Dərslik kimi təsdiq edilmişdir. Q. H. Bayramov 2008 Mənə tərcümənin əlifbasını öyrətmiş

Tərcümə qanunları və prinsipləri 
Mətn,  söz,  cümlə  və  cümlədən  kiçik  dil  vahidlərinin 
tərcüməsinə  tətbiq  edilən  üsul  və  proseduralardan  əlavə 
tərcümədə  əsrlər  boyu  formalaşmış  qaydalar  da  var  ki,  bunlar 
tərcümə  qa-  nunlan,  tərcümə  prinsipləri  adı  altında  məşhurdur. 
Belə  qayda,  yaxud  prinsipləri  ilk  dəfə  A.F.Tytler  özünün  An 
Essay  on  the  Prinsiples  ofTranslation  kitabında  belə 
formalaşdırmışdır: 
1.  Tərcümə  məxəz  mətndəki  ideyaları  tam  şəkildə  əks 
etdirməlidir. 
2.  Tərcümənin üslubu və ifadə tərzi məxəz mətndəki ilə eyni 
səciyyədə olmalıdır. 
3.  Tərcümə orijinal əsər kimi oxunaqlı olmalıdır(42), 
Sonralar  E.Nida  tərcüməyə  verilən  tələbləri  aşağıdakı  kimi 
formalaşdırmışdır: 
1.  Tərcümə anlaşıqlı olmalı; 
2.  Orijinalın ruhunu və ifadə tərzini əks etdirməli; 
3.  Tərcümənin dili təbii və asan olmalı; 
4.  Tərcümə  də  orijinal  kimi  eyni  təsiri  doğurmalı,  eyni 
effektə malik olmalıdır(14). 
Th.  Savory  isə  bu  qaydalan  özünün  The  Art  of  Translation 
kitabında tezis və antitezis şəklində bu eür təqdim edir: 
1.  Tərcümə orijinalın sözlərini əks etdirməlidir. 
2.  Tərcümə orijinaldakı ideyalan (fikirləri) verməlidir. 
3.  Tərcümə orijinal əsər kimi oxunmalıdır. 
4.  Tərcümə tərcümə kimi oxunmalıdır. 
5.  Tərcümə orijinalın üslubunu əks etdirməlidir. 
180 

---

6.  Tərcümənin mütərcimə məxsus üslubu olmalıdu'. 
7.  Tərcümə orijinalın müasiri kimi oxunmalıdır. 
8.  Tərcümə tərcümənin müasiri kimi oxunmalıdır. 
9. Tərcümə  orijinalda  olmayan  nəyisə  əlavə  edə,  orda  olan 
nəyisə ata bilər. 
10. Tərcümə  orijinala  nə  əlavə  edə,  nə  də  ordan  nəyisə  ata 
bilər. 
11.  Nəzm nəsrlə tərcümə olunmalıdır. 
12.  Nəzm nəzmlə tərcümə olunmalıdır(27). 
Bura  qədər  deyilənlər  bu  prinsiplərin  mahiyyətini 
açıqlamağa,  ümumiləşdirməyə  imkan  verir.  Bu  prinsiplərdə 
ümumi cəhət orijinaldakı informasiyanı ötürmək, üslub və ifadə 
tərzini  saxlamaqdır.  Dilin  təbii,  oxunaqlı,  anlaşıqlı  olması  heç 
vaxt  mübahisə  doğurmur,  ancaq  bəzi  məsələlərdə  həmin 
prinsiplərin müəllifləri ilə mübahisə etmək mümkündür, məsələn: 
orijinalın  bütün  b.)zlərinin  tərcümədə  saxlanması,  tərcümənin 
orijinalın  zamanına  uyğunlaşdınlması,  əlavə  və  atılmanın 
mümkünsüzlüyü və s. bu qəbildəndir.