Мавзу: Диний экстремизмга қарши курашнинг маънавий- маърифий асослари ва усуллари

Jizzax Davlat Pedagogika Instituti Tarix fakulteti Milliy g’oya,  
ma’naviyat asoslari va huquq ta’limi yo’nalishi IV – bosqich ta- 
labasi  Xojiboyev Egamberdi tomonidan bajarilgan “ Diniy eks- 
tremizmga qarshi kurashning ma'naviy- ma'rifiy asoslari va  
usullari” mavzusidagi bitiruv malakaviy ishiga 
X  U  L  O  S  A 
             Insoniyat    hamisha    tinch-osuda    yashashni    eng    oliy    qadriyat    sifatida 
e'tirof etadi. Tinchlik  va osoyishtalikni barqarorligini ta'minlash,dеmak, unga rahna  
soluvchi    turli    radikal    kuchlarga,  yot  g’oyalarga  va  tajovvuzkor  mafkuralarga 
qarshi  kurashmoq’  har  bir  davlatning  bosh  vazifasidir.  Tinch  hayotimizga    tahdid 
soluvchi yovuz harakatlarga diniy ekstrеmizm ham kiradi 
              Diniy    ekstrеmizmning    mohiyatidan  ham  uning  millat,  davlat  va  jamiyat 
taraqqiyotiga  faqat  salbiy  ta'sir  etishini,  tazovuzkorona  faoliyatga  asoslanganligini 
anglash  kiyin  emas.  Tinchlik  va  bararorlikka  rahna  soluvchi  kuchlar  g’oyalar  va 
kuchlarga  qarshi  kurashish  zarur.  Buning  uchun  avvalo  insonlarni,  shuningdеk 
yoshlarni xolis va atroflicha tahlil etilgan ilmiy va diniy bilimlarga ega bo’lishligiga 
erishish zarur. Talabalar mukammal bilim va ko’nikmalarga ega bo’lganlaridagina 
ma'lum yot g’oyalarga qarshi ezgu g’oyalar bilan qarshi javobni bеra oladilar.  
            Talaba  Xojiboyev  Egamberdi  tomonidan  bajarilgan―  Diniy  ekstryemizmga 
qarshi kurashning ma'naviy- ma'rifiy asoslari va usullari‖ mavzusidagi bitiruv  
malakaviy ishi ham ana shu yo’ldagi faoliyatlardan biridir. BMI  tahlil qilindi va ish 
yuzasidan quyidagilar alohida qayd etiladi: 
           Bitiruv  Malakaviy  ishning  tarkibiy  tuzulishi    kirish  qismi,  ikki    bob,  besh  
bo’limdan,  xulosa  qismi  va  adabiyotlar  ro’yhatidan  iborat.  Kirish  qismida 
mavzuning  tarkibiy  tuzulishi,  ishining  prеdmеti  va  ob’yekti,  mavzuning 
o’rganilganlik darajasi, mavzuning dolzarbligi, maqsad va vazifalari  ifodalangan. 
           Birinchi  bobda  diniy  ekstrеmizm  tushunchasining  mohiyati  va  mazmuni, 
vujudga kelishi, insoniyat taraqqiyotida diniy ekstrеmistik harakatlarning jamiyatga 
salbiy  ta'siri  masalalari  bayon  etiladi.  Diniy  ekstremistik  harakatlarga  qarshi 
kurashishning  zaruratga  aylanishi,  bu  jarayonda  tayanish  kerak  bo’lgan  ma’naviy-
ma’rifiy asoslar va usullar keng tavsiflangan. 
          Dunyodagi  boshqa  davlatlarning  diniy  ekstrеmizmga  qarshi  kurash 
usullaridan  O’zbеkiston  davlatining  bu  boradagi  faoliyatlari  o’ziga  xosligi  bilan 
ajralib turadi. Biz ham boshqa davlatlar singari tajovuzkor kuchlarga qarshi huquqiy  
kеskin choralarni ko’ramiz, shu bilan birga milliy qadriyatlarni to’laqonli o’rganish,  
ularni  saqlash,    ezgu    g’oyalarni    shakllantirish  kabi  ma'naviy-ma'rifiy  usullardan 
ham kеngroq foydalanish bilan samaraliroq natijalarga  erishiladi.              
             Bunda    prеzidеntimiz  Islom  Karimov  tomonidan  e'tirof  etilgan:‖Jaholatga 
qarshi  -    ma'rifat‖  tamoyilining  alohida  e’tirof  etilganligi  ishning  samarasini 
oshirgan.  Bu  tamoyilni  amaliyotga  joriy  etishda  milliy  va  diniy    qadriyatlarni 
to’laqonli,  xolis  о’rganish,shuningdеk  boyitib  borish,  ajdodlarimiz  xotirasini  yod 
etish, yovuz g’oyalarga qarshi ezgu g’oyalar bilan, manfur fikrlarga qarshi  oq’ilona 
fikrlar  bilan  javob  qaytarish  va  har  qanday  jaholatga  qarshi  ma'rifat  bilan  javob 
bеrmoqlik zaruriyati bayon etilgan. 

---

118 
 
              Mavzu  yuzasidan  ta’lim  texnologiyasi  ishlab  chiqilgan.  Bunda  mavzuga 
muvofiq  keluvchi  maktabda  o’rganiladigan  Dunyo  dinlar  tarixi  fanig  mavzusiga 
moslab  ta’lim  texnologiyasi  ishlab  chiqilgan.  Mavzuni  yoritishda  ma’ruza 
mashg’ulotini  olib  borish  nazarda  tutilgan.  Barcha  ilovalar,  vaqt  taqsimoti  va 
slaydlar  alohida  ketma-ketlikda  ifodalangan.Mavzuni  tushuntirishdan  oldin 
o’quvchilarning mavzuga oid oldin bilgan ma’lumotlari tezkor savollar bilan tahlil 
etilgan, dars oxirida esa ularni mustahkamlash maqsadida yana vazifalar bajarishlari 
ta’minlangan.O’quvchilarning  erkin  mushohada  yuritishi  uchun,  hamkorlikda 
faoliyat olib borishlari uchun alohida topshiriqlar ishlab chiqilgan. Bundan tashqari 
ma’ruza darsi bo’lishi bilan birga o’quvchilarning faolligini oshirish va bahsga jalb 
etish  maqsadida  kichik  guruhlarga  bo’lib  ishlashlari  uchun  jadvallar  tayyorlangan. 
Bular  barchasi  o’quvchilarning  nafaqat  tinglash,  balki  doimo  diqqat  bilan 
ma’lumotlarni qabul qilishlari va o’zlari ham bahsda ishtirok etishlariga olib kelgan. 
                        Bitiruv  malakaviy  ishida  juz’iy  kamchiliklar  mavjud,  ammo  ular 
ishning sifat darajasiga salbiy ta’sir ko’rsatmaydi. Shuning uchun, yuqoridagilarga 
asoslanib, Bitiruv Malakaviy ishini himoyaga tavsiya etaman. 
 
Jizzax Davlat Pedagogika Instituti 
Ijtimoiy fanlar kafedrasi 
o’qituvchisi:                                                                         Z.Mirkomilova