1412-Tohfetul Iraqeyn-Xaqani Shirvani-67s

YENƏ DƏ ŞAM VƏ İRAQ

BAŞÇISINI TƏRİF

---

Son qoyub tərifə və şikayətə,

Çatdırım sözümü mən

nəhayətə. Sözümü düzərək

incilər kimi, Çıxarım zahirə öz

hünərimi.

İslamın sədridir o böyük insan, Şamın

sahibidir, hər hökmü rəvan. Dünən

qulağıma asimandan bir - Səs gəldi,

dedi ey qüdrətli şair! Nə üçün

dünyaya, dinə pasiban Jəmalı mədh

etdin sonra hamıdan. Yəqin ki, burada

sir var, söylədim, Yəqin ki, bu işi

qəsdən eylədim. O da Məhəmməddir,

çünki, xilqətdə, Elmdə, səxada, adda,

hörmətdə Məhəmməd sonuncu

peyğəmbər gəldi, O, peyğəmbərlərdən

uca yüksəldi. Ruh sonra gəlmişdir,

təbiətdə, bax, Əvvəl nüftə oldu, sonra

da uşaq. Üç varlıq yarandı, sonra da

insan, Üç kitab yarandı sonra da

quran. Gecənin sonunda üç açar səhər,

Əvvəl ot yarandı sonrasa güllər. Əvvəl

daş yaranar sonra da mədən, Zülmətdə

dirilik suyu görərsən. Əvvəl papaq

olar sonrasa bəzək, Hər bir şey

tamlanar, axırda, gerçək. Əvvəl ulduz

olar göydə nümayan, Axırda görünər

xurşidi-rəxşan. Bu üzrüm qəbulə

keçərsə, yenə Başlaram o böyük sədrin

mədhinə: Ey səxa sultanı həqiqət səsi!

Ey kəmal günəşi haqqın kölgəsi!

Dinin cəmalısan, ey Jəmaləddin,

Dünyaya yayılan kölgəndir sənin.

Fələk qulamındır, mən də nökərəm,

Qulundur dünyanın fazilləri həm.

Şirvanın darısqal mənzilində mən,

Mədhini düzürəm öz can şirəmdən.

Mən səni mədh edib gələrkən dilə,

Bakirə ilhamım olar hamilə.

Qulağım gövhərlə tamam

bəzənər, Təbimdən yaranar bal ilə

---

şəkər. İdrakım söz açar

şərafətindən,

Qəlbimin qulağı dinləyər,

həmən. Qəlbimin qulağı bəzəndi

tamam, Zər sırğa taxaraq oldu bir

qulam.

Nə üçün mədh etdim onu, bilirsən?

Nə üçün bu yolun yolçusuyam mən?

Günəş məclisindən təbim budur,

bax, Nurlu bir cəvahir oğurlayaraq,

Dedi: - qiymətlidir, al bunu,

hökmən, Gizlət öz xatirat xəzinəndə

sən. Bərcis bu söhbəti eşidən kimi,

Günəşin dibindən kəsdi əlini.

Dan yeri qızardı, açıldı səhər,

Al qana boyandı yanan üfüqlər.

Sonra günəş məndən aman istədi,

Dayanıb qarşımda təzimlə dedi: -

Ey Xaqani, haman gövhəri yenə

Qaytar öz yerinə, allah eşqinə.

Xacədən xəcalət çəkdimsə hər gün,

İraqə getməyim olmadı mümkün.

Qırx günə bu qədər cəvahiri mən

Qələmin ucuyla yona bilmişəm...

Jəvahirlər sapa taxılan zaman,

Onları günəşin asdım

boynundan. O boyunbağını mən

asdım, bəli, Çünki kəsilmişdi

günəşin əli.

Ləli sahibinə qaytarsam əgər,

O məndən, əlbə ə, qəbul edilər.

Oğurlanan şeylər necə var yenə,

Tezcə qaytarılsın öz sahibinə.

O məni salmadı bir an nəzərdən, Mən

də onun üçün dürdən, gövhərdən,

Boyunbağı düzdüm, xoşdur əməyim;

Bahasını ondan necə istəyim?!

Kim, belə yazaram, desə əbəsdir. Bu

hədiyyəm Şama, İraqa bəsdir. Haqqım

var fəxr edəm, qoy bilsin əyyam, Mən

söz dünyasının padişahıyam. Nə vaxt söz

qılıncım qalxdı yuxarı. Qolu kəsik qaçdı

---

söz oğruları.

And olsun Əhmədə, dünyada heç kəs,

Bu inci sözləri yarada bilməz. Ağlım

məni dünya pənahı sandı, Ruhum

ülviyyətin məddahı sandı. Rəbbim

bəlalərdən, qoy versin nəcat, Onun

sayəsində düzəlsin həyat! Bu din

aləmində çoxlu hikmət var, Lakin, bil,

ədalət əbədi yaşar. Bir an əksilməsin

onun başından, Allahın kölgəsi,

durduqca cahan. Mələklər söylərkən

mənim duamı, Cəbrayıl qoy, desin

onlara amin.