1.3.Qlobal informasiya uçurumu.Dünyada və şərqdə rəqəmsal uçurum
“Qlobal
nformasiya Uçurumu “ anlayışı zənginlərin daha da
zənginləşdiyi,kasıbların daha da kasıblaşdığı informasiya uçurumu anlayışından
fərqlənir. Bunun səbəbi isə texnologiya imkanları arasındakı fərqin gündən- günə
artması hesab olunur.Belə ki, informasiya uçurumu anlayışı ilk dəfə ABŞ- da istifadə
edilmişdir. Buna səbəb isə ABŞ-da kənd əhalisi ilə şəhər əhalisi arasında internetə
çıxış bərabərsizliyi problemi olmuşdur.Lakin nformasiya uçurumu anlayışından
danışdıqda bunu heç də yalnız gəlirlərin bərabərsizliyi ilə izah etmək doğru
olmaz,bele ki,yüksək gəlirli inkişaf etmiş ölkələrdə informasiya uçurumu az gəlirli
ölkələrdən daha kəskin vəziyyətdədir. nformasiya uçurumu anlayışının digər əsas
ölçü vahidi dünyada mövcud olan iqtisadi bölgünü əks etdirən “Qlobal nformasiya
Uçurumu” hesab olunur.Qlobal informasiya Uçurumu isə iqtisadi bölgünün hissələri
arasındakı fərqi dərinləşdirir. Geniş və rahat internet çıxışına malik olan ölkələr bu
imkandan öz ölkələrini inkişaf etdirmək üçün müvəffəqiyyətlə istifadə edirlər.Müasir
dövrdə cəmiyyətdə iş və təhsil sahəsi internetdən bir başa asılı vəziyyətdədir.Bütün
bunları nəzərə alaraq demək olar ki,internetin mahiyyəti əvəzedilməzdir. nternetin
bu mahiyyətinə laqeyd olan hər bir şirkət bugünküsürətlə dəyişən dünyada uçuruma
məhkumdur.2000 -ci illərin ortalarında ntel şirkətinin prezidenti Endi Qruv qeyd
etmişdi:”Bütün şirkətlər nternet şirkətinə çevriləcəkdir.Ya da şirkət olaraq
fəaliyyətlərini dayandıracaqlar.” nternet və texnologiyaların çatışmazlığı probleminə
görə bir çox ölkələr təhsil sistemində böyük çətinliklərləqarşılaşır. Bu imkandan
məhrum olanlar informasiya uçurumu şəraitində qlobal rəqabət apara bilmirlər.Lakin
informasiya uçurumuna qlobal nöqteyi nəzərdən yanaşarkən ona təsir edən amillərin
çoxolduğununəzərəalmaqlazımdır.Məsələn,ölkə,etnikmənsubiyyət,cins,yaş,təhsil,gəli
r səviyyəsi və s. qlobal informasiya uçurumunun dünya miqyaslı faktorları hesab
olunur.Əlavə olaraq,Avropanın 15 ölkəsində keçirilmiş sorğunun nəticəsi göstərir ki,
yaşlı olan və az təhsilə malik olan qadınlar internetə ən az çıxışa malik
olanlardır. nformasiya uçurumunu internetə çıxışı olanlar və olmayanlar
23
arasındakıboşluq kimi də qeyd etmək olar.Buraya,həmçinin informasiyanın əldə
olunması,təhlil edilməsi üçün zəruri olan texnologiyaları istifadə etmək qabiliyyətinin
ölçülməsi də daxildir. nformasiya iqtisadiyyatı ilə beynəlxalq təşkilatlar çox ciddi
məşğul olurlar.Bununla Birləşmiş Millətlər təşkilatının əməliyyat qrupu da məşğul
olmuşdur.Bu qrup 2001- ci ildə yaradılmışdır. nformasiya və Kommunikasiya
Texnologiyaları qrupu adlanırdı.Əməliyyat qrupu hər altı aydan bir görüşlər
keçirirdi.Bunlar əsasən Qlobal forumlar formatında həyata keçirilirdi.Bunlar:
- nternetin idarə olunması mövzusunda qlobal forum(mart,2004, BMT –nin baş
qərargahı);
- Şərait yaradan mühit mövzusunda Qlobal forum(noyabr,2004,Berlin);
- KT-nin potensiallarından təhsildə yararlanma mövzusunda Qlobal
forum(aprel,2005,Dublin.)
31 dekabr 2005 -ci ildə əməliyyat qrupunun işi bitdi və onun işlərini davam
etdirmək üçün “ KT və nkişaf uğrunda Qlobal forum “ yaradıldı.2002- ci il noyabr
ayında BMT- nin baş katibi Kofi Annan “Silikon Valley”-ə,yəni Silikon Vadisinə
gəlmiş və kəndlərdə geriliyin aradan qaldırılması,bir neçə nəsli bir dəfəyə keçərək
birbaşa informasiya əsrinə keçmək imkanı yarada bilən kompüterlər və
kommunikasiya sistemini sifariş vermişdi.2006 -cı ildə BMT – nin baş katibi Kofi
Annan KT vəinkişaf uğrunda Qlobal ttifaqın ( Q ) fəaliyyətinin təməlini qoydu.
Q -ninfəaliyyəti başda NTEL şirkətindən Kreyq Barret olmaqla idarə heyəti
tərəfindən tənzimlənirdi.Onun həmçinin strategiya şurası da var və buraya yüksək
səviyyəli məsləhətçilər və “çempionlar şəbəkəsi” daxildir. nkişaf uğrunda Qlobal
ttifaq özünün ilk toplantısını 19-20 iyun 2006 -cı ildə Koala Limpurda keçirmişdir.
Dostları ilə paylaş: |