tarmoq ko‘rsatgichlari, operasion sistema ko‘rsatgichlari. (Texnik talabga
-virtual laboratoriya ishining uslubiy tomoni real laboratoriya sharoitida yo‘lga
qo‘yib bo‘lmaydigan yoki fizik jarayon yaqqol vizual ko‘rsatilishi imkoni
bo‘lmagan hollarda seziladi. Hozirgi zamon talabiga javob berishi mumkin bo‘lgan
mutaxassis bo‘lishi uchun talab qilinayotgan bilim va ko‘nikmalar yildan yilga
ortib bormoqda. Fizika yo‘nalishi bo‘yicha bakalavr darajasini oluvchi talaba
yetarli amaliy ko‘nikma olishi uchun zamonaviy asboblarning ishlashini, qanday
fizik jarayonga asoslanganligini nafaqat nazariy balki amaliy jihatdan laboratoriya
qondirish uchun laboratoiya ishlari va xonalari eng zamonaviy asbob uskunalar
Laboratoriya jihozlarini, asboblarning texnik ko‘rsatgichlari jihatidan va
ma’naviy jihatidan almashtirilish muddatlari tobora qisqarib hozirda ko‘pi bilan 4-
5 yilni tashkil qilmoqda. Bu jihat texnik ta’lim berish saviyasini yuksak darajada
tutib turish uchun katta moliyaviy mablag’larni talab qiladi. Bu muammoni qisman
hal qilishning eng maqbul yo‘llaridan biri bu virtual laboratoriya ishlaridan
28
Kompyuter yordamida eng zamonaviy, eng murakkab fizik jarayonga
asoslangan va eng qimmatli va eng foydali laboratoriya ishlarining ham virtual
modelini yaratish mumkin. Bu laboratoriya ishlarining modellari LabVIEW
dasturida yaratilganda esa dasturlash tezligi 5-8 marta tezlashadi. Dastur tan narxi
arzon va eng asosiysi dasturni professional bo‘lmagan fizik injener ham tuza olishi
mumkin. LabVIEW dasturida yaratilgan virtual laboratiya ishlarining uslubiy
afzalligi shundaki, qisqa vaqt ichida bevosita virtual laboratoriya ishlaridan
foydalanish davomida virtual laboratoriya asbob uskunalari ko‘rinishi, shakli,
boshqarish dastaklari turini, rangini boshlang’ich doimiylar yoki ma’lumotlar va
shartlarni tezkor almashtirish mumkin.
3. Dizayn bo‘yicha talab.
Virtual laboratoriya ishlari ko‘rinishi, shakli va estetik didi bo‘yicha ba’zi
talablarga javob berish lozim:
1. Raqamlar, belgilar, so‘zlar tushunarli, asboblar nomi, o‘lchov birligi
standartlariga mos va aniq tushunarli hamda yangi o‘zbek lotin alifbosida yozilgan
bo‘lishi lozim.
2. Dasturdagi gipperssilkalar, kattaliklar va b irliklar asosiy matndan ajralib
turishi, boshqaruv dastaklari, indikatorlar, kontrollerlar, shkalalar iloji boricha real
asbob uskunalarda qanday ko‘rinishda bo‘lsa shunday yoki shunga yaqin bo‘lishi
lozim. Bu virtual laboratoriyani real laboratoriya ishiga yaqinlashishiga yordam
beradi.
3. Dastaklardan, kontrollerlardan sichqoncha orqali foydalanish qulay bo‘lishi
uchun ularning shakli qulay va yetarlicha yirikroq bo‘lishi lozim.
4. Virtual laboratoriya ishining panel oynasidan ortiqcha manzaralar, rasmlar va
animasiyalar talabalar fikrini chalg’ishi yoki ortiqcha e’tibor tortishi tufayli ulardan
foydalanmaslik yoki kam foydalanish lozim. Virtual laboratoriya ishida
foydalanilayotgan effekt yoki animasiyalar faqat real fizik jarayonlarnigina
ko‘rsatib berishi lozim.
Shkala raqamlari, kattaliklarning o‘lchov birliklari aniq, yaqqol ko‘rinib
turishi, natijalarni yozib olish uchun qulay bo‘lishi lozim.