FəNN: vergiLƏr və vergitutma mühaziRƏ MÜƏLLİMİ: İ. E. D. M. C. HÜseynov


Kapitala  hesablanmış  məcmu  vergilər



Yüklə 1,65 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə37/179
tarix02.01.2022
ölçüsü1,65 Mb.
#46450
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   179
Vergilər Və Vergitutma

Kapitala  hesablanmış  məcmu  vergilər 
ümumiqtisadi  məqsədə  xidmət  etməlidir:  ölkənin  məhsuldar 
resurslarından səmərəli istifadə, ekologiya və s. 
 
Əmlak  vergisinin  mənfəətin  məbləğinə  təsiri  aşağıdakı  düsturla 
müəyyənləşdirilir: 
M = W – Z – Ə – A – nQ 
KitabYurdu.az 
27


 
burada: 
 
M – mənfəət; 
 
W – məhsul satışından (işlərin yerinə yetirilməsindən, xidmətlərin 
göstərilməsindən) əldə edilən vəsaitin məbləği; 
 
Z – material məsrəfləri; 
 
Ə – müəssisənin bütün işçilərinin illik əmək haqqı fondu; 
 
A – illik amortizasiya ayırmaları; 
 
n - əmlak vergisinin dərəcəsi (1% = 0,01); 
 
Q – müəssisənin vergi tutulan əmlakının dəyəri. 
 
Düsturdan  görünür  ki,  amortizasiya  ayırmaları  kimi  bu  vergi  də 
mənfəətin  məbləğini  azaldır.  Ancaq  amortizasiya  ayırmaları  istehsalın 
yeniləşməsinə  sərf  olunduğu  halda  əmlak  vergisi  dövlət  büdcəsinə 
köçürülür. 
 
Statik  vergilər  mənfəət  normasını  birbaşa  azaltdığına  görə  onların 
dərəcələrinin  son  həddi  kapitalın  rentabelliyi  (illik  mənfəət  norması) 
əsasında təyin olunur. Əgər bu verginin dərəcəsi kapitalın rentabelliyini 
depozit  faizinin  orta  dərəcəsi  ilə  müqayisəyə  imkan  verərsə,  onda 
müvafiq istehsal öz fəaliyyətini dayandıracaqdır. Əgər verginin dərəcəsi 
həddindən  artıq  aşağı  olarsa,  onda  vergi  özünün  sanitar  funksiyasını 
həyata keçirə bilmir. Beləliklə, statik vergilər təkcə sanitar funksiyasını 
yerinə  yetirmir  və  həm  də  dolayı  yolla  da  olsa,  müəssisənin  iqtisadi 
fəaliyyətinə  təsir  göstərir.  Belə  ki,  onun  artırılması  müəyyən  növ 
əmtəələrin istehsalının azalmasına səbəb olur. Ona görə də bu vergilərin 
dərəcələri elə təyin olunmalıdır ki, onlar müəssisənin dinamikasına yox, 
yalnız  statistikasına  təsir  etmiş  olsun.  Dərəcələr  kifayət  qədər  yüksək 
təyin  olunmalıdır  ki,  müəssisələri  fəaliyyətsiz  qalan  istehsal 
fondlarından azad olmağa məcbur etsin, lakin elə bir həddə olmalıdır ki, 
istehsalı  dayandırmasın.  Belə  ki,  əgər  avadanlıq  səmərəli  istifadə 
olunursa,  bu  avadanlıqdan  hesablanan  vergi  müəssisənin  fəaliyyətinə 
təsir etməsin. 
 

Yüklə 1,65 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   179




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin