8.4.8.5 V r m V r m keçmi Sovet ttifaq nda çox ciddi s hiyy problemi olmu dur v V il birlikd
immun sistemi t hlük qar s nda qalan insanlar aras nda ölümün sas s b bkar d r.
V r min yay lmas xüsusil narkotik vasit l r vuran v h bsxanada olan insanlar aras nda
yüks kdir (Barrett v d., 2008-ci il).
Az rbaycan, ÜST-nin tövsiy etdiyi birba a müalic nin q sa kursu (DOTS) strategiyas na
sas n, milli “V r m n zar t proqram ”na malikdir, lakin v r m qar xidm tl r yuxar dan
a a ( aquli) idar etm sistem il göst rilir, ixtisasla d r lm mü ssis l rin ilkin tibbi
yard ma inteqrasiya olunmas cüzi s viyy d dir. 2000-ci ild q bul olunmu “V r m qar
mübariz haqq nda” Qanun a a dak lar mü yy n edir:
V r m leyhin t xir sal nmaz yard m
V r ml laq dar ekspertizalar n apar lmas
Sosial-m i
t yard m , o cüml d n birinci növb d v r min yoluxucu formas na
tutulmu x st l r t crid olunmu ya ay sah l rinin verilm si, v r md n v onun
n tic l rind n ziyy t ç k n
xsl rin i l t min olunmas ;
V r min spesifik profilaktikas , v r m
leyhin dövl t tibb mü ssis l rind ,
ambulatoriya, stasionar v sanatoriya
raitind konsultativ-diaqnostikaya, müalic
v reabilitasiya yard m ;
Azadl qdan m hrumetm yerl rind c za ç k n v r ml x st l nmi
xsl r
ixtisasla d r lm tibbi yard m göst rilm si;
V r m x st liyi il laq dar lil olmu
xsl r i yeri ay ran t
kilatlar üçün vergi
güz
tl rinin mü yy n edilm si.
V r m leyhin d rman preparatlar v r m üzr ixtisasla d r lm mü ssis l r t r find n
pulsuz verilir. V r m leyhin d rmanlardan m qs d uy un olmayan
kild istifad ni
azaltmaq m qs dil (çoxlu d rmanlara qar müqavim t V-ÇDD-V il n tic l nir), S hiyy
Nazirliyi 2007-ci ild n b ri v r m leyhin d rmanlar n aptekl rd aç q sat
na qada a
qoymu dur. Bununla bel , öz l aptekl rd bu qada aya ciddi m l olunmamas na dair ayr -
ayr sübutlar var v d rmanlar h l d bazarda azad
kild sat l r.
Az rbaycanda ÇDD-V yay lma sah si t kc 2010-cu ild 93 yeni hal n t sdiqi il ÜST-nin
Avropa Regionunda n yüks k göst rici olmu dur (C dv l 8-14). 2002 - 2007-ci ill r
aras nda ÇDD-V-nin 6 %-d n yuxar yeni yay lan bütün ölk l r aras nda Az rbaycan 20 %-
d n yuxar yay lma faizi il n yüks kd durur. Az rbaycan, h mçinin, vv l müalic olunan
hallarda çoxlu d rmana müqavim t göst r n v r min yay lmas msal na gör d 30 %-d n
yuxar olmaqla 15 ölk s ras ndad r. V/ V-nin bir-birin yoluxmas na dair statistik m lumatlar
mövcud deyil.