Microsoft Word 1-ci m vzu- fh t snifati



Yüklə 7,25 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə54/228
tarix26.12.2016
ölçüsü7,25 Mb.
#3567
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   228
Qıcıqlandırıcı ZM Si-Es və adamsit aid edilir. 
Adamsit  yaşılımtıl  rəngli  bərk  maddədir,  suda  həll  olmur,  üzvi 
həlledicilərdə,  xüsusən  qızdırılarkən  və  asetonda  yaxşı  həll  olur.  Yavaş 
buxarlanması və pis həll olmasına görə torpağı uzun müddət zəhərləyə bilər. Suda 
parçalanmır, qələvi maddələr onun suda hidrolizini sürətləndirir. 
Adamsitin 1,41 mq/l konsentrasiyası olan havada 2 dəqiqə və ya 0,28 mq/l 
konsentrasiyalı  havada 20 dəqiqə qalarkən ölümcül zəhərlənmə baş verir. 
 Si-Es  suda  pis  həll  olan  rəngsiz  maddədir.  O,  spirtdə  bir  qədər,  asetonda, 
dioksanda,  metilxloriddə,  etilasetatda,  benzolda  isə  yaxşı  həll  olur.  Aerozol 
şəklində tətbiq olunur. 
 Si-Es  maddəsinin  ümumi  zəhərliliyi  zəifdir,  lakin  o,  qıcıqlandırıcı  təsirə 
malikdir  ki,  bu  da  asqırtıya,  öskürəyə,  gözlərdən  çoxlu  yaş  axmasına,  tənəffüsün 
çətinləşməsinə səbəb olur. Bunlardan başqa dəriyə gicitkən kimi qaşındırıcı təsir 
göstərir, yüksək konsentrasiyası 0,001-0,005 mq/l-dir. 
 Gözyaşardıcı  və  ya  lakrimator  (yunanca  lakrime-göz  yaşı)  maddələr 
gözlərin,  burunun  selikli  qişalarını  qıcıqlandırır,  bu  isə  gözdən  yaş  axması, 
bəbəklərin  spazması,  burundan  güclü  selik  axması  ilə  nəticələnir.  Bunlar 
tərkibində  haloid  olan  üzvi  maddələrdir.  Belə  maddələrdən  əsasları 
xlorasetofenon və brombenzilsianiddir. 
 Xlorasetofenon  bənövşə  və ya  meşəgilası  iyi  verən  bərk  kristal  maddədir. 
Üzvi həlledicilərdən yaxşı həll olur. Suda hətta qaynadılarkən də dağılmır. Müsbət 
20C-də buxarlanır, buxarları havadan 5,3 dəfə ağırdır. 
Yayda ərazidə bir neçə gün təsirini saxlayır. 
Brombenzilsianid  acı,  badam  iyli,  rəngiz,  yaxud  sarımtıl  kristal  maddədir. 
Suda, demək olar ki, həll olmur, üzvi həlledicilərdə isə yaxşı həll olur.Suda hidroliz 
olunmur, torpaqda bir ayadək qala bilər. 
 LSD rəngsiz, bərk kristal maddədir, suda zəif, üzvi həlledicilərdən yaxşı həll 
olur. Orqanizmə tənəffüs yolları ilə təsir etməsi daha çox ehtimal olunur. Mədə-
bağırsaq yolları ilə zəhərlənmə də mümkündür. 
 Bi-zet  suda  həll  olmayan,  ağ  kristal  tozdur.  Bi-zet  orqanizmə  tənəffüs  və 
mədə-bağırsaq yolu ilə keçir. 


 Zəhərləyici maddələr, zəhərlənmiş hava ilə nəfəs aldıqda, ZM dəri üzərinə 
və selikli qişaya düşdükdə, həmçinin zəhərlənmiş yeyinti məhsullarından və sudan 
istifadə  etdikdə  insanları  və  heyvanları  zədələyir.  Ona  görə  onların  seçilməsi  və 
tətbiqi  üsulları  yerli  şəraitdən,  zəhərləyici  maddələrin  xassələrindən  və  qarşıya 
qoyulmuş məqsəddən asılı olaraq müxtəlif ola bilər. 
Kimyəvi  silah  təyyarə  bombalarında,  top  güllələrində,  maye  çiləyə  bilən 
təyyarə  cihazlarında  və  müxtəlif  tərtibatlarda,  habelə  buxar  və  aerozol  (tüstü, 
duman)  şəklində  tətbiq  edilə  bilər.  Bu  halda  zəhərləyici  maddələr  küləyin 
istiqamətində on kilometrlərlə məsafəyə yayıla bilən zəhərli bulud yaradır. 
Havanın  zəhərlənmə  təhlükəsinin  dərəcəsi  ZM-in  qatılığı  və  mühafizə 
olunmayan adamın zədələndiyi vaxtla müəyyən edilir. 
Ərazinin və obyektin zəhərlənmə dərəcəsi oraya düşən ZM-in miqdarından 
aslıdır  və  ZM-in  qramlarla  miqdarının  1m
2
  səthə  nisbəti  ilə  ifadə  olunan 
zəhərlənmə sıxlığna görə müəyyən edilir. 
Hərbi  məqsədlərlə,  bitkiləri  zəhərləyən  kimyəvi  maddələr-herbisid, 
defolinat  və  desikant  maddələr  də  tətbiq  edilə  bilər  ki,  bunlar  dənli  bitki 
əkinlərinin,  meşələrin  məhv  olunmasına,  kənd  təsərrüfatı  heyvanlarının 
zəhərlənməsinə səbəb olur. 
Zəhərləyici maddələrin insanlara və heyvanlara göstərdiyi zədələyici təsirin 
müddəti,  həmin  ZM-in  fiziki-kimyəvi  xassələrindən,  həmçinin  ərazinin 
xarakterindən  və  havadan  asılıdır.  Havanın  temperaturu  yüksək  olduqca,  ZM 
daha tez buxarlanır, güclü külək buxarı səpələyir, yağış isə zəhərləyici maddələri 
torpaqdan, bitkilərdən, müxtəlif əşyalardan yuyub aparır. Binalarda, zirzəmilərdə, 
yarğanlarda,  dərələrdə  zəhərlənmiş  hava  uzun  müddət  qala  bilər.Kimyəvi 
silahdan  və  güclü  təsirli  zəhərli  maddələrdən  mühafizə  olunmaq  üçün 
əlehqazdan,  xüsusi  paltardan  və  ya  hermetik  bağlanmış  sığınacaqlardan  istifadə 
edilir. 


 
 
Химическое оружие 
 
 
 

Yüklə 7,25 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   228




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin