlükəli
olduğunu bəyən edib. Bu məsələ çox vacibdir, hətta namazın və zəkatın
4
əhkamlarından, digər ibadət növlərindən və gündəlik əməllərindən də vacibdir, belə ki,
bu məsələ birinci dərəcəli vacib məsələdir və bütün bu sadaladığımların əsasında
dayanır. Çünki əgər namaz, zəkat, həcc düzgün əqidə üzərində – Allaha ibadətdə
tövhid əqidəsi üzərində qurulmazsa, həqiqi ibadət sayılmır.
Bu qaydalara yazılmış muqaddimədə şeyxul-islam
)
ﻰﻟﺎﻌﺗ ﷲ ﮫﻣﺣر
(
elm tələb edənlər üçün
Allaha dua edir (yuxarıda). Bu, hər bir əqidə öyrənən və haqqı bilməyə səy göstərən,
şirkdən və zəlalətdən uzaqlaşan elm tələbəsi üçün böyük duadır. Əgər Allah kimisə
Özünə bu və digər dünyada yaxınlaşdırırsa, həqiqətən də, bu insanın səadəti deməkdir.
Necə ki, Uca Allah buyurur:
ِر ْﺧُﯾ اوُﻧَﻣآ َنﯾ ِذﱠﻟا ﱡﻲِﻟ َو ُﻪـﱠﻠﻟ
ِروﱡﻧﻟا ﻰَﻟِإ ِتﺎ َﻣُﻠﱡظﻟا َنﱢﻣ م ُ ﻬ ُﺟ
ۖ◌
ُرَﻔَﻛ َنﯾ ِذﱠﻟا َو
ُتوُﻏﺎﱠطﻟا ُمُﻫُؤﺎ َﯾِﻟ ْوَأ او
ِر ْﺧُﯾ
ِروﱡﻧﻟا َنﱢﻣ م ُ ﻬَﻧو ُﺟ
ِتﺎ َﻣُﻠﱡظﻟا ﻰَﻟِإ
ۗ◌
ِرﺎﱠﻧﻟا ُبﺎ َﺣ ْﺻَأ َكِﺋٰـَﻟوُأ
ۖ◌
َنوُدِﻟﺎ َﺧ ﺎ َ ﻬﯾِﻓ ْمُﻫ