О. Щ. Мирзяйев нефт-газ мядян аваданлыгларынын техники диагностикасы нын ясаслары bakı 012 Rəycilər
Yüklə 2,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Defektoskopun buraxılması. Borudaxili diaqnoz-
laĢdırmanın aparılması üçün borukəməri aĢağıdakı tələb- lərə cavab verməlidir: borukəməri hissəsinin bütün birləĢ- dirici elementləri və bağlayıcı armatur borukəmərilə 152 eynikeçidli olmalıdır. DiaqnozlaĢdırılan magistral boru kəmərinin hər bir sahəsi (o cümlədən lupinqlər və sualtı keçidlərin ehtiyat xətləri) buraxıĢ kamerləri, qəbulu və BTC-nin təmizlənməsi ilə avadanlıqlaĢdırılmalıdır. Ciha- zın hərəkətinə nəzarət üçün profil ölçənlərin və defektoskopların qəbul ötürücüləri, bamperin burun hissəsində məhəccər altında qurulmuĢ antennalar, həm də tərkibinə kiçik tezlikli lokatorlar və yerüstü marker ötürücüləri daxil olan yerüstü müĢaiyət cihazları xidmət edirlər. BTC-nin qəbulötürücüləri alçaqtezlikli elektro- maqnit siqnalları verirlər ki, bunlar da yer səthindəki lokatorun antennası ilə borukəmərində yerləĢən ötürücü cihazdan 2,5 m-ə qədər məsafədən tutulurlar. Cihazların borukəməri üzrə hərəkəti zamanı, onları izləmək üçün, lokatorlar və siqnallar, cihazların qəbuledi- cilərilə tutulan, marker ötürücülərini diaqnozlaĢdırma informasiyasının borukəməri trasının konkret nöqtələrinə calanması üçün lazımdır. Onları trasda marker məntə- qələrinin yerləĢmə planında qeyd edilən markerlərin olduğu yerlərdə quraĢdırırlar. Marker məntəqələrinin koordinatları magistral borukəmərinin xətti hissəsinin pasportunda qeyd edilməlidir. Bundan baĢqa diaqnoz- laĢdırma kompleksinin tərkibinə yerüstü avadanlığın komplekti daxil olmalıdır ki, texniki xidmətin aparıl- masına, kalibrləməyə, testləməyə, nəqletməyə, yerdəyiĢ- məyə və qəbula, həm də tras üzrə müĢayət etməyə və BTC-nin borukəmərində yerini aĢkar etməyə imkan versin. Müasir magistral qazneftkəmərlərinin ayrılmaz ele- menti BTC-nin qəbul-buraxıĢ kameridir. Konstruktiv cəhətdən qəbul-buraxıĢ kamerləri eynidir. BTC-nin borukəmərində qəbul və buraxıĢ prosesləri ciddi olaraq 153 verilmiĢ ardıcıllıqla həyata keçirilir. Məsələn, magistral neftkəmərlərinin borudaxili diaqnozlaĢdırılması zamanı BTC-ni bilavasitə buraxıĢ kamerində elə yerləĢdirirlər ki, qabaq manjet kameri nominal diamertli hissəsinə daxil ol- sun. (Ģəkil 6.6), bu zaman V2, V3, T1, T2 siyirtməsi açıq; T3 - bağlı olmalıdır. Şək.6.6. BTC buraxış - kamera sxemi Sonra T1 və T2 vantuzlarının siyirtmələrini açırlar və V3 siyirtməsindən buraxıĢ kamerini ləng surətdə məhsulla doldururlar. V3 siyirtməsini və vantuzların T1 və T2 siyirtmələrini bağlayırlar. V3 siyirtməsini bir az açıb və magistral ilə (manometr P1) və buraxıĢ kameri (mono- metr P2) arasındakı təzyiqləri bərabərləĢdirirlər. V2 siyirtməsini tam açırlar, bu zaman V3 siyirtməsi bağlı qalır. V3 siyirtməsini tam açırlar və V1 siyirtməsini açma- ğa baĢlayırlar. Cihaz kamerdən borukəmərinə hərəkətə baĢlayır. Lokatorla (LK) cihazın kamerin çıxıĢ siyirtmə- sindən, üç boğazdan və ərsinlərin keçməsi siqnaliza- torundan keçməsini izləyirlər. Cihaz birinci marker məntəqəsində lakatorla aĢkar edilən kimi V1 siyirtməsini tam açırlar və V2 və V3 siyirtmələrini bağlayaraq buraxıĢ kamerini təcrid edirlər. 154 «DUACKAH»dan texniki diaqnozlaĢdırma mərkə- zinin istifadə etdiyi bütün BTC növləri altlıq həlqələri olan magistral borukəmərinin hissələrində (sahələrində) texniki xarakteristikaları üzrə buraxıĢları yerinə yetirməyə imkan verirlər. BTC-nin aĢağıdakı əsas tipləri tətbiq edilir: CKP1, CKP1-1, CKP2 təmizləyici ərsinləri, CKP3 maqnit ərsinləri, profilölçənlər və ülgülər-profilölçənlər, WM, MFL, CD borudaxili təftiĢ cihazları-defektockopları. Müxtəlif diametrli CKP-1 və CKP1-1 təmizləyici ərsinlər boru kəmərinin daxili boĢluğunun parafin çöküntü- lərindən, gil tamponlarından təmizləmək həm də kənar əĢyaları xaric etmək üçündür. CKP1 ərsinin gövdəsi polad içiboĢ konstruksiyadan ibarətdir. Gövdənin orta və arxa hissələrində qaynaq edilmiĢ flanslar onların üzərində iki aparıcı, dörd təmizləyici disklərin bərkidirlməsini təmin edirlər ki, bunlar da kiçik diametrli araqatı disklərilə və bir yaxud iki manjetlə (konstruksiyadan asılı olaraq) bir- birindən ayrılırlar. Diskləri və manjetləri yüksək keyfiyyətli sürtünməyə davamlı poliuretanlardan hazırlayırlar. Təmizlənmənin yekun mərhələsində defek- toskopun buraxılmasından qabaq ərsinin qabaq və arxa hisslərində bir araqatı diski yerinə fırça diskini qururlar. Belə əsrin CKP 1-1 tipli ərsin adlanır (Ģəkil 6.7). Ərsinin qabaq oturacağına baypas deĢikləri yerləĢmiĢdirlər ki, onların da oxu borukəmərinin divarına bucaq altında yönəlmiĢdir. Onlar çöküntüləri yumaq üçündür; bu çöküntüləri ərsin boru kəmərinin daxili səthindən təmizləyir və öz qarĢısında itələyir. Baypas deĢikləri bağlayıcı-boltlarla bağlana bilərlər. ġəkil 6.7-də ərplərin təmizləmə iĢininin təsviri təqdim edilmiĢdir. Ərsinin arxa hissəsində qoruyucu çərçivədə ərsin üçün ötürücü qurula bilər ki, bu da yerüstü 155 lokasiya avadanlığının qəbulu diapazonunda elektromaq- nit siqnallarının generatoru olur. Şək. 6.7. Çöküntüləri yumaqla CKP 1-1 təmizləyici fırça ərsinin işi 1- vurulan məhsulun lüləsi (Ģırnağı); 2- çöküntülərin yuyulması üçün soplo; 3- manjetlər; 4-borunun divarında ovuq; 5- fırça diski; 6-təmizləyən disk; 7- çöküntülər; 8- aparıcı disk. CKP2 tipli ərsin sxemi Ģəkil 6.8-də verilmiĢdir. Şək. 6.8. İkibölməli ərpin CKP2: 1 - təmizləyici disklər; 2 - yaylanmıĢ fırça (təmizləyici); 3 - fırçalı disklər; 4 - kardan birləĢmə; 5 - ərp üçün ötürücünün bamperi; 6 - ərp üçün ötürücü; 7 - disklər; 8 - aparıcı disklər. |