Derecel‹ hassas döKÜm yüzey kal‹tes‹ ve boyutsal hassas‹yet

3.4. Silika Ba¤l› Malzemeler
Bu malzemeler silika jel ile ba¤lanan toz kuvars veya kristobalitten oluflur. Is›tma ile silika jel silikaya
dönüflür ve tamamland›¤›nda kal›p s›k› paketlenmifl silika taneciklerinden oluflur.
Ba¤lay›c› çözelti genellikle etil silikat veya onun bir oligomeri ile seyreltilmifl hidroklorik asit ve
endüstriyel alkolün kar›flt›r›lmas› ile haz›rlan›r. Alkol etil silikat›n kar›flmas›n› ve suyun ayr›flmas›n›
kolaylaflt›r›r. Etil silikat›n yavafl hidrolizi sonucunda silisik asit çözeltisi ve yan ürün olarak da etil alkol
oluflur.
(C
2
H
5
O)
4
Si + 4H
2
O 
 Si(OH)
4
 + 4C
2
H
5
OH
(3.10)
Silisik asit çözeltisi alkali koflullarda kuvars veya kristobalit tozu ile kar›flt›r›l›nca silika jel oluflturur.
Gerekli pH toz içerisinde magnezyum oksit varl›¤› ile sa¤lan›r. Hidrolize etil silikat ba¤lay›c› çözeltisi
koyu fliflelerde haz›rlan›r ve saklan›r. Çözelti yavafl yavafl jelleflir ve üç ila dört hafta sonra viskozitesi
belirgin bir flekilde artar. Bu durumda taze çözelti haz›rlanmas› kaç›n›lmazd›r.
Döküm s›cakl›¤›nda yeterli dayan›m elde edebilmek için ba¤lay›c› çözelti içerisine mümkün oldu¤u
kadar çok toz ilave edilmelidir. Bu ifllem, ince tanelerin kaba tanelerin aras›ndaki boflluklar› doldurmas›
gibi tane boyutu gradyan› ile desteklenir. Oldukça koyu, neredeyse kuru bir kar›fl›m oluflturulur ve
dayan›kl› bir kal›p yapabilmek için titreflimle s›k› paketlenmesi sa¤lan›r.
Dökümden önce kal›p piflirilmesinin erken aflamalar›nda az bir miktar büzülme meydana gelir. Bu
durum su ve jelden alkol kayb›na ba¤l›d›r. Büzülmeyi takiben daha fazla oranda ›s›l genleflme ile alç›
ba¤l› malzemelerde oldu¤u gibi silika dönüflümü genleflmesi meydana gelir. Etil silikat ba¤l› kal›p
malzemeleri, alç› ve fosfat ba¤l›lar gibi prizlenme genleflmesi göstermez. Bu durumda do¤rusal
genleflme sadece ›s›l genleflme ile gerçekleflir. [35]